Sau 8 năm thực hiện Luật Nhà ở và 7 năm thực hiện Luật Kinh doanh BĐS đã bộ lộ những điều bất hợp lý khiến Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS chưa thể đi vào đời sống.

Không ai bảo vệ người mua nhà

Ngày 6.9, đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM và Ban Kinh tế Ngân sách Hội đồng Nhân dân thành phố đã có buổi giám sát về tình hình thực hiện Luật Nhà ở và Luật kinh doanh bất động sản (BĐS) trên địa bàn TPHCM.

Sau khi nghe Ban chỉ đạo chính sách nhà ở và thị trường BĐS TPHCM báo cáo về tình hình thực hiện Luật Nhà ở và Luật kinh doanh BĐS, đại biểu Quốc hội Trần Du Lịch đã chỉ ra hàng loạt bất hợp lý đang tồn tại trong 2 luật quan trọng này.

“Điều 39 Luật kinh doanh BĐS quy định về điều kiện huy động vốn, theo tôi  không nên quy định cứng trong luật bởi việc góp vốn bao nhiêu và góp như thế nào là thỏa thuận dân sự. Vấn đề quan trọng là làm thế nào để chủ đầu tư sử dụng vốn góp của khách hàng đúng mục đích” – ông Trần Du Lịch, nói. 

Theo tiến sĩ Trần Du Lịch, vốn góp của khách hàng cần phải được đưa vào ngân hàng, ngân hàng có trách nhiệm giám sát chủ đầu tư sử dụng vốn đúng mục đích, nếu không ngân hàng phải chịu trách nhiệm.

Đại biểu Quốc hội Lê Đăng Phong cho rằng quyền lợi của người mua nhà không được bảo vệ. Pháp lý huy động vốn không rõ ràng, minh bạch, tính răn đe không cao. Khi xảy ra hậu quả phân định, xử lý trách nhiệm rối rắm. Cá thể hóa trách nhiệm rất khó khăn.

Theo đại diện Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM, bất hợp lý lớn nhất hiện nay là mặc dù có Luật Kinh doanh BĐS nhưng thực tế không ai bảo vệ quyền lợi của khách hàng khi xảy ra sự cố. Giao dịch thông qua sàn, qua công chứng nhưng vẫn thiếu an toàn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, cho rằng vấn đề quan trọng nhất đó là là sự không đồng bộ, thiếu nhất quán  trong các luật liên quan đến thị trường BĐS. Muốn khắc phục những bất cập của Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS phải sửa một chùm luật như Đất đai, xây dựng, chứng khoán…

Ai cũng có thể phạm tội trốn thuế

Đại biểu Quốc hội Trần Du lịch chỉ ra rất nhiều quy định trong 2 luật nhà ở và kinh doanh BĐS có rất nhiều quy định thiếu khả thi. Chẳng hạn trong Luật Nhà ở quy định trích 30 - 50% nguồn thu từ tiền sử dụng đất để đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

Ông Trần Du Lịch đặt câu hỏi, TP.HCM có thực hiện được điều này? Quy định như vậy có trái Luật Ngân sách không ? Ông Nguyễn Thành Tài – Nguyên Phó chủ tịch UBND thành phố cho biết không thể thực hiện được.

Theo ông Huỳnh Công Hùng - đại biểu Hội đồng Nhân dân thành phố Luật quy định công dân có quyền có nhà ở nhưng với thực tế hiện nay công nhân, người lao động có tích lũy đến 3 đời cũng không thể mua nổi nhà. Với hiện trạng như thế này thì làm sao đảm bảo được quyền công dân dân có quyền có nhà ở.

Cũng theo ông Huỳnh Công Hùng, chính vì thực trạng này mà chúng ta không thể ngăn chặn tình trạng xây dựng không phép, người dân tự xẻ đất xây dựng nhà, mua bán.

Một vấn đề bức xúc được nhiều doanh nghiệp, cơ quan quản lý đề cập đó là việc thu tiền sử dụng đất theo Nghị định 69. Là người làm việc trong lĩnh vực thuế ông Đình Tấn – Cục Trưởng Cục Thuế TPHCM rất bức xúc với hiện trạng bất cập của hệ thống luật pháp liên quan đến nhà ở, thị trường BĐS.

“Một số luật liên quan đến đất đai có nhiều chồng chéo, qua đó người thừa hành và người dân không thể nào thực hiện đầy đủ. Khi xây dựng luật cần xây dựng đồng bộ. Các chuyên gia nghiên cứu luật cần xem xét để tránh chồng chéo. Vướng mắc hiện nay là giá tính tiền sử dụng đất. Nợ tiền sử dụng đất rất lớn, lên đến hàng ngàn tỉ.”, ông Tấn, nói.

Theo ông Tấn, tiền sử dụng đất đang rất ách tắc, số tiền sử dụng đất của các doanh nghiệp nợ rất lớn. Theo khoảng 1 điều 56 của Luật Đất đai quy định giá đất để tính tiền sử dụng đất là giá thị trường theo điều kiện bình thường, nhưng giá này như thế nào thì chưa rõ. Bảng giá đất quy định do TPHCM ban hành, nay cao nhất cũng chỉ 81 triệu đồng chưa đúng với giá thị trường nên không thể áp dụng để áp dụng tính tiền sử dụng đất.

“Với hiện trạng hiện nay cơ quan thuế muốn xử lý kỷ luật lúc nào cũng được”. Ông Nguyễn Đình Tấn đề xuất: “Bỏ khung, nâng giá đất cho phù hợp thực tế. Giao trách nhiệm cho TPHCM xây dựng bảng giá đất phù hợp”.