Tình trạng “bong bóng” đang xảy ra ở phân khúc căn hộ cao cấp tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) chỉ vì dân Trung Quốc đổ xô mua rồi đầu cơ “thổi giá” lên cao ngất ngưởng.

Theo Reuters ngày 24.5, cuộc đầu tư của người Trung Quốc gây ra sự lo ngại họ “bơm phồng” một thị trường mà hiện đa số dân Campuchia không thể mua nhà, tương tự những gì đã xảy ra ở các đô thị lớn Trung Quốc trong cơn tăng trưởng nóng của nước này.

Căn hộ cao cấp về đêm không sáng đèn vì vắng chủ

Phóng viên Reuters đã thăm 5 khu giới thiệu nhà ở tại Phnom Penh, có các khu của những nhà thầu Singapore và Hàn Quốc, và nhân viên của họ chỉ dùng tiếng Hoa để làm việc với những đại diện bán hàng.

Các đại diện bán hàng cho biết nhiều người Trung Quốc đã mua các căn hộ tham gia các tour du lịch-mua nhà ở, do các công ty, nhà thầu Trung Quốc tổ chức.

Nhưng cũng có người trước đó chưa hề đến Campuchia lần này vẫn mua căn hộ. Ví dụ kỹ sư Jiang Zheming người Bắc Kinh, 47 tuổi, đã mua một căn hộ cao cấp 80 mét vuông ở trung tâm Phnom Penh.

Jiang nói ông thích việc Campuchia sử dụng đồng USD để giao dịch, vì cảm thấy như thế ổn định hơn đồng nhân dân tệ của Trung Quốc. Bên cạnh đó, nhà thầu Đài Loan còn thỏa thuận cho chủ căn hộ hưởng 6% tiền cho thuê lại.

Một người mua Trung Quốc xưng tên là Alex cũng cho biết ông mua hơn 100 căn hộ ở 12 tầng của một tòa nhà căn hộ cao cấp tại trung tâm Phnom Penh. Alex không lo chuyện tìm người thuê lại vì đoan chắc sẽ có người thuê, như ông đã có kinh nghiệm ở các khu sầm uất của Bắc Kinh và Thượng Hải.

Alex cũng khẳng định chương trình phát triển kinh tế Một vành đai - Một con đường (BRI) của Chủ tịch Trung QuốcTập Cận Bình đã khiến ông đi đến quyết định đầu tư lớn ở Phnom Penh, nơi xuất phát của BRI nên nơi này bùng nổ cơn sốt xây dựng.

Nhưng có những người Trung Quốc ở Phnom Penh lại tỏ ý nghi ngờ. Guo Qirui, 30 tuổi, đã thuê một căn hộ cao cấp ở khu ngoại ô Đảo Kim Cương (còn gọi là Koh Pich), nơi mà 5 dự án căn hộ cao cấp đã xây xong hoặc đang xây. Người mua và đại diện bán hàng nói đa số căn hộ đều đã được bán cho những người chủ Trung Quốc không sống ở thủ đô Campuchia.

Guo là quan chức của một tập đoàn bán lẻ, than phiền mỗi đêm ông về căn hộ đã thuê và trải nghiệm sự cô độc: “Có lẽ một nửa số căn hộ đã xây xong đều được bán trao tay, nhưng đêm xuống, từng căn hộ đều không có bóng đèn nào được bật”.

Điều đáng lo là nhu cầu bán lại căn hộ cao cấp sẽ suy giảm, với chỉ một nhóm cư dân nhỏ có thể thuê một căn hộ một phòng ngủ với giá 1.000 USD/tháng. Đây là mức giá mà nhiều dân địa phương ở Phnom Penh khó thể mua hoặc thuê, khi mức thu nhập trung bình mỗi tháng của họ là từ 600 đến 700 USD, theo ước tính của công ty tư vấn bất động sản Knight Frank ở Campuchia.

Knight Frank cũng nói đó là những dấu hiệu thị trường dịu xuống. Tần suất khai trương những khu căn hộ mới đã giảm, trong khi các chủ căn hộ cao cấp đã phải hạ giá cho thuê.

Tuy nhiên, ông Chrek Soknim, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản Mekong Thế kỷ 21 (Campuchia) nói ông không nghĩ thị trường chựng lại sẽ tệ cho dân địa phương, vì chủ các căn hộ cao cấp đa số là người Trung Quốc: “Nếu họ không thể bán được nhà, cũng đâu phải là chuyện lớn đối với chúng tôi”.

"Hàng tồn đọng" khó tìm người mua lại

Theo ông Ross Wheble, đại diện Knight Frank, từ cuối năm nay, Phnom Penh sẽ có 22.828 căn hộ hạng sang, gồm những căn hộ cao cấp mà giá bán trung bình 1 mét vuông là 3.500 USD. Ông cũng nói đến năm 2020 sẽ có khoảng 30.000 căn hộ cao cấp và nhà đầu tư sẽ phải chật vật tìm người thuê ở hoặc tìm người dân địa phương có điều kiện mua làm chủ.

Ông Wheble cho rằng phân khúc cao cấp này sẽ dư thừa, khi các nhà đầu tư Trung Quốc mua chúng thì liệu các căn hộ sẽ có người ở.

Theo Reuters, nhờ quan hệ chính trị Trung Quốc-Campuchia ấm nồng, cùng việc Bắc Kinh quảng bá BRI, dân Trung Quốc đổ xô đầu tư vào Campuchia, gây ra sự bùng nổ xây dựng và hàng loạt khách sạn, sòng bạc mọc lên ở những thành phố như Sihanoukville...

Từ khoảng 4 năm trước, các nhà thầu từ Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore cũng bắt đầu nhảy vào mảng căn hộ cao cấp ở Phnom Penh để đáp ứng sự thiếu hụt những nơi ở cao cấp này và tranh thủ sự lỏng lẻo của luật tài sản ở Campuchia, theo ông James Hodge, lãnh đạo công ty dịch vụ bất động sản CBRE Cambodia. Ông còn cho biết Phnom Penh hồi 5 năm trước chỉ có 1.500 căn hộ cao cấp.

Nhưng làn sóng đầu tư của Trung Quốc đổ bộ từ năm 2016, khi Chủ tịch Tập Cận Bình thăm Campuchia và hai bên đạt nhiều thỏa thuận song phương và cam kết tăng cường quan hệ.

Ông Hodge nói các công ty bất động sản Trung Quốc rất tích cực phục vụ những người Trung Quốc muốn mua nơi ở tại thủ đô Campuchia.

Trong số các nhà thầu Trung Quốc “ăn nên làm ra” ở Phnom Penh có Tập đoàn Việt Thái Quảng Châu và Prince Real Estate vốn có kế hoạch bán hơn 1.000 căn hộ.

Tập đoàn quốc tế Giai Nguyên hồi tháng 5 tuyên bố đã chi 35,6 triệu USD để mua một lô đất ở Phnom Penh, nói vụ làm ăn này trong kế hoạch phát triển các dự án chất lượng cao ở các vùng liên quan BRI. Công ty cũng sẽ mở rộng địa bàn ở Đông Nam Á.

Công ty TNHH cổ phần Bất động sản Phú Lực Quảng Châu cũng mua đất ở Phnom Penh, dự tính xây 5.000 căn hộ cao cấp. Công ty này nói dự án tượng trưng sự tham gia thị trường địa phương và nhắm bán căn hộ cao cấp cho dân địa phương và người nước ngoài.