Theo mục tiêu, ngày 30/6/2017 là hạn cuối để hoàn thành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà cho các hộ gia đình, cá nhân (GCN). Thời gian còn lại không nhiều, nhưng không ít khó khăn vẫn đặt ra...

Cả hệ thống chính trị vào cuộc, hàng loạt kế hoạch đã ban hành, cán bộ thì chạy đua với thời gian... Đó là thực tế tại các quận, huyện từ sau khi UBND TP có Chỉ thị 11 về cấp GCN được chỉ ra qua đợt giám sát của Thường trực HĐND TP. Nhưng cái dễ thì đã làm, còn lại là những “điểm vướng không dễ gỡ”...

“Xôi đỗ” 

Tính đến ngày 8/3, Hà Nội đã cấp hơn 1.320.000 GCN cho các hộ gia đình (đạt tỷ lệ 91%). Đây kết quả phản ánh sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các địa phương. Tuy nhiên, kết quả này lại không đồng đều ở các quận, huyện.

Giám sát của Thường trực HĐND TP cho thấy, con số 9% số GCN chưa được cấp tuy không lớn, nhưng giá trị tuyệt đối lại không hề nhỏ khi nhiều địa phương vẫn còn hàng vạn trường hợp vướng mắc khó khăn, trong khi thời điểm 30/6 đang đến rất gần.

Sóc Sơn được nhận xét là “vùng trũng” của TP về công tác cấp GCN khi mới đạt hơn 73%. Hiện, huyện này còn tồn đọng đến gần 20.000 trường hợp chưa được cấp GCN. Điều đáng nói là trong số này có đến gần 8.500 thửa đất đủ điều kiện nhưng người dân chưa chịu kê khai. 9.107 thửa đất còn vướng mắc do lấn chiếm, giao trái thẩm quyền phải xem xét xử lý. Với số lượng tồn đọng này, lãnh đạo huyện và Đoàn giám sát đều nhận định: Để hoàn thành công tác cấp GCN theo đúng tiến độ của TP là rất khó khăn. Quận Bắc Từ Liêm cũng đạt tỷ lệ khá thấp (75%) khi còn tồn tới 12.082 thửa đất chưa được cấp GCN với rất nhiều nguyên nhân.

Tuy khả quan hơn, nhưng ở quận Hoàng Mai hiện vẫn còn hơn 8.700 trường hợp chưa cấp được GCN (chiếm 18%). Trong số này có hơn 7.400 thửa đất vướng mắc do nhiều nguyên nhân như không phù hợp quy hoạch, không giấy tờ, lấn chiếm đất công, khu tập thể tự quản hoặc chưa bàn giao cho Sở Xây dựng… Quận Hai Bà Trưng cũng mới đạt 80,37%, hiện vẫn còn 8.602 hồ sơ chưa giải quyết (chiếm 19,63%). Trong đó có 5.171 hồ sơ thuộc diện vướng mắc chưa đủ điều kiện cấp GCN…

Tuyên truyền nhiều, nhưng...

Những con số trên cho thấy, khối lượng công việc còn lại rất nhiều, để hoàn thành đúng tiến độ cấp GCN (30/6/2017) là vấn đề khó khăn. Bởi những thửa đất chưa được cấp GCN đều là những trường hợp còn nhiều vướng mắc.

Trước câu hỏi của Đoàn giám sát về sự tồn đọng lớn chưa cấp GCN, Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Nguyễn Quang Hiếu thừa nhận: Trên địa bàn có nhiều trường hợp do trước đây các phường buông lỏng quản lý nên các hộ dân tự làm nhà trên diện tích quy hoạch cây xanh, vì thế không thể cấp GCN. Nhiều trường hợp hồ sơ chưa hoàn thiện, dù quận đã đề nghị bổ sung, nhưng nhiều người vẫn chưa hoặc không bổ sung.

Qua giám sát cho thấy, sự vào cuộc của chính quyền các địa phương vẫn chưa đồng đều. Ở một số địa phương, cán bộ thụ động, chờ hướng dẫn của ngành chức năng TP. Trong khi văn bản của Sở TN&MT, Chỉ thị, Nghị quyết của Thành ủy, UBND TP về cấp GCN đã hướng dẫn rất cụ thể và có cơ chế thông thoáng. Công tác tuyên truyền về chủ trương chung của TP đã được coi trọng nhưng vẫn chưa thực sự hiệu quả. Khi giám sát tại Sóc Sơn và Hoàng Mai, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Quốc Hùng đã chỉ rõ:  Sở dĩ tỷ lệ người dân chưa kê khai lớn là bởi cán bộ chưa thực sự làm hết trách nhiệm. Kê khai cấp GCN là quyền lợi và trách nhiệm của người dân, cán bộ phải tuyên truyền để người dân hiểu. Vẫn biết là nguồn gốc đất phức tạp, nhiều biến động, nhưng các quận, huyện cần thành lập các tổ công tác xuống tháo gỡ khó khăn cho các xã, thị trấn. Phải phân loại, mổ xẻ hồ sơ, những cái nào vướng mắc liên quan đến các ngành thì chủ động đề xuất giải quyết.

Khi giám sát ở quận Hoàng Mai, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng cho rằng: Số hồ sơ tồn của Hoàng Mai còn cao (trong các nguyên nhân) có chuyện cán bộ chưa bao quát hết công việc, chưa làm hết trách nhiệm. Sự vào cuộc của các cấp ủy chính quyền cơ sở chưa quyết liệt, việc phối hợp với các tổ công tác chuyên ngành chưa thực sự sâu sát.

Số GCN còn lại tuy không nhiều (9%), nhưng các địa phương vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Tại các địa bàn giám sát, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Nguyễn Ngọc Tuấn cho rằng: Các thửa đất chưa được cấp GCN hầu hết là những trường hợp có vướng mắc cần phải được rà soát kỹ, các quận huyện, sở ngành cần tháo gỡ dứt điểm. “Phải phân tích rõ số lượng còn tồn đọng theo đúng quy định để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Phải tăng cường công tác tuyên truyền, đẩy mạnh cải cách hành chính để đi làm thủ tục cấp sổ đỏ không còn là nỗi sợ của người dân” - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP lưu ý.

UBND TP và Sở TN&MT đã có nhiều văn bản chỉ đạo, nhằm tháo gỡ khó khăn cho các địa phương trong việc cấp GCN. Đó là những hành lang pháp lý thông thoáng để các địa phương vận dụng trong quá trình triển khai công việc. Ví dụ các xã chưa có bản đồ địa chính, nhưng luật cho phép vận dụng tất cả các giấy tờ có liên quan để cấp GCN cho người dân. Thủ tục tiến hành như  thế nào, Sở và các huyện cứ thế tiến hành rồi báo cáo UBND TP sau.

Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội  Nguyễn Hữu Nghĩa