TPHCM có khoảng 50.000 cán bộ, viên chức, công chức, lực lượng vũ trang có nhu cầu về nhà ở. Giấc mơ an cư của 50.000 người khó thành hiện thực bởi thu nhập không thể tích luỹ mua nhà. Đáng mừng, trong thời gian tới, việc này có thể thay đổi bằng những cơ chế chính sách mang tính đột phá của thành phố.

50.000 người bức xúc về nhà ở

Theo khảo sát của Sở Xây dựng TP, nếu chỉ tính đến lực lượng cán bộ công nhân viên làm trong các sở ngành, đơn vị, quận huyện thì đã có con số khoảng 30.000 người có nhu cầu về nhà ở. Nhà ở là một trong những vấn đề được ưu tiên hàng đầu trong mối bận tâm và là bức xúc nhất. Tuy nhiên, với hiện trạng giá nhà, giá đất đang ở mức quá cao trong thời gian qua thì cho dù có bức xúc cũng đành phải chịu. Với những người có thâm niên công tác trên dưới 10 năm, thu nhập cũng chỉ khoảng 8 triệu đồng/tháng. Sau khi trừ các chi phí sinh hoạt, số tiền tích lũy cũng chỉ còn từ 2-3 triệu đồng/tháng. Đối với người có thu nhập thấp hơn, số tiền tích lũy ít ỏi không có khả năng tự tạo lập một chỗ ở.

Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM về chương trình nhà ở xã hội (NOXH) mới được đưa ra hội thảo đầu tháng 7 thì hiện nay, NOXH chỉ chiếm 8% số lượng nhà ở thương mại và chỉ đáp ứng khoảng 5,5% nhu cầu NOXH trên địa bàn TP. Cũng theo nghiên cứu này, NOXH trên địa bàn TP lâu nay chỉ được đầu tư nhỏ giọt. Do hạn chế về tài chính, quỹ đất nên không có gì quá khó hiểu vì sao trong một thời gian dài, chương trình NOXH không thể nào bứt phá được. Những người được thuê mua các căn hộ trong chung cư Đông Hưng Thuận Q.12 (một trong các khu nhà xã hội đầu tiên của TP) đều đã đăng ký trước đó ít nhất 3 năm mới có thể tiếp cận được căn nhà mơ ước này.

Trong danh sách đăng ký gồm khoảng 800 người, mới chỉ có 112 người được thuê mua chung cư Đông Hưng Thuận. Những người được xét duyệt thuê mua NOXH ở chung cư Đông Hưng Thuận thuê mua căn hộ 66m2 với giá 900 triệu đồng và 720 triệu đồng với căn hộ 54m2. Người thuê trả trước 20% khi làm thủ tục nhận nhà, số tiền còn lại trả dần trong vòng 15 hoặc 20 năm, số tiền phải trả hằng tháng từ 3,2 đến 4 triệu đồng, chiếm 30 - 40% thu nhập. Hơn 62% số người được hỏi cho rằng, giá thuê nhà không phù hợp, đề nghị giá thuê phù hợp bằng khoảng 25% thu nhập hằng tháng. Mặc dù giá bán, cho thuê NOXH bị xem là quá cao, thế nhưng không phải ai cũng có may mắn được tiếp cận.

Sẽ có thay đổi đột phá

Ông Nguyễn Hữu Tín - Phó Chủ tịch UBND TPHCM - cho rằng, việc chăm lo NOXH cho lực lượng cán bộ công nhân viên chức là trách nhiệm của Nhà nước. Nhà nước có thể tự mình làm hoặc bằng cơ chế chính sách ưu đãi thu hút các thành phần kinh tế tham gia vào chương trình NOXH. Cũng theo ông Tín, vấn đề đau đầu nhất hiện nay là giá nhà quá cao. Nhà ở thương mại trung bình khoảng 20 triệu đồng/m2, vượt quá khả năng của đại bộ phận người có nhu cầu. Làm thế nào để kéo giá nhà xuống? Hiện nay thành phố đang làm thí điểm ở 3 dự án nhà ở thương mại xin chuyển sang làm NOXH. Một mặt, chủ đầu tư phải tính toán lại giá và hạ giá xuống. Mặt khác, Nhà nước sẽ tính toán lại tiền sử dụng đất... làm sao để kéo giá nhà xuống mức từ 10 - 12 triệu đồng/m2 - giảm gần 50% so với giá nhà ở thương mại và giá cho thuê hằng tháng từ 2-3 triệu đồng/căn hộ.

Ông Tín cho biết, thành phố thực hiện thí điểm này nhắm đến 2 mục tiêu, thứ nhất vừa tạo tính thanh khoản cho thị trường bất động sản (hiện đang tồn kho khoảng 14.000 căn hộ), thứ 2 giải quyết nhu cầu NOXH cho lực lượng cán bộ công nhân viên hiện đang bức xúc về nhà ở... Hy vọng với sự thay đổi mang tính đột phá kể trên, trong thời gian tới, chương trình NOXH của thành phố sẽ có bước phát triển mạnh mẽ. Nếu không có gì thay đổi, trong thời gian tới những dự án này sẽ nằm trong kế hoạch cung ứng 3.000 căn nhà xã hội trong năm 2013 của TPHCM. Khi đó, Sở Xây dựng sẽ là đơn vị cầu nối giữa người có nhu cầu và chủ đầu tư và ngân hàng. Mọi thông tin đều rõ ràng, dự án ở đâu, giá cả ra sao, người mua nhà có thể vay tiền ở đâu...?

Điều dĩ nhiên, những người mua nhà sẽ được vay tiền với lãi suất ưu đãi trong gói 30.000 tỉ đồng của Ngân hàng Nhà nước.