Năm 2010, Chính phủ Trung Quốc áp đặt nhiều biện pháp mạnh kiềm chế cơn sốt bất động sản và thị trường này hạ nhiệt nhanh chóng. Sau đó, do không có thêm biện pháp siết chặt nào nên giá bất động sản ở nước này tăng dần trở lại, đặc biệt tại các thành phố lớn, giá bất động sản tăng hơn 20%. Nhưng trong tháng 1-2014, mức tăng giá nhà ở tại Thượng Hải và Bắc Kinh lần lượt là 20,9% và 18,8% so với tháng 1-2013, không bằng mức tăng 21,9% và 20,6% trong tháng 12-2013. Vì sao có sự chựng lại này?

Chính phủ Trung Quốc trong 4 năm qua có các bước đi vừa đóng vừa mở với bất động sản. Một mặt, họ vừa khuyến khích các nhà thầu đẩy mạnh cung cấp nhà mới cho hàng triệu người di cư từ nông thôn ra thành thị nhưng mặt khác vẫn tìm cách kiểm soát những người thu mua đầu cơ nâng giá. Nhưng thay đổi rõ ràng nhất bắt đầu từ cuối năm 2013, khi chiến thuật kiểm soát giá bất động sản đang thay đổi theo hướng để cho “thị trường quyết định” như nghị quyết của Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 3 trong năm 2013 đã đưa ra.

Thủ tướng Lý Khắc Cường thiên về chính sách để cho bất động sản vận động theo cơ chế thị trường và gia tăng kiểm soát từ gốc hơn là kiểm soát chặt giá theo kiểu của người tiền nhiệm Ôn Gia Bảo. Quan hệ giữa những công ty bất động sản và các chính quyền địa phương là một trong những nguyên nhân đẩy giá bất động sản tăng vọt. Nhiều chính quyền địa phương tự cho phép mình ưu đãi thuế đối với các công ty bất động sản và cũng từ đó làm nảy sinh tham nhũng, tiêu cực, rồi cuối cùng giá bất động sản bị đẩy lên cao ngất. Gần đây, truyền hình trung ương Trung Quốc đã vạch trần mối quan hệ mờ ám này khiến nhiều nhà quan sát cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang muốn kết thúc mối quan hệ “đôi bên cùng có lợi” này. Mặt khác, mức tăng giá của bất động sản Trung Quốc có phần chựng lại do chính sách chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, theo đó truy thu tận cùng tài sản tham ô nằm trong bất động sản. Bằng chứng là các vụ giao dịch bất động sản trong 2 tháng 1, 2-2014 giảm so với các tháng trước.

Trong khi đó, theo CNBC, trong ngày 24-2, giá cổ phiếu bất động sản và ngân hàng tại Trung Quốc đều rớt giá do báo chí nhiều địa phương Trung Quốc cho biết một số ngân hàng sẽ cắt giảm việc cho vay trong lĩnh vực bất động sản. Bản tin thị trường chứng khoán Thượng Hải cho biết một số ngân hàng bắt đầu siết chặt các khoản vay với các lĩnh vực thép, xi măng và bất động sản. Nguyên nhân là vì các khoản vay ngắn hạn bằng ngoại tệ của nhiều ngân hàng Trung Quốc tăng cao, trong khi lợi nhuận đang giảm. Còn một nguyên nhân khác nữa giải thích cho việc giá bất động sản Trung Quốc chựng lại. Bloomberg dẫn lời các nhà kinh tế cho rằng, nếu nói công nghiệp bất động sản là một trụ cột của kinh tế Trung Quốc thì do tốc độ tăng trưởng công nghiệp giảm nên giá bất động sản giảm theo. Theo các chuyên gia kinh tế, một khi nền kinh tế Trung Quốc chưa lấy lại tốc độ tăng trưởng vốn có thì bất động sản ở Trung Quốc trong thời gian sắp tới sẽ tiếp tục rớt giá.

Như vậy, cùng với việc thay đổi biện pháp kiểm soát và do yếu tố khách quan từ tăng trưởng GDP nên bong bóng bất động sản ở Trung Quốc thật sự bắt đầu xì hơi.