Thời gian qua, việc cảm tính trong cấp phép xây dựng đã làm bờ sông Sài Gòn đang có hiện trạng dự án chia lô dày đặc, không gian chung cho người dân TPHCM không còn.

Bị lấn chiếm đại trà

Theo kết quả rà soát của Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM (QH-KT), dọc cả tuyến sông Sài Gòn có 83 dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở; khu phức hợp nhà ở kết hợp thương mại - dịch vụ; khu công viên kết hợp với vui chơi giải trí, với diện tích gần 500ha. Trong số này có 13 đơn vị chủ đầu tư với 116 lô đất (đã duyệt quy hoạch, trong đó có 76 công trình đã xây dựng), có ảnh hưởng tới hành lang bảo vệ sông.
Theo quy định, các công trình xây dựng của 13 đơn vị trên phải có hành lang bảo vệ sông, rạch là 50m.

Cụ thể, Công ty TNHH Sài Gòn Riviera có 1 công trình nhà phụ trợ cách sông 10m; Công đoàn Công ty Thép Miền Nam có 5 công trình tạm, cách sông 20m; Công ty TNHH XD Bảo Tiến có khoảng 11 lô đất (cách sông 26m); Công ty Liên doanh ven sông Sài Gòn (Riverside) có 13 lô đất, trong đó có 13 công trình nhà ở cách sông 7,5m; Công ty XD-KD Nhà Phú Nhuận có 20 lô đất cách sông 20m…

Các đơn vị còn lại có công trình xây dựng ảnh hưởng hành lang bảo vệ sông Sài Gòn: Công ty TNHH TM-DV Chiến Thắng: 17 lô; CTCP Eden: 9 lô;  Công ty TNHH Hải Vương: 8 lô; CTCP ĐTXD Tân Bình: 4 lô. Theo Sở QH-KT, nguyên nhân do một số dự án được phê duyệt quy hoạch theo nhiều thời điểm khác nhau (trước và sau năm 2004), nên chiều rộng hành lang bờ sông chưa thống nhất với quy định hiện hành (30-50m).

Theo ghi nhận tại bờ Tây sông Sài Gòn, nhiều dự án BĐS đang rất tấp nập và gấp rút bước vào giai đoạn hoàn thiện. Hàng loạt dự án căn hộ và trung tâm thương mại cao tầng của các doanh nghiệp địa ốc trong và ngoài nước đang được thi công rầm rộ.

Ngoài ra, các dự án nằm gần và dọc bờ sông thuộc khu vực quận 2, quận 4 và quận 7 như Empire City, Khu phức hợp thương mại - thể thao, River City, The Gold View... cũng đang được triển khai thi công.

Cần có chế tài

Nguồn tài nguyên đất ven sông, kênh rạch của TPHCM rất lớn, lên tới hàng trăm km2, nhưng phần lớn quỹ đất này đang bị người dân, doanh nghiệp lấn  chiếm. Trước năm 2004, TPHCM chưa có quy chế về hành lang bảo vệ sông Sài Gòn, cũng như các kênh rạch. Thời điểm đó, việc phê duyệt dự án còn dựa nhiều vào cảm tính, có chỗ khoảng cách ven sông thì 30m, có chỗ 20m, thậm chí có nơi không chừa lại chút nào.

Từ năm 2004, sau khi UBND TPHCM ban hành Quyết định 150/2004 về quản lý, sử dụng hành lang an toàn sông, kênh rạch, suối, hồ công cộng. Và mới đây được sửa đổi, thay thế bởi Quyết định 22/2017, nhiều công trình lấn chiếm đất hành lang từ người dân cho đến doanh nghiệp đã bị cơ quan chức năng xử phạt, yêu cầu tháo dỡ.

Song, việc xử phạt chưa triệt để, dọc bờ sông Sài Gòn gần đây vẫn xuất hiện các dự án BĐS. Khi dự án mọc lên, ngoài cư dân của dự án, người dân quanh khu vực không thể nào đi dạo dọc hành lang sông.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM cho biết, khi có quy chế rõ ràng (sau khi Quyết định 22/2017 ban hành) hành lang bờ sông vẫn chưa được cấp phép một cách bài bản. Trong khi đó, một số chủ đầu tư quan tâm tới lợi nhuận nhiều hơn ý thức về an toàn bờ sông.

Tình trạng các dự án xây dựng ra tận mép sông, thậm chí lấn luôn lòng sông vẫn xảy ra. Đây là điều hoàn toàn không phù hợp với quy định chung của TP, gây ra thiệt hại lâu dài. 

Ngoài giá trị quan trọng về vị trí, yếu tố view sông, hồ, kênh rạch đang là một tiêu chí đứng hàng thứ hai tạo nên giá trị BĐS. View sông làm giá trị BĐS  tăng thêm 10-20%, điều này thực sự kích thích các chủ đầu tư.

Ông Trần Khánh Quang, chuyên gia BĐS