Giá bất động sản thương mại tại Anh đang giảm đến mức kỷ lục và những ông chủ của các tòa nhà văn phòng, khu thương mại và cửa hàng ở nước này có thể chịu cảnh thua lỗ lớn nhất trong vòng hơn 1/4 thập kỷ qua.

Mới 6 tháng trước đây, Công ty LaSalle Investment Management rao bán một tòa nhà văn phòng 7 tầng, nằm đối diện Nhà thờ Thánh Paul tại London với giá 130 triệu bảng (tương đương 256 triệu USD), thế nhưng cuối cùng chỉ bán được 117 triệu bảng hồi tháng trước, giảm tới 10% so với giá chào bán.

“Thị trường nhà đất của Anh đang rớt giá thê thảm và đà sụt giảm có nguy cơ còn trầm trọng hơn nữa”, một chuyên gia của Deutsche Bank AG cho biết.

Cũng theo vị chuyên gia này, thị trường bất động sản thương mại của Anh với tổng giá trị khoảng 700 tỷ bảng có thể sẽ còn tồi tệ hơn nữa trong năm 2008 so với phần còn lại của châu Âu, Mỹ và châu Á. Sự suy thoái này trở nên nghiêm trọng hơn khi nhiều ngân hàng thắt chặt tiêu chí cho vay trên khắp thế giới, sau khi các khoản đầu tư thế chấp ở Mỹ công bố mức thua lỗ lên đến hơn 90 tỷ USD.

Jones Lang LaSalle Inc., nhà môi giới bất động sản lớn thứ hai thế giới ước tính, tổng giá trị các giao dịch bất động sản tại Anh giảm khoảng 60%, tương đương 5 tỷ bảng trong quý III/2007.

Những ông chủ của các tòa nhà có thể phải ngậm ngùi nhìn tài sản của mình mất giá khoảng 11% nữa trong năm 2008, một công ty nghiên cứu tại London cho hay.

Theo các chuyên gia, đang có một hiện tượng quá khích trên thị trường khi các quỹ buộc phải bán các tòa nhà để trả nợ nhà đầu tư, thì việc tìm được người mua nào trả giá đủ cao giống như việc bắt một con lươn vậy.

Westfield Group, công ty sở hữu khu thương mại lớn nhất thế giới, tuần trước đã hủy kế hoạch bán nốt 33% cổ phần Quỹ Trung tâm mua sắm Anh Quốc, trị giá 530 triệu bảng. Quỹ này còn sở hữu 25% trung tâm mua sắm tại Belfast, Derby, Dudley và Tunbridge Wells. British Land Co., quỹ đầu tư bất động sản lớn thứ 2 của Anh đã bỏ dự định bán cổ phần của Trung tâm mua sắm Meadowhall ở ngoại ô Sheffield, hồi tháng 10/2007. Một tháng sau đó, giá trị tài sản của Quỹ giảm 79 triệu bảng xuống còn 1,58 tỷ bảng.

Theo IPD, giá trị thương mại bất động sản tại Anh giảm khoảng 4% trong tháng 11/2007, nâng mức giảm tổng cộng trong 11 tháng liên tiếp lên 7,8%. Trong đợt giảm giá những năm 1989 - 1992, giá trị bất động sản tại nước này giảm 27%.

Hầu hết nhà đầu tư đều cho rằng, đợt sụt giảm lần này khác với đợt giảm giá những năm 1990 khi xuất hiện suy thoái kinh tế, tỷ lệ lãi suất tăng và nguồn cung quá lớn do bùng nổ xây dựng hơn 10 năm trước đây.

Không giống thời kỳ 1989 - 1992, nhu cầu thuê văn phòng hiện tăng nhanh và tỷ lệ văn phòng có khách thuê đang tăng trưởng tích cực, một công ty quản lý bất động sản cho hay.

Theo CBRE, tỷ lệ cho thuê thương mại đã tăng trung bình 0,4%/tháng kể từ năm 2006, phản ánh “sức khỏe” tốt của nền kinh tế Anh. Nguồn cung thấp đảm bảo cho London trở thành nơi có giá cho thuê bất động sản đắt đỏ nhất thế giới.

Tỷ lệ thất nghiệp của Anh đạt mức thấp nhất trong vòng 30 năm và tháng trước, Ngân hàng Anh Quốc đã cắt giảm tỷ lệ lãi suất xuống còn 5,5%, bằng một nửa mức trung bình những năm 1990 - 1992.

Giá trị các khu cửa hàng, văn phòng và kho xưởng đạt đỉnh vào nửa đầu năm ngoái sau khi Công ty Metrovacesa SA của Tây Ban Nha đồng y mua lại trụ sở của HSBC Holding Plc tại khu Canary Wharf, với giá kỷ lục là 1,09 tỷ bảng hồi tháng Tư.

Lần giảm giá bất động sản thương mại gần đây nhất tại Anh diễn ra vào năm 1995. Và như vậy, sự sụt giảm lần này có vẻ nhanh hơn, gay gắt hơn và “sốc” hơn dự tính.

Cổ phiếu bất động sản mất giá nhất trong số 39 nhóm ngành nghề trên Trung tâm Giao dịch London và hiện được giao dịch tại mức giá thấp hơn 32% so với giá trị tài sản ròng.

Trung tuần tháng 12/2007, New Star Asset Management Group Ltd. cho biết, giá trị tài sản của quỹ tương hỗ bất động sản trị giá 1,7 tỷ bảng của tập đoàn này đã mất 18% kể từ tháng 7 năm ngoái. Để dễ theo dõi hơn, tập đoàn này đã chuyển việc định giá định kỳ hàng tháng thành ít nhất 2 lần mỗi tháng cho đến khi thị trường bất động sản ổn định hơn.

Giá trị sụt giảm khiến nhà đầu tư tranh nhau rút tiền khỏi các quỹ bất động sản, buộc một số quỹ phải bán lỗ nhằm hoàn vốn cho nhà đầu tư. Ít nhất 5 quỹ của Anh đã phải dùng các biện pháp để ngăn cản sự rút vốn của nhà đầu tư.

Nhiều người cho rằng, sự điều chỉnh giá này sẽ còn tồi tệ hơn nữa, và năm 2008 sẽ là một năm nhiều thách thức.

Năm ngoái, cổ phiếu của các quỹ đầu tư và công ty phát triển bất động sản đã bị rớt giá do có những lo ngại rằng các quỹ và công ty này sẽ bị thua lỗ. Theo các nhà phân tích, cổ phiếu ngành này vẫn tiếp tục giảm mạnh trong năm nay.

Theo DTCK