Luật Nhà ở có hiệu lực từ ngày 1.7 cho Việt kiều và người nước ngoài thoải mái mua nhà tại VN. Tuy nhiên, đến nay cả thị trường vẫn “dài cổ” chờ văn bản dưới luật hướng dẫn. Đó là chưa kể một số quy định về thời gian sở hữu, hạn chế số lượng mua... được xem là nút thắt của thị trường.

Hội thảo “Mở nút thắt cho người nước ngoài và Việt kiều mua nhà tại VN” do Báo Thanh Niên tổ chức hôm qua (14.9) nhằm góp phần gỡ những nút thắt này.

Chính sách tuyệt vời...

Mở đầu buổi hội thảo, nhà báo Nguyễn Quang Thông, Tổng biên tập Báo Thanh Niên, cho biết thị trường bất động sản (BĐS) sau một thời gian dài trầm lắng nay đang phục hồi, với nhiều diễn biến khả quan. Các số liệu thống kê cho thấy thanh khoản của thị trường đang tốt lên, giá BĐS ở nhiều phân khúc tăng, tồn kho giảm, vốn đầu tư nước ngoài đổ vào ngày càng nhiều hơn. Đây là kết quả cộng hưởng của những chính sách mới của Chính phủ tháo gỡ khó khăn thị trường, trong đó có chính sách mở cửa cho người nước ngoài, Việt kiều được mua nhà tại VN và sự nỗ lực của doanh nghiệp.

Chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu phấn khích nói rằng luật cho phép Việt kiều, người nước ngoài mua nhà ở VN là tuyệt vời. Bởi chỉ tính riêng Việt kiều đã có hơn 4 triệu người, trong đó ít nhất 500.000 - 1 triệu người muốn về VN sống hưởng những ngày cuối đời. Giá nhà ở VN tương đối rẻ so với các nước trên thế giới, còn Việt kiều có thu nhập ngày càng cao. Ông Hiếu nhận định từ nay đến cuối năm thị trường sẽ càng tốt và đây là lĩnh vực đầu tư tốt, sinh lời, an toàn.

Đồng quan điểm, ông Đặng Chính Thắng, Phó tổng giám đốc Công ty Đất Xanh Miền Nam, nhìn nhận chính sách này được xem là khá cởi mở, một thay đổi lớn, là cú hích mạnh cho nguồn vốn ngoại chảy vào thị trường BĐS. Ông Thắng cho biết hiện rất nhiều người đang quan tâm đến các dự án của công ty. Điển hình như dự án Saigonres Plaza (Q.Bình Thạnh) giá công bố khoảng 1,6 tỉ đồng/căn đã thu hút hơn 1.000 người tham quan dự án, trong đó 10% là Việt kiều và người nước ngoài, chủ yếu là Mỹ, Hàn Quốc, Pháp, Ấn Độ, Singapore, Trung Quốc...

Đón đầu cơ hội này, ông Nguyễn Dư Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty Hưng Lộc Phát, cho biết từ nay đến năm 2018 công ty sẽ triển khai 4 dự án tại Nam Sài Gòn, với khoảng 4.000 căn hộ cao cấp, tổng vốn đầu tư khoảng 8.000 tỉ đồng. Những căn hộ này hướng đến đối tượng khách hàng trung cao cấp, người nước ngoài và Việt kiều.

Công ty Novaland thậm chí còn “thiết kế” cho Việt kiều, người nước ngoài chương trình “100 căn hộ đầu tiên chào đón kiều bào và người nước ngoài”. Khi khách hàng mua căn hộ của công ty sẽ được tặng vé máy bay khứ hồi để tham quan dự án, tặng gói cam kết cho thuê 8%/năm và gói dịch vụ quản lý trong giai đoạn hoàn thiện nội thất, hoặc cam kết hoàn trả 100% tiền mua nhà cộng lãi suất phát sinh trường hợp khách không đủ điều kiện sở hữu về mặt pháp lý.

Nhưng còn nhiều “nút thắt”

Ông Nguyễn Nam Hiền, Tổng giám đốc Công ty Hưng Thịnh Land, cho rằng mặc dù điều luật này hướng đến đối tượng là khách hàng nước ngoài, Việt kiều nhưng các văn bản luật chính thức lại không được chuyển ngữ sang các ngôn ngữ quốc tế nên gây khó khăn cho người nước ngoài tìm hiểu luật. Ngoài ra, một số quy định khác như: người nước ngoài không được trực tiếp đăng ký thuê bao đồng hồ điện, không được vay vốn ngân hàng... cũng đang cản trở người nước ngoài mua nhà tại VN, làm giảm tính hấp dẫn của thị trường.
Ông Vũ Hoài Nam, Phó tổng giám đốc Công ty Phú Long, đưa ra một khó khăn nữa là luật đã có hiệu lực từ lâu nhưng đến nay vẫn chưa có các thông tư, nghị định hướng dẫn cụ thể. Chính vì vậy, hiện các khách hàng là người nước ngoài vẫn chỉ dừng lại ở việc tìm hiểu về dự án và đặt cọc giữ chỗ, chưa thể ký hợp đồng mua bán. “Công ty đã đưa vào vận hành dự án Dragon Hill Residence & Suites, hiện có gần 40% cư dân là người nước ngoài đang sinh sống theo hình thức thuê nhà. Họ đến từ nhiều quốc gia và thích cuộc sống tại Dragon Hill bởi có đầy đủ các dịch vụ tiện ích, an ninh... Hiện nay công ty đang triển khai giai đoạn 2 của dự án, khách nước ngoài rất thích mua để ở nhưng chưa có hướng dẫn nên họ chỉ mới đặt cọc giữ chỗ”, ông Nam cho hay.

Cũng là một Việt kiều, theo TS Hiếu, chính sách này đang bộc lộ một số hạn chế, đó là quyền tư hữu. Bởi theo luật, người nước ngoài chỉ sở hữu nhà, còn đất thì được sử dụng có thời hạn nhiều nhất là 50 năm. Nhưng ngay bản thân ông cũng muốn phải có quyền tư hữu về BĐS. “Người nước ngoài, Việt kiều mua nhà đất thường không dùng tiền tiết kiệm mà thường vay ngân hàng. Nhưng với chính sách đất đai này thì họ khó mà vay tiền được. Đây cũng là một trở ngại mà chúng ta cần tính toán để tận dụng tối đa nguồn vốn ngoại”, TS Hiếu nói.

Để quy định này thật sự phát huy tác dụng, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, cho rằng cần phải có sự điều chỉnh cho phù hợp quy định tối đa một dự án cho phép bán không quá 30% số lượng sản phẩm và 250 căn nhà trong một địa giới hành chính phường, xã. “Tại TP.HCM, những khu vực như Q.1, 2, 7 có những phường tập trung người nước ngoài rất đông. Nếu chỉ cho mua 250 căn là không khả thi. Do đó, cần gia tăng tỷ lệ cho người nước ngoài mua nhà tại các dự án và các khu vực hành chính lên”, ông Châu nói.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Cục phó Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS, cho biết tính đến tháng 8.2015 đã có 403 người nước ngoài được cấp “sổ đỏ” (trước khi luật Nhà ở có hiệu lực vào ngày 1.7, con số này dừng lại ở 200 người). Ngoài ra, tính đến nay có hơn 500 Việt kiều được sở hữu nhà tại VN. “Về tỷ lệ sở hữu BĐS dành cho người nước ngoài ở VN thì Quốc hội đã thông qua nên không thay đổi tỷ lệ. Còn nút thắt lớn nhất đối với việc cho người nước ngoài mua nhà tại VN hiện nay là nghị định và thông tư hướng dẫn chúng tôi đã trình lên Chính phủ hồi tháng 5, dự kiến trong tháng 9 này sẽ ban hành”, ông Khởi nói.
 

Doanh nghiệp niêm yết kín “room” nước ngoài

Tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Bảo, Phó tổng giám đốc Công ty Khang Điền (KDH), cho biết từ năm 2010 đến nay, công ty có 2 cổ đông chiến lược là Vina Capital và Dragon Capital. Sau khi quy định cho người nước ngoài, Việt kiều được mua nhà tại VN, nhiều quỹ đầu tư nước ngoài đang xem xét việc rót vốn vào KDH để phát triển hàng loạt dự án mà công ty đang sở hữu. KDH đã bán hết room cho các nhà đầu tư nước ngoài. Sở dĩ các nhà đầu tư quyết tâm “rót vốn” là do KDH sở hữu hơn 100 ha quỹ đất sạch với chi phí thấp gồm nhiều dự án tập trung tại Q.2 và Q.9, có môi trường thích hợp cho Việt kiều, người nước ngoài sinh sống.