Trong dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi vừa được QH cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Bảy, vấn đề thu hút vốn đầu tư nước ngoài được đặt ra với những điều kiện thuận lợi hơn, thông qua việc nới lỏng điều kiện cho người nước ngoài mua nhà. Các nhà soạn thảo mong muốn, sự nới lỏng này sẽ thu hút thêm nguồn vốn và khiến thị trường sôi động hơn.

Đối với các chuyên gia trong ngành bất động sản, xây dựng, việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường bất động sản dù dưới hình thức nào cũng là việc làm cần thiết. Đây là yêu cầu tất yếu để phát triển kinh tế. Nhưng việc làm đó vẫn phải đáp ứng được các yếu tố cơ bản như: bảo đảm an ninh quốc phòng và không làm ảnh hưởng tới cơ hội được mua nhà ở của dân. Chuyên gia trong ngành bất động sản Trịnh Huy Thục khẳng định, việc thu hút đầu tư nước ngoài là tất yếu đối với tất cả các ngành kinh tế. Nhưng, đối với bất động sản, các chuyên gia và người nước ngoài chỉ sống ở Việt Nam một thời gian, rồi về quê hương bản quán. Nên nếu quá chú trọng tới nhóm khách hàng này thì e rằng sẽ khiến người thu nhập thấp khó tiếp cận.

Không có cơ sở để khẳng định việc cho người nước ngoài mua nhà sẽ khiến giá nhà đất trong nước bị đội lên, nhưng xét từ quy luật cung cầu thì rõ ràng khi cầu tăng, cung không đổi giá sẽ phải tăng theo. Có thể có ý kiến cho rằng người nước ngoài sẽ chỉ mua nhà ở phân khúc tầm trung trở lên, còn nhà ở thương mại giá rẻ sẽ không thu hút được họ, nên giá khó có thể tăng. Nhưng thực tế thị trường bất động sản nước ta nhiều năm qua cho thấy, các phân khúc thị trường thường có sự biến thiên cùng chiều, nên khi giá phân khúc cao cấp tăng thì khó giữ được giá phân khúc nhà ở giá rẻ ổn định. Trong khi đó, từ hàng chục năm nay, giá bất động sản nước ta vẫn bị coi là giá ảo. Vấn đề quan trọng hiện nay là sau hàng loạt những giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản sau nhiều tháng trầm lắng với số tồn kho lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng, liệu giá bất động sản Việt Nam có được điều chỉnh phù hợp hơn không? Câu trả lời là không, nếu vẫn phát triển theo hướng như thời gian qua. Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam Nguyễn Ngọc Thành thừa nhận, giá bất động sản Việt Nam chưa được xây dựng trên khả năng chi trả thực tế của khách hàng, mà dựa trên kỳ vọng của chủ đầu tư và những người có nhu cầu đầu tư bất động sản để sinh lời, nên khó tiệm cận với nhu cầu thực. Vì vậy khi thị trường trầm lắng mới tạo nên sức ép buộc doanh nghiệp phải giảm giá.

Thực tế sức ép thị trường thời gian qua - kể cả khi thị trường đóng băng như năm 2011, 2012 - vẫn chưa đủ để ép doanh nghiệp giảm giá, vì trước đó giá nhà đất đã quá cao và nhiều doanh nghiệp vẫn huy động vốn trá hình từ người mua nhà bằng cách yêu cầu người mua nhà đóng tiền trước, nên bây giờ người đứng ngồi trên đống lửa không phải là chủ đầu tư, mà là những khách hàng đã nộp tiền từ cách đây vài năm. Làm gì để giá bất động sản về mức hợp lý hơn? Theo Trưởng khoa Quản trị kinh doanh, đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Lê Thẩm Dương, quan trọng là giảm được chi phí trung gian đối với bất động sản.

Theo chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế - đầu tư, Tiến sỹ Lê Đăng Doanh, muốn bất động sản trở thành một kênh hút vốn nước ngoài hiệu quả thì cần minh bạch những thông tin liên quan đến thị trường: cần thẳng thắn khẳng định thị trường của chúng ta chưa minh bạch. Cần phải làm rõ mọi yếu tố chi phí đầu tư, chi phí xây dựng, chi phí giải phóng mặt bằng, từ đó hợp lý hóa giá bất động sản thì mới mong thu hút vốn.

Tính minh bạch là điều đang rất thiếu và rất yếu ở thị trường bất động sản Việt Nam. Nếu không làm được điều này thì thị trường vẫn phát triển vòng quanh và không đem lại cơ hội thực sự cho người có nhu cầu nhà ở cũng như các nhà đầu tư.