Gần 20km bờ kè trải dọc bờ kênh xáng Xà No qua địa bàn thị xã Vị Thanh và các huyện Vị Thủy, Châu Thành A (tỉnh Hậu Giang) đang được thi công và đã hoàn thành 90% khối lượng giai đoạn 1. Mục đích xây công trình bờ kè này không chỉ ngăn chặn sạt lở, làm đẹp dòng Xà No mà còn phục vụ nhiều lợi ích dân sinh.

Men theo bờ kênh xáng Xà No những ngày gần đây, mọi người không còn nhìn thấy những căn nhà cấp bốn lụp xụp mọc sát mép kênh thường xuyên đối mặt với nguy cơ nhà "nhảy sông" vì lở đất. Thay vào đó là một tuyến kè kiên cố bằng bêtông dài hàng trăm mét trải dọc từ thị xã Vị Thanh men theo quốc lộ 61.

Đã khác xưa

Bên trên phần kè đã hoàn chỉnh đang hình thành một công viên được lát gạch vỉa hè với hệ thống bồn cây xanh, đèn chiếu sáng, cầu thang lên xuống sông Xà No trông đẹp mắt. Bên kia bờ kênh là cảnh công nhân đang hì hục vận chuyển vật tư, đổ bêtông, điều khiển máy móc để thi công gói thầu cho kịp tiến độ.

Nhìn công trình kè ngày một dài thêm, bà Lê Thị Hương - 68 tuổi, người dân sống lâu năm tại Vị Thanh - nói: "Trước đây khi bờ kè chưa được xây dựng, hai bên bờ kênh toàn những căn nhà ổ chuột, cây cối mọc um tùm, dọc mép kênh lều bều rác thải rất nhếch nhác. Bây giờ khác rồi, một bờ kè khá tươm tất đang mọc lên".

Theo nhiều người dân tại Hậu Giang, thời gian qua tỉnh chưa có nhiều khu vui chơi giải trí cho người dân nên việc xây dựng công viên ngay trên bờ kè làm nơi vui chơi giải trí là rất lý tưởng. Vào buổi chiều người dân thường tìm đến đây để vui chơi, hóng mát, đi bộ hoặc tập thể dục.

Gắn chương trình mục tiêu với lợi ích dân sinh

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Thành Lập - phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang - cho rằng tuyến kênh xáng Xà No qua địa bàn tỉnh là tuyến giao thông đường thủy huyết mạch không chỉ phục vụ lợi ích thiết thực cho tỉnh Hậu Giang mà còn cả vùng ĐBSCL trên suốt tuyến đường thủy phía Nam từ TP.HCM đi Cà Mau và ra biển Tây.

Ông Lập cho rằng mục đích chính của công trình này nhằm ngăn chặn tình trạng sạt lở. Nhưng tỉnh cũng muốn tận dụng lợi thế này để chỉnh trang đô thị, sắp xếp lại hệ thống dân cư; hình thành trên tuyến kè khu vui chơi giải trí, một phố đi bộ xanh - sạch để phát triển du lịch; hạn chế việc xây cất nhà trái phép dọc tuyến kênh".

Còn theo ông Trần Hữu Hiệp, phó văn phòng Ban chỉ đạo Tây Nam bộ: "Việc bảo vệ trục kênh xáng Xà No qua địa bàn tỉnh Hậu Giang - trục giao thông đường thủy chính song song với quốc lộ 61B (tuyến đường cao tốc nối Cần Thơ - thị xã Vị Thanh) - có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế, ổn định dân sinh tại địa phương. Cũng theo ông Hiệp, tỉnh Hậu Giang đã lồng ghép tốt vào đó các mục tiêu cụ thể gắn với lợi ích dân sinh thiết thực nên người dân rất đồng thuận.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang Võ Văn Đồng cho hay giai đoạn 1 của dự án đã cơ bản hoàn thành 90% khối lượng công việc và cơ bản ổn định tái định cư cho dân. Hiện dự án đang triển khai giai đoạn 2 với trên 400 hộ dân bị ảnh hưởng phải thu hồi đất.

Tuy nhiên, theo ông Đồng, khó khăn hiện nay là dọc trên tuyến kênh có nhiều hộ xây cất nhà trái phép lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đường thủy nên về nguyên tắc sẽ không được hỗ trợ. "Chúng tôi đang tập hợp danh sách và xin ý kiến chỉ đạo giải quyết của UBND tỉnh" - ông Đồng nói.

Còn theo ông Trần Thành Lập, trong quá trình thu hồi đất tỉnh nhận được một số khiếu nại của người dân, nhưng chủ yếu liên quan đến nguồn gốc đất. "Chúng tôi sẽ xem xét đầy đủ tính pháp lý và đối thoại trực tiếp với từng hộ dân để giải quyết, không để dân chịu thiệt" - ông Lập khẳng định. 

Dự án bờ kè kênh xáng Xà No được chia làm hai giai đoạn với tổng vốn đầu tư trên 542 tỉ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước. Giai đoạn 1 có tổng chiều dài 4.980m, chiều rộng vỉa hè 8-12,5m đi qua các phường 3,4,5 thị xã Vị Thanh với tổng mức đầu tư gần 94 tỉ đồng, hiện đã hoàn thành 90% kế hoạch đề ra.

Giai đoạn 2 (thời gian thực hiện từ 2007-2010) với tổng chiều dài 13.675m, đi qua địa bàn thị xã Vị Thanh và hai huyện Vị Thủy, Châu Thành A (đoạn đi qua thị xã Vị Thanh dài 9.860m, vỉa hè rộng 7,5-25m; đoạn qua huyện Vị Thủy dài 1.400m, vỉa hè rộng 5-10m; huyện Châu Thành A dài 2.415m, vỉa hè rộng 5-15m). Tổng vốn đầu tư giai đoạn 2 gồm 12 gói thầu (hiện đang triển khai hai gói đầu tiên) là 449 tỉ đồng.