“Không thể cùng điều kiện pháp lý như nhau, cùng địa bàn thành phố mà quận – huyện cấp phép chính thức, quận - huyện cấp phép tạm được. Các sở ngành phải minh định rõ ràng đối với từng loại đất đúng theo quy định...” - bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch Hội đồng nhân dân (HĐND) TP HCM nêu quan điểm.

Cấp phép xây dựng - mỗi nơi một kiểu

Thông tin từ HĐND TP HCM cho biết, diện tích đất quy hoạch hai chức năng đất ở hỗn hợp và đất dân cư xây dựng mới trên địa bàn thành phố còn khá nhiều. Tổng diện tích đất đã lập đồ án quy hoạch phân khu toàn thành phố là 82.623 ha. Trong đó, đất dân cư xây dựng mới là 12.242 ha; đất sử dụng hỗn hợp là 1.574 ha.

Mặc dù tỷ lệ đất xây dựng mới còn khá nhiều song chức năng của hai loại đất này còn nhiều vướng mắc về thủ tục đất đai, xây dựng cần được tháo gỡ. Các quận huyện cũng không thống nhất trong công tác quản lý, cấp phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tách thửa cho người dân.

Việc cấp phép có thời hạn cũng như không giải quyết các thủ tục đất đai gây ảnh hưởng lớn đến quyền lợi người dân. Ví dụ ở một quận, diện tích các đồ án quy hoạch là đất hỗn hợp, kéo theo toàn bộ người dân trong đất này được cấp phép tạm thời dẫn đến búc xúc lớn, người dân không được công nhận tài sản trên đất… Tại khu quy hoạch khu dân cư xây dựng mới ở huyện Bình Chánh, dân cư hiện hữu chiếm hơn 50% mà vẫn cấp phép xây dựng tạm.

Ông Nguyễn Thanh Nhã - Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc cho hay, đối với đất sử dụng hỗn hợp có chức năng ở thì quận 12, quận Tân Phúc, quận 9, huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn cấp phép xây dựng có thời hạn. Riêng quận Bình Tân cấp phép xây dựng chính thức. Đất dân cư xây dựng mới rơi vào tình trạng bất nhất tương tự, quận Tân Bình, huyện Hóc Môn, huyện Bình Chánh cấp phép xây dựng có thời hạn nhưng quận Tân Phú, quận Bình Tân , quận 12 lại cấp phép xây dựng chính thức. Quận 9 lại quy định, nếu xây cao  tầng thì cấp phép xây dựng có thời hạn, xây thấp tầng được cấp giấy phép xây dựng chính thức.

“Quyền và lợi ích chính đáng của người dân theo quy định của pháp luật liên quan đến nhà, đất chưa được đảm bảo. Nguyên nhân chủ yếu do bất cập khi cấp giấy phép xây dựng cho người dân”, ông Nhã nhấn mạnh.

Phải minh định rõ từng loại đất

Liên quan đến vấn đề cấp phép xây dựng, ông Trần Trọng Tuấn - Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cho rằng, hai căn nhà sát nhau nhưng cấp phép xây dựng khác nhau cũng bình thường. Một căn cấp theo quy định cũ, một căn cấp phép trong thời điểm có quy định mới.

Theo ông, để khẳng định công tác cấp phép xây dựng là đúng hay sai, phù hợp hay không phù hợp theo quy định của Luật Xây dựng thì phải kiểm tra hồ sơ giấy phép xây dựng cụ thể của từng hồ sơ mới kết luận được.

Hiện nay, Sở đang phối hợp với các địa phương để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến công tác cấp phép xây dựng. Băn khoăn trước tình trạng trên, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm nêu quan điểm: “Không thể cùng điều kiện pháp lý như nhau, cùng địa bàn thành phố mà quận – huyện cấp phép chính thức, quận - huyện cấp phép tạm được. Các sở ngành phải minh định rõ ràng đối với từng loại đất đúng theo quy định, từ đó người dân hiểu được loại đất gì, có quyền gì. Mờ ảo như hiện nay dễ dẫn đến rắc rối trong quản lý, người dân mất thời gian, tiền bạc”. 

Ông Trương Trung Kiên -Trưởng Ban Đô thị HĐND thành phố đề nghị, Sở Quy hoạch - Kiến trúc phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát các quy định pháp luật, tham khảo ý kiến đề xuất của các quận - huyện thống nhất khái niệm và hướng dẫn cụ thể chức năng công trình được phép xây dựng trong các khu quy hoạch đất hỗn hợp và trong các khu đất dân cư xây dựng mới. Từ đó làm cơ sở xác định chức năng công trình riêng lẻ cho các khu đất này. Cần xây dựng kế hoạch, lộ trình điều chỉnh quy hoạch các khu đất hỗn hợp hoặc các khu đất dân cư xây dựng mới có bố trí các chức năng hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật.

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị các cơ quan liên quan phải tìm ra vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ, tạo sự thống nhất trong quản lý nhà nước ở lĩnh vực đất đai, xây dựng.