Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có giải trình về việc nguyên nhân vì sao không cho vay mua nhà ở xã hội. Theo đó, Luật Nhà ở không có hình thức mua nhà ở xã hội và do nghị quyết 02 của Chính phủ đã không có các đối tượng này.

Mới đây, NHNN có đăng tải dự thảo thông tư (sửa đổi lần 4) quy định về cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết số 02 của Chính phủ đã được ban hành ngày 7/1/2013. Trong đó, nội dung được dư luận rất quan tâm đó là tại sao đối tượng người mua nhà ở xã hội lại không được vay lãi suất hỗ trợ 6%/năm như dự thảo Thông tư đã nêu, mà chỉ người thuê, thuê mua mới được vay.

Theo giải trình của NHNN, việc không đưa hình thức cho vay để mua nhà ở xã hội vào dự thảo Thông tư là để bảo đảm thực hiện đúng Nghị quyết số 02 của Chính phủ và Luật Nhà ở năm 2005. Do đó, cho đến nay chưa có cơ sở pháp lý để mua bán nhà ở xã hội, nên việc cho vay cũng chưa đủ cơ sở để quy định tại Thông tư.

Theo viện dẫn của NHNN, trong Nghị quyết số 02 của Chính phủ có nội dung: “ NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước dành tối thiểu 3% tổng dư nợ các ngân hàng để cho các đối tượng thu nhập thấp, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang vay để thuê, thuê mua nhà xã hội và thuê, mua nhà ở thương mại có giá dưới 15 triệu đồng/m2 có diện tích nhỏ hơn 70m2.

Bên cạnh đó, Luật nhà ở năm 2005, trong mục 4 chương III về phát triển nhà xã hội cũng chỉ quy định 2 hình thức đối với nhà xã hội là thuê và thuê mua.

Về vấn đề này, sau khi dự thảo Thông tư của NHNN được lấy ý kiến rộng rãi, ngày 15/3/2013, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam đã ký đề nghị gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định việc cho các đối tượng mua nhà ở xã hội được vay hỗ trợ lãi suất 6%/năm trong gói 30.000 tỷ đồng theo quyết định 02 Chính phủ.

Bộ Xây dựng cho rằng, Luật nhà ở năm 2005 có quy định: Nhà ở xã hội chỉ được thuê và thuê mua. Nhưng thời gian qua, do chưa có nhà ở xã hội nào đầu tư bằng vốn ngân sách, nên để xã hội hóa chương trình nhà ở xã hội, Nhà nước đã có cơ chế ưu đãi cho các DN tham gia theo hình thức xây nhà ở để bán cho người có thu nhập thấp và đã được cụ thể hóa trong Nghị định 71 của Chính phủ hướng dẫn thi hành luật nhà ở, mở rộng thêm đối tượng người thu nhập thấp được mua nhà ở xã hội.

Vì vậy, Bộ Xây dựng kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo NHNN đưa vào Thông tư quy định cho người thu nhập thấp vay mua nhà, hoặc bổ sung thêm vào Nghị quyết 02 nội dung này để NHNN có cơ sở bổ sung vào thông tư.

Quan điểm của NHNN hoàn ủng hộ việc người mua nhà xã hội được vay lãi suất 6%, NHNN sẽ bổ sung hình thức mua nhà xã hội vào Thông tư khi các quy định của pháp luật cho phép.

Về đối tượng thu nhập thấp, theo Nghị định 71/2010/NĐ-CP, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xác định mức thu nhập thấp tại địa phương căn cứ vào hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Theo thông tư 16 của Bộ Xây dựng, đối tượng thu nhập thấp là đối tượng có mức thu nhập bình quân không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Hiện Bộ Xây dựng cũng đang soạn thảo Nghị định về phát triển nhà xã hộ để trình Chính phủ sẽ quy định rõ hơn về đối tượng thu nhập thấp này.