Theo Bộ TN&MT, mặc dù các địa phương đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện cấp sổ đỏ nhưng tiến độ tại một số tỉnh, thành còn chậm.

Theo Nghị quyết số 30/2013/QH13 của Quốc hội và Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 24/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ, trong năm 2013, việc cấp sổ đỏ phải đạt 95% trở lên đối với các trường hợp đủ điều kiện; đạt 85% diện tích sử dụng trở lên đối với các loại đất chính. Tuy nhiên, tiến độ cấp sổ đỏ hiện nay rất chậm.

Khi người dân từ chối nhận... sổ đỏ

Theo Bộ TN&MT, mặc dù các địa phương đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện cấp sổ đỏ nhưng tiến độ tại một số tỉnh, thành còn chậm. Tại nhiều nơi, số lượng sổ đỏ đã ký nhưng chưa trao được cho người dân còn tồn đọng khá lớn. Một trong những nguyên nhân dẫn đến người dân từ chối nhận sổ đỏ vì liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Mức thu lệ phí trước bạ hiện nay là 0,5%. "Các địa phương phản ánh, đối với bà con nông dân phải nộp từ 3 - 10 triệu đồng vẫn cao. Đặc biệt, hàng ngàn hộ gia đình tại TP Hồ Chí Minh và một số địa phương xin trả lại hồ sơ và từ chối nhận sổ đỏ do đóng tiền sử dụng đất quá lớn, cùng khoản lãi phạt chậm nộp lên tới 18% năm" - ông Trần Hùng Phi - Cục trưởng Cục Đăng ký & Thống kê đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ TN&MT) thừa nhận.

Thời gian qua, Bộ TN&MT đã phối hợp với Bộ Tài chính rà soát lại các quy định liên quan đến thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất và đã sửa đổi nhiều văn bản quy định xoay quanh vấn đề này, trong đó có vấn đề thu lệ phí trước bạ.

Trong đó, giảm mức thu lệ phí trước bạ từ 1% xuống 0,5% và miễn thu cho nhiều đối tượng, nhất là cấp sổ đỏ đối với đất nông nghiệp, các hộ chính sách, đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa. Theo Bộ TN&MT, tới đây, sẽ đề nghị quy định, khi cấp sổ đỏ lần đầu, những trường hợp sử dụng đất có nguồn gốc ông cha để lại cũng được miễn lệ phí trước bạ như trường hợp được nhận thừa kế.

Trước thực trạng người dân từ chối nhận sổ đỏ, ông Lê Văn Lịch - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý Đất đai cho hay, Bộ TN&MT đã báo cáo Chính phủ và Bộ Tài chính vấn đề này. Hiện, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì để sửa đổi Nghị định 120/2010/NĐ-CP, trong đó sẽ điều chỉnh quy định thu tiền sử dụng đất và chậm nộp tiền sử dụng đất bị xử phạt.

Không hoàn thành, sẽ xem xét đánh giá thi đua

Theo thống kê của Bộ TN&MT, đến nay cả nước đã cấp được 36,5 triệu sổ đỏ với tổng diện tích 20,36 triệu héc ta, đạt 84,1% diện tích cần cấp sổ đỏ của cả nước. Về đất ở đô thị, tỷ lệ cấp đạt 81,1%, còn 29 tỉnh đạt dưới 85%. Về đất ở nông thôn, đã cấp đạt 85,5%, còn 27 tỉnh đạt dưới 85%.

Từ nay đến cuối năm, thời gian còn rất ít, trong khi những trường hợp tồn đọng chưa cấp lại còn nhiều, phức tạp cả về nguồn gốc sử dụng đất. Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Mạnh Hiển nhấn mạnh, trong thời gian tới, ngành TN&MT phải cố gắng, nỗ lực nhiều hơn nữa để đáp ứng chỉ tiêu đặt ra. "Các cấp, các ngành phải quyết tâm cao và chỉ đạo quyết liệt mới hoàn thành chỉ tiêu đặt ra.

Đồng thời, phải thực hiện nghiêm Chỉ thị của Thủ tướng, địa phương nào không hoàn thành tiến độ cấp sổ đỏ, phải xem xét trong việc bình xét thi đua hàng năm. Ngay cả Bộ TN&MT chỉ đạo không quyết liệt, không hoàn thành nhiệm vụ, lãnh đạo Bộ cũng phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng" - Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Hiển khẳng định.

Tại Hà Nội, việc cấp sổ đỏ gặp khó khăn nhất ở các dự án phát triển nhà ở, chính là sự hợp tác từ phía chủ đầu tư. "Tới đây, Hà Nội có thể tiếp nhận hồ sơ lẻ không cần thông qua chủ đầu tư, nghĩa là đối với các trường hợp người dân mua nhà ở các dự án phát triển nhà ở, có thể nộp hồ sơ trực tiếp.

Về chế tài áp dụng cho các chủ đầu tư cố tình chây ì báo cáo, Sở TN&MT Hà Nội sẽ áp dụng biện pháp gửi thông báo tới chủ đầu tư liên hệ với cơ quan quản lý về cấp sổ đỏ để làm thủ tục. Sau 3 lần gửi mà chủ đầu tư không có động thái tích cực, sẽ có đoàn thanh tra đến xử lý sai phạm" - ông Nguyễn Hữu Nghĩa - Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội chia sẻ.

Để đẩy nhanh tiến độ cấp sổ đỏ, lãnh đạo Bộ TN&MT cho biết, đang tập trung chỉ đạo các địa phương, đặc biệt các quận, huyện nơi thực hiện trung tâm giao dịch hành chính một cửa.

Công khai hóa hồ sơ thủ tục, quy trình thực hiện và cử cán bộ trực tiếp tiếp nhận, xác nhận thời gian giao nhận và trả, đồng thời, phải tăng cường công tác thanh kiểm tra. Từ nay đến cuối năm, Bộ sẽ thanh tra công tác cấp sổ đỏ diện rộng ở các tỉnh và TP.

"Các trường hợp cấp sổ đỏ còn tồn đọng hiện có nguồn gốc rất phức tạp, rất khó giải quyết, như: Tranh chấp, lấn chiếm, vi phạm Luật Đất đai; mua bán đất bằng giấy viết tay, không có cơ quan nào xác thực; nộp tiền sử dụng đất qua nhiều thời kỳ. Ngoài ra, theo tôi cũng có những nguyên nhân chủ quan do đội ngũ cán bộ còn hạn chế về trình độ, và không loại trừ một số cán bộ lợi dụng nhũng nhiễu gây ảnh hưởng cho người dân mỗi khi nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ."

Ông Trần Hùng Phi - Cục trưởng Cục Đăng ký & Thống kê đất đai.