Dù đã được khuyến cáo không nên mua căn hộ chung cư mini vì những rủi ro pháp lý cũng như mất an toàn phòng chống cháy nổ, nhưng nhiều người có thu nhập thấp, gia đình trẻ vẫn chọn mua.

Chung cư mini là loại hình nhà ở tư nhân được xây dựng rồi chia nhỏ bán theo dạng từng căn hộ. Mỗi căn hộ thường có diện tích từ 25 - 60m2, giá dao động từ 500 - 900 triệu đồng tùy khu vực. Giá bán hợp lý, vị trí thường nằm ở trung tâm nên đây là sự lựa chọn của nhiều người có mức thu nhập trung bình thấp, những gia đình trẻ. Thế nhưng, việc chọn những con ngõ nhỏ trung tâm để “nhồi” hàng trăm hộ dân vào ở đã gây bức xúc cho cả khu vực.

Ghi nhận của PV Tiền Phong tại ngõ Đại Đồng (phố Khâm Thiên, Đống Đa, Hà Nội), con ngõ nhỏ rộng gần 2 mét ngay đầu ngõ đã bị chiếm hơn nửa bởi một hàng bán nước. Đi vào sâu bên trong khoảng 20 mét có đoạn ngõ hẹp lại không đủ cho 2 xe máy tránh nhau. Thế nhưng, đây lại là nơi sinh sống của hàng chục hộ dân tại chung cư mini tại số nhà 51 có tên “Chung cư Đại Đồng”. Chung cư mini này được chia thành 6 tòa nhà san sát nhau đặt tên từ A1 đến A6, hai cụm tòa nhà mở cửa sổ chỉ cách nhau chừng 1 mét.

Anh N (trú tại tòa A6) cho biết, sau một loạt vụ cháy ở các chung cư gần đây, người dân cũng rất lo lắng cho tính mạng và tài sản. Anh N cho biết thêm, toàn bộ phần bên dưới làm bãi gửi xe, tuy nhiên xe được kê ngay sát tủ điện mỗi tòa nhà. Nếu xảy ra cháy xe, chắc chắn sẽ gây nổ bốt điện, đám cháy sẽ lan rất nhanh. Biết nguy hiểm nhưng không phải ai cũng có khả năng tài chính để chuyển đến nơi ở khác.



Tương tự, tại ngõ 5 Trường Chinh (phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội), nếu đi qua không để ý sẽ rất khó nhìn thấy địa chỉ này do ngõ quá bé. Đi sâu vào bên trong khoảng 20 mét, một chung cư mini sừng sững mọc lên. Theo chị Hiền (một người dân sinh sống cùng ngõ), từ khi chung cư mini này hoàn thành, con ngõ đang thoáng bỗng trở nên đông đúc, xe máy ra vào liên tục, có lúc tắc nghẽn vào giờ cao điểm. Chị Hiền thông tin, ngõ có 2 đường vào, một phía Trường Chinh, một bên Giải Phóng. Tuy nhiên, cả hai đều chỉ vừa xe máy đi, nếu có cháy thì xe cứu hỏa không thể vào được, nếu nối vòi phun nước vào thì cũng phải mất rất nhiều thời gian.

Chung cư mini địa chỉ số 6 ngõ 122 Vương Thừa Vũ (phường Khương Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội) nằm trong con ngõ nhỏ, bên ngoài là chợ dân sinh đông đúc. Chung cư mini mọc lên khiến toàn bộ những người dân cùng ngõ bức xúc. Hàng chục lá đơn kêu cứu đã được gửi đi khắp nơi nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Theo người dân, chủ đầu tư tự ý mua đất xây chung cư mini mà cả tổ dân phố không biết, đến khi biết thì đã có người mua vào ở. Công trình này xây dựng sai phép từ 6 lên 9 tầng, mật độ xây dựng từ 74% thành gần 100%, bị Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Hà Nội “tuýt còi” nhưng đến nay toàn bộ 28 căn hộ đã được bán và đã có người dân vào ở. Theo ông Lê Vĩnh Thịnh (số 7, ngõ 122 Vương Thừa Vũ), ngõ nhỏ từ 20 hộ dân nay tăng gấp đôi, hệ lụy là đường ngõ tắc nghẽn, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, đảm bảo phòng chống cháy nổ… không thể đảm bảo.

Ngoài tầm kiểm soát (?!)

Sở dĩ ngày càng có nhiều chủ đầu tư chọn những mảnh đất xen kẹt nằm sâu trong ngõ, ngách để đầu tư, tìm mọi cách để xin cấp phép dự án chung cư mini là do tỷ suất lợi nhuận và tính thanh khoản của những dự án trong khu vực trung tâm luôn rất cao.

Mới đây, Thiếu tướng Hoàng Quốc Định - Giám đốc Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Hà Nội khuyến nghị: Với chung cư mini, do có khoảng trống pháp lý trong quy định đầu tư hệ thống PCCC, nên chủ đầu tư rất ít quan tâm đến vấn đề này. Do đó, các ngành chức năng từ Sở Xây dựng, Cảnh sát PCCC, các quận, huyện đang rà soát để siết chặt quản lý và đẩy mạnh tuyên truyền về công tác PCCC. Thiếu tướng Định cho hay, với chung cư mini, người dân không nên mua, thậm chí, nên tẩy chay do chất lượng PCCC rất thấp, nguy cơ xảy ra cháy nổ cao.

Thực tế, đây không phải lần đầu tiên cơ quan chức năng cảnh báo về những hệ lụy liên quan chung cư mini, nhưng loại hình này vẫn tiếp tục phát triển. Chung cư mini tại số 6 ngõ 122 Vương Thừa Vũ khi đang trong quá trình xây dựng đã được Chủ tịch UBND phường Khương Trung khi đó khuyến cáo người dân không mua bán. Vị này từng khẳng định với PV: Đảm bảo không có phát sinh thêm cư dân đến ở tại chung cư này. Sau đó, vị chủ tịch đã bị thuyên chuyển công tác vì vụ việc nêu trên. Ngày 5/4, trao đổi với PV Tiền Phong, Phó Chủ tịch UBND phường Khương Trung Trần Xuân Duy cho biết, phường đã lập hồ sơ đề nghị Cảnh sát PCCC số 8 có công văn yêu cầu cắt điện, cắt nước đối với công trình chung cư mini trên. Thế nhưng đến nay (sau 3 tháng) vẫn chưa nhận được hồi âm từ Cảnh sát PCCC. Tiếp tục làm việc với Đội Thanh tra xây dựng phường, đơn vị này cho rằng: “Mới tiếp quản công việc được vài ngày nên chưa nắm được hồ sơ”.

Phó Chủ tịch quận Thanh Xuân Khổng Minh Thảo cho biết, quận không cấp bất kỳ giấy phép xây dựng chung cư mini nào trên địa bàn. Việc biến tướng từ nhà ở tư nhân sang chung cư mini là do một số chủ nhà tận dụng đất xây cơi nới để cho thuê hoặc bán. Trong đó có sự buông lỏng của chính quyền địa phương. Về quản lý nhà nước, đại diện quận Thanh Xuân thông tin, quận là một trong những địa bàn đầu tiên xây dựng kế hoạch phòng chống cháy nổ trong các hộ gia đình, trong đó có cả những nhà riêng  lẻ có nhiều hộ sinh sống (cách gọi khác là chung cư mini - PV).

Về những chung cư mini kẹt trong ngõ nhỏ, phố nhỏ trên địa bàn, đại diện UBND quận Đống Đa cho biết, quận chưa cấp bất cứ giấy chứng nhận xây dựng cho chung cư mini nào. Loại hình này được nhận định gây khó khăn cho công tác PCCC. UBND quận phối hợp với Cảnh sát PCCC cùng rà soát, tổng hợp các chung cư mini trên địa bàn để có biện pháp cứu hộ, cứu nạn trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn. Đồng thời hướng dẫn người dân cách tự cứu mình khi xảy ra cháy nổ.

Một chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng cho biết, mặc dù pháp luật đã có những quy định về cấp sổ hồng cho dạng căn hộ chung cư mini, nhưng thiếu rõ ràng, khó áp dụng thực tế. Điều này khiến rất nhiều chung cư mini tự ý xây dựng thêm tầng, sai mật độ, không đảm bảo PCCC… Như vậy, ngoài việc người dân chấp nhận mua bán mạo hiểm do rủi ro không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, còn phải đối mặt nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào.