Mua đất cất nhà từ năm 1999, nhưng từ đó đến nay gia đình bà Lê Minh Huế (tổ 44, KP5, phường An Phú, quận 2, TPHCM) luôn sống trong tình trạng bất an vì bị giải tỏa bởi dự án KĐT An Phú - An Khánh.

Điều đáng nói, sau 16 năm mòn mỏi chờ giải quyết, số tiền bồi thường cho căn nhà trên nền đất 105m2 này chỉ tương đương 1m2 đất trong khu vực đang được giao dịch trên thị trường.

Quận ép giá

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 6-8-1999, bà Lê Minh Huế chuyển nhượng bằng giấy tay nền đất (7m x 15m) nói trên của bà Cao Thị Huyền, với giá 30 triệu đồng và xây dựng căn nhà cấp 4 để ở. Song nền đất vừa chuyển nhượng này chỉ vài ngày sau đó đã nằm trong quy hoạch theo Quyết định 783/QĐ-TTg ngày 13-8-1999 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao đất cho Công ty Phát triển - Kinh doanh nhà TPHCM để đầu tư hạ tầng KĐT An Phú - An Khánh.

Theo đó, mảnh đất của bà Huế nằm trong diện bị giải tỏa. Trong khi đó, công tác bồi thường, hỗ trợ người dân bị thu hồi đất ì ạch kéo dài. Ngôi nhà xây dựng tạm bợ của bà Huế theo thời gian xuống cấp nghiêm trọng nhưng không được sửa chữa, nâng cấp.

Mãi đến năm 2015, UBND quận 2 ban hành Quyết định 1148/QĐ-UBND bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho bà Lê Minh Huế, nêu rõ ngôi nhà không số, tổ 44, KP5, nay thuộc thửa 14, tờ bản đồ số 47 (BĐĐC 2002) phường An Phú (quận 2) nằm trong dự án đầu tư hạ tầng KĐT An Phú - An Khánh được bồi thường, hỗ trợ với số tiền 145 triệu đồng và được mua căn hộ chung cư theo quy định.

“Mặc dù quyết định của UBND quận 2 ban hành từ ngày 23-3-2015, nhưng mãi đến ngày 6-12-2016, tức sau hơn 20 tháng tôi mới nhận được. Việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi và nghĩa vụ của tôi” - bà Huế bức xúc nói và cho biết không đồng tình vì giá trị bồi thường quá rẻ mạt. Theo bà, UBND quận 2 áp dụng “phương án bồi thường số 1581/CV-APAK ngày 27-12-1999 được Sở Tài chính Vật giá phê duyệt cho Công ty Phát triển - Kinh doanh nhà”, với giá khởi điểm từ năm 1999 là quá bất hợp lý.

Theo bảng chiết tính đính kèm Quyết định 1148, nền đất được xếp vào loại đất trồng cây lâu năm, giá bồi thường 145 triệu đồng, tức bình quân 1m2 chỉ 1,3 triệu đồng. Rõ ràng quá thấp, vì nếu căn cứ giá đất giao dịch trong cùng khu vực vào khoảng 100 triệu đồng/m2, giá trị nền đất lên đến chục tỷ đồng. Chưa kể, căn cứ vào các thông báo nộp thuế của Chi cục Thuế quận 2 gửi đến và thực hiện nghĩa đóng thuế từ trước đến nay, đều xác định thửa đất của bà Lê Minh Huế là đất ở đô thị, diện tích chịu thuế 112m2 và giá đất tính thuế đã lên tới 12,3 triệu đồng/m2.

“Chính vì phần chiết tính, bồi thường hỗ trợ thiệt hại lô đất không căn cứ thực tiễn sử dụng, dẫn đến đơn giá bồi thường thấp và tỷ lệ hoán đổi là sai” - bà Huế nói.

Chủ đầu tư thương lượng

Được biết, chủ đầu tư đã mời bà Huế lên thương lượng bồi thường với 2 phương án được đưa ra. Phương án 1: lấy căn hộ chung cư cũ 82,6m2 bù thêm 14 triệu đồng/m2. Phương án 2: đổi nền đất 86m2 trên đường Trần Lựu bù thêm 4,8 tỷ đồng, trả góp trong vòng 10 năm. Đây là sự hỗ trợ của chủ đầu tư, còn mức giá đền bù về phía UBND quận 2 vẫn không thay đổi.

Trao đổi với ĐTTC, LS. Thái Văn Chung, Giám đốc Hãng luật Nguyên Giáp, cho rằng bà Lê Minh Huế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ năm 1999, đồng thời đã xây dựng nhà trên đất để ở ổn định, liên tục từ đó đến nay không có tranh chấp, thuộc diện đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Do vậy, việc Nhà nước thu hồi đất của bà Lê Minh Huế phải tuân thủ quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 74 Luật Đất đai 2013.

Theo đó, việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Bên cạnh đó, việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Theo LS Thái Văn Chung, để bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của bà Lê Minh Huế, UBND quận 2 phải ban hành quyết định thu hồi đất của bà Huế, đồng thời căn cứ vào giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất để áp giá bồi thường, hỗ trợ đồng thời hỗ trợ tiền trượt giá và bố trí tái định cư cho bà Lê Minh Huế theo đúng quy định của pháp luật.