Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được mong đợi sẽ tạo điều kiện thông thoáng cho người nước ngoài được sở hữu nhà tại Việt Nam (VN). Tuy nhiên, việc bỏ quy định người nước ngoài nhập cảnh được quyền sở hữu nhà ở trong dự thảo mới đây, theo nhận định của GS Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TNMT - là “chúng ta đang lo cái khó có thể xảy ra”. Điều này cho thấy các nhà soạn luật đang lúng túng, quá dè dặt, chưa “mở” đã vội thắt!

“Ta đang nắm đằng chuôi”

Đây là khẳng định của GS Đặng Hùng Võ về quan điểm nên mở rộng cửa cho người nước ngoài mua nhà tại VN. Theo ông, sở dĩ trong dự luật mới đây bỏ quy định “cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào VN được quyền sở hữu nhà” là do lo ngại việc người nước ngoài sẽ “ôm” nhiều BĐS dẫn đến đầu cơ, lũng đoạn thị trường và làm xuất hiện nhiều khu đô thị ma, nhưng theo GS Võ, “đây thực sự là lo ngại không cần thiết, vì chúng ta đang nắm đằng chuôi”.

GS Võ phân tích: Thứ nhất, theo quy định nhập cảnh vào VN mà không theo con đường du lịch thì thời gian tối thiểu của visa là 3 tháng. Do vậy, thực tế nói được nhập cảnh nhưng cũng đã có thời gian quy định cụ thể. Thứ hai, về vấn đề đầu cơ, thao túng thị trường là khó có thể xảy ra. Bởi lẽ theo quy định, người nước ngoài chỉ được phép mua nhà trong khoanh vùng nhất định mà VN cho phép, chứ không phải khu vực nào cũng được mua. Giá mua cũng được quy định rõ là người nước ngoài chỉ được mua loại nhà ở có giá bán cao hơn mức giá do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ…

“Ngoài ra, thị trường BĐS tại VN hiện nay đang ở trong giai đoạn trầm lắng, khó khăn, vì vậy, việc người nước ngoài đổ tiền “ôm” nhiều nhà đất thì sẽ đem về cho VN một nguồn tiền lớn, chứ không thể mua đi bán lại “kiếm lời” như thời kỳ sốt nóng trước kia được” - ông Võ nói.

VN đang chê tiền?

Trong một phiên họp Chính phủ cách đây chưa lâu, Bộ trưởng Bộ KHĐT Bùi Quang Vinh đã từng khẳng định, việc nới lỏng cho phép người nước ngoài mua nhà tại VN được đánh giá là nguồn lực lớn để phá băng BĐS, tạo sự hấp dẫn cho môi trường đầu tư và giúp xử lý nợ xấu BĐS hiệu quả. Bộ trưởng Vinh đã thẳng thừng bày tỏ: “Chúng ta có tư duy trì trệ, sợ họ mua nhà rồi “chiếm” VN. Thực ra, khối BĐS bị tồn đọng mà tôi giải trình trước Quốc hội chủ yếu là căn hộ cao cấp. Nhiều biệt thự để trống mà số lượng người nước ngoài vào định cư ở VN khi ta hội nhập quốc tế đang tăng lên. Vì vậy, cớ sao không cho phép người nước ngoài được sở hữu ở VN?”.

Nhiều lãnh đạo các công ty tư vấn BĐS nước ngoài tại VN cũng bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự thận trọng tới mức dè dặt của dự luật được xem là rất cởi mở, thông thoáng này. Một chuyên gia nước ngoài thậm chí còn quan ngại, với dự luật mới đây nhất, “phải chăng VN đang chê tiền?” - ông này chia sẻ.

Ngoài ra, chuyên gia này cho biết, qua khảo sát thực tế cho thấy, nhiều doanh nhân nước ngoài có cơ sở kinh doanh tại nhiều nước, họ đến và ở, làm việc mỗi đợt từ vài ngày đến vài tuần, đi lại thường xuyên và có nhu cầu mua và sở hữu nhà tại VN rất lớn. Vì vậy, nếu loại bỏ quy định “chỉ cần điều kiện cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào VN thì có thể mua nhà và sở hữu nhà nếu có nhu cầu” như trong dự luật mới đây là “VN đang tự mình trói chân, trói tay mình” - ông nhận định.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tính đến cuối tháng 8.2014, tổng giá trị tồn kho BĐS trên cả nước vẫn ở mức cao, lên tới trên 82.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, tính đến hết năm 2013, mới chỉ có 126 trường hợp được mua, sở hữu nhà trên tổng số 80.000 người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại VN.