Để sở hữu nhà ở tại Việt Nam, thay vì chỉ cần điều kiện được phép nhập cảnh vào Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài phải sinh sống, làm việc, học tập tại Việt Nam. Đây là quy định mới được bổ sung trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) nhằm đảm bảo chặt chẽ hơn điều kiện mua nhà của người nước ngoài.

Quy định chặt chẽ

Theo quy định của dự thảo Luật được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào tháng 8/2014, thì cả Việt kiều và cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam đều được sở hữu nhà ở.

Tuy nhiên, sau khi tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật trình hội nghị đại biểu chuyên trách vào tháng 9/2014 đã được Ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung rõ về điều kiện mua nhà ở để bảo đảm chặt chẽ hơn. Đó là, đối với cá nhân nước ngoài thì phải đang học tập, làm việc, sinh sống tại Việt Nam mới được sở hữu nhà ở và giao Chính phủ quy định về số lượng căn hộ chung cư (cụ thể, cá nhân nước ngoài có thể sở hữu trong trường hợp một khu vực dân cư có nhiều tòa nhà chung cư, để bảo đảm tính linh hoạt cũng như về vấn đề an ninh quốc phòng).

Đồng thời, quy định chặt chẽ phương thức thanh toán để phòng, chống việc đầu cơ, rửa tiền. Cụ thể là việc thanh toán tiền mua nhà ở phải được thực hiện thông qua các ngân hàng, tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam.

Liên quan đến quyền của chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, cá nhân nước ngoài, dự thảo Luật có thêm quy định: Đối với cá nhân nước ngoài thì được sở hữu nhà ở theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán nhà ở nhưng tối đa không quá 50 năm, kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận và có thể được gia hạn thêm theo quy định của pháp luật Việt Nam nếu có nhu cầu; trường hợp cá nhân nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam thì được sở hữu nhà ở ổn định, lâu dài.

Ngoài ra, chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, cá nhân nước ngoài có nghĩa vụ thực hiện thanh toán tiền mua, thuê mua nhà ở thông qua tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Việt Nam.

Như vậy, quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài nếu được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cho phép nhập cảnh vào Việt Nam thì có quyền sở hữu nhà ở gồm căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ mà không bị hạn chế về số lượng và loại nhà ở được sở hữu vẫn được giữ nguyên. Còn quy định cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam là được quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam đã không còn ở dự thảo Luật mới nhất.

Tránh lũng đoạn thị trường

Luật Nhà ở (sửa đổi) dự kiến sẽ có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2015 và sẽ thay thế một số luật, nghị quyết. Trong đó có nghị quyết số 19/2008/QH12 của Quốc hội về thí điểm cho tổ chức, cá nhân nước ngoài mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Một số ý kiến đại biểu cho rằng, việc tạo điều kiện cho người nước ngoài được mua nhà ở tại Việt Nam là hợp lý, phù hợp với xu thế mở cửa, hội nhập kinh tế. Tuy nhiên, nếu người nước ngoài về Việt Nam mua nhà để ở, làm việc, học tập hay về hẳn Việt Nam tái định cư thì sẽ mở rộng cửa. Còn với những người chỉ vào Việt Nam một hai ngày để mua nhà rồi đi thì không được. Quy định mới về điều kiện mua và sở hữu nhà ở của người nước ngoài tại Việt Nam được điều chỉnh, bổ sung chặt chẽ hơn sẽ tránh được việc hình thành những khu vực biệt lập hoàn toàn chỉ có người nước ngoài sinh sống, đặc biệt tránh tình trạng một số cá nhân nước ngoài nhiều tiền lũng đoạn thị trường bất động sản…