Trong dòng thời sự mấy tuần gần đây, câu chuyện xây nhà giá rẻ được xã hội quan tâm dưới nhiều góc độ khác nhau. Với người có thu nhập thấp, nhu cầu về một nơi ăn chốn ở ổn định đang rất lớn. Với doanh nghiệp, đó là một cơ hội làm ăn. Với chính quyền, đó là trăn trở giải quyết vấn đề dân sinh cho một lực lượng lao động nhập cư không nhỏ từ nông thôn đổ về để vừa mưu sinh, vừa đóng góp cho sự phát triển của các thành phố lớn.

Đã có nhiều ý kiến khác nhau chung quanh mô hình “nhà 100 triệu đồng” tại Bình Dương mà TPHCM đang muốn học tập nhưng thiết nghĩ vấn đề quan trọng hơn cần đặt ra trong bối cảnh kinh tế - xã hội của chúng ta hiện nay là “an cư lạc nghiệp”, là sự khác nhau giữa một nơi ở tạm bợ và ước mơ được làm chủ một căn nhà.

Chia sẻ được suy nghĩ này thì căn hộ 100 triệu đồng chưa hẳn nằm trong ý niệm “sở hữu” của đa số người muốn thoát khỏi cái nghèo đeo đẳng.

Giải quyết vấn đề nhà ở cho người thu nhập thấp chưa bao giờ dễ dàng ở các nước có hoàn cảnh như chúng ta. Nhiều chung cư được xây dựng với chi phí rẻ, căn hộ được bán mà như ban phát, chất lượng công trình thường kém, xuống cấp nhanh do việc quản lý thiếu hiệu quả. Những điều này khiến cư dân có tâm lý đây chỉ là nơi tạm trú, hoặc là khách trọ tại chính căn hộ của mình, dẫn đến sự xuống cấp của nếp sinh hoạt. Nhiều người cho rằng có thể khắc phục tình trạng này bằng cách xây dựng nếp sống văn minh đô thị, cư dân phải có trách nhiệm với nơi sinh sống của cộng đồng... Nhưng liệu điều này có làm được hay không khi thực tế các “khu phố văn hóa” mà chúng ta tốn nhiều công sức xây dựng và kỳ vọng là mô hình lý tưởng đang trở thành xa vời.

Thế cho nên nhà ở cho người có thu nhập thấp không đồng nghĩa với nhà giá rẻ mà điều cần thiết là có những khu chung cư hay nhà ở có chất lượng đảm bảo được giá trị kinh tế lâu dài. Và điều này chỉ có được với những đề án có sự phối hợp từ quy hoạch đô thị, thiết kế đến đấu thầu xây dựng với những điều kiện nghiêm túc, phương thức bán trả góp phù hợp với khả năng của đối tượng, cho đến việc bảo dưỡng, quản lý khu phố... Làm sao để những đề án như vậy tạo nên những giá trị gia tăng, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế về nhà đất trên địa bàn mà còn làm gia tăng giá trị tài sản sở hữu trong thực tế, mà ngay cả khi mua đi bán lại thì đời sống của người có thu nhập thấp cũng sẽ được cải thiện. Giá trị của các đề án như vậy sẽ không chỉ là giá trị cung - cầu nhìn dưới góc độ thị trường trước mắt về nhà ở mà còn có tính ổn định lâu dài. Đây chính là yếu tố quyết định đến việc hấp dẫn các nhà đầu tư không chỉ trong nước.

Với giá căn hộ từ 500-600 triệu đồng, có thể thiếu những tiện nghi đắt tiền, trang trí sang trọng nhưng hoàn toàn có thể sử dụng vật liệu xây dựng tốt và bền phù hợp với một gia đình thu nhập thấp từ 10-15 triệu đồng một tháng. Nếu thời gian trả chậm trong vòng 20 năm thì nằm trong khả năng của họ mà không cần một sự tài trợ nào của Nhà nước hay nhà đầu tư. Trong khoảng thời gian ấy, với đà phát triển kinh tế - xã hội, người có thu nhập thấp sẽ có đời sống khá hơn gấp nhiều lần vào phân kỳ trả nợ cuối cùng, nghĩa là họ có thể hoàn toàn làm chủ sở hữu thực tế căn hộ trước thời hạn. Niềm vui không chỉ với người chủ sở hữu căn hộ mà cả nhà đầu tư và cả chính quyền. Đó chính là “an cư lạc nghiệp”.