Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính hơn 8.300 tỉ đồng, trong đó tăng thu ngân sách nhà nước của các dự án gần 4.000 tỉ đồng

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có báo cáo về việc hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý, sử dụng đất đai sau khi đã kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất dự án khu đô thị giai đoạn 2013-2016 tại Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Lào Cai, TP HCM, thị xã Cam Ranh (tỉnh Khánh Hòa), TP Sầm Sơn (tỉnh Thanh Hóa). Kết quả kiểm toán cho thấy nhiều sai sót, hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng đất.

Theo báo cáo, việc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của các địa phương chưa sát với nhu cầu, tình hình sử dụng đất thực tế; chất lượng lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết còn yếu kém. Điều này dẫn đến quá trình triển khai thực hiện dự án phải điều chỉnh nhiều lần do trùng lắp quy hoạch với các dự án khác hoặc không phù hợp với quy hoạch chung.

KTNN cho rằng điều chỉnh quy hoạch của một số dự án tại các thành phố lớn không căn cứ vào định hướng quy hoạch chung. Đa số theo xu hướng tăng số tầng, vượt quá số tầng và chiều cao tầng theo quy định; tăng diện tích sàn, chia nhỏ diện tích căn hộ hoặc bổ sung chức năng nhà ở vào các lô đất thương mại, văn phòng, giảm diện tích công cộng, cây xanh. Việc điều chỉnh quy hoạch không căn cứ vào quy hoạch chung đã làm mật độ và số lượng dân số tăng, gây áp lực lớn tới hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đặc biệt là giao thông đô thị, y tế, giáo dục.

Ngoài ra, các địa phương nêu trên không lựa chọn chủ đầu tư theo hình thức đấu thầu dự án hoặc đấu giá quyền sử dụng đất mà ban hành văn bản công nhận chủ đầu tư theo hình thức chỉ định. Một số địa phương còn cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với một số dự án không đúng đối tượng theo quy định của Chính phủ; cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ sang đất ở đô thị nhưng không bảo đảm thủ tục và cơ sở pháp lý; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thương mại dịch vụ có thời hạn sử dụng đất lâu dài…

Đặc biệt, KTNN đã phát hiện nhiều sai sót, hạn chế trong việc xác định giá đất. Cụ thể, các địa phương giao đất theo hình thức chỉ định nhà đầu tư, không thông qua đấu giá tiền sử dụng đất.

KTNN chỉ rõ một số chủ đầu tư dự án chưa tuân thủ các quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng, chưa tuân thủ quy hoạch xây dựng. Đặc biệt, một số dự án triển khai trước khi được cấp giấy phép hoặc vi phạm về giấy phép xây dựng. Một số dự án chưa được xác định, thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng đã đầu tư hoàn thiện và chuyển nhượng, bàn giao căn hộ cho người mua đưa vào sử dụng. Ngoài ra, các địa phương còn xảy ra tình trạng mới tạm nộp tiền sử dụng đất, chưa phê duyệt giá đất để hoàn thành nghĩa vụ tài chính nhưng đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Qua kiểm toán, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính hơn 8.300 tỉ đồng, trong đó tăng thu ngân sách nhà nước của các dự án được kiểm toán là gần 4.000 tỉ đồng. Đồng thời, KTNN kiến nghị các địa phương xem xét xử lý hoặc xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm mà cơ quan này tạm xác định là hơn 4.300 tỉ đồng.