Thiếu hồ nước, thiếu đường phố đẹp, ít cây xanh, thiếu không gian công cộng… là những điều được các chuyên gia về kiến trúc của Hà Nội đánh giá về đô thị Hà Nội.

Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, ông Vũ Mão đánh giá tại hội thảo “Đô thị Hà Nội, 60 năm xây dựng và phát triển 1954 – 2014”: Nhận thức về quy hoạch của chúng ta đã có từ rất sớm, nhiều quy hoạch đã được thực hiên theo thời gian, nhưng cần phải rút ra bài học theo từng giai đoạn quy hoạch.

“Đã có thời kỳ Hà Nội lấp đi nhiều hồ nước, bây giờ dù đã đỡ hơn nhưng nhiều khu quy hoạch mới lại chưa có nhiều hồ, đường phố lập ra nhưng cây xanh ít quá, bài học của Thái Lan và Hàn Quốc về bê tông hóa khiến họ cũng đã ân hận về chuyện cây xanh… Chúng ta có kiến trúc sư trưởng thành phố là một ý tưởng rất hay. Theo tôi, quy hoạch tổng thể của các đô thị, thành phố lớn nên được Quốc hội thông qua”, ông Vũ Mão nêu ý kiến.

Nhận xét về bộ mặt kiến trúc đô thị Hà Nội, KTS Bùi Xuân Tùng, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch- Kiến trúc Hà Nội cho rằng về cơ bản đã theo chiều hướng tốt nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hình ảnh chưa tốt.

Cụ thể, theo ông hiện còn nhiều khu vực, tuyến phố nhếch nhác, đặc biệt là tình trạng nhà siêu mỏng siêu méo tồn tại nhiều, công tác kiến trúc đô thị, cảnh quan, công trình... còn nhiều hạn chế khi chưa làm rõ yếu tố truyền thống đặc trưng của Hà Nội, nhiều công trình hiện diện nhưng chưa có một khu vực được tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng hoàn chỉnh.

Bên cạnh nguyên nhân đầu tư nóng vội không theo quy hoạch thì ông Tùng cho hay, nguyên nhân chính là do năng lực, trình độ quản lý các cấp còn hạn chế, công tác quy hoạch chưa đi trước một bước, văn bản pháp lý chưa được ban hành kịp thời hoặc chưa đầy đủ, quản lý đô thị vẫn nặng về các chỉ tiêu quy hoạch chứ chưa chú trọng đến kiến trúc công trình… nên thiếu công cụ để quản lý.

Thêm vào đó, ý thức xây dựng đô thị văn minh của đa số cá nhân, tổ chức còn chưa cao và công tác thanh, kiểm tra chưa được thực hiện kiên quyết triệt để, xử phạt chưa đủ mức răn đe, ngăn ngừa.

PGS.TS Phạm Hùng Cường, Hiệu phó Trường Đại học Xây dựng Hà Nội thì chỉ ra đô thị Hà Nội đang thiếu nhiều thứ, bên cạnh những tòa biệt thự đẹp, nhiều cao ốc đẹp… thì còn thiếu những đường phố đẹp, thiếu cả không gian công cộng để người dân có chỗ tập thể dục, người già ngồi đánh cờ, thanh niên có chỗ chuyện trò. Nhất là thiếu những quảng trường văn hóa, nơi cần phải thực sự là “phòng khách của đô thị”.

Tuy nhiên, cùng với quá trình đô thị hóa, Thủ đô Hà Nội cũng đang phải đối mặt với nhiều vấn đề cần sớm giải quyết. Đó là sự phát triển quá tải về dịch vụ y tế, cơ sở giáo dục, ô nhiễm môi trường, hệ thống giao thông, thoát nước chưa được giải quyết triệt để… do gia tăng dân số cơ học, nhất là di dân từ các tỉnh, khu phụ cận vào thành phố.

Việc bảo tồn và cải tạo đô thị lõi lịch sử gồm Khu phố cổ, phố Pháp và các di sản, di tích, vấn đề nhà ở, cải tạo chung cư cũ, nhà nguy hiểm; xây dựng, quản lý các khu đô thị mới… còn đang trong quá trình thực hiện dang dở.

Trước những vấn đề còn tồn đọng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn lưu ý: Phải sáng tạo trong lập quy hoạch phân khu, dù bị thúc ép về tiến độ nhưng cần đảm bảo chất lượng của các đồ án quy hoạch. Cùng với đó, cần công khai quy hoạch phân khu cho người dân được biết.

Theo Thứ trưởng Toàn, quy hoạch chung là định hướng cho toàn thành phố, còn quy hoạch phân khu phải cụ thể hóa, có tính sáng tạo. Điều này đến nay vẫn chưa đạt được như mục tiêu mong muốn vì thời gian gấp, khối lượng công việc nhiều.

Bộ cũng đã có những đề xuất với Thủ tướng, khi nói đến Hà Nội là nói đến Hồ Gươm, Hồ Tây, phố cổ... và trong quy hoạch chúng tôi đề xuất có hàng chục hồ giống như Hồ Gươm, Hồ Tây, có những khu phố như phố cổ nhưng phải phù hợp với tập quán sinh hoạt của người Việt Nam hiện đại, để đến những dịp lễ hội, du khách đến Hà Nội không phải tập trung về Hồ Gươm, Hồ Tây nữa.

“Cần tăng cường cơ quan giám sát việc lập quy hoạch không để xảy ra sai rồi mới xem xét thì đã muộn”, Thứ trưởng lưu ý.