Nhiều vụ việc sai phạm xảy ra tại các dự án BĐS trên địa bàn cả nước vẫn chưa có kết luận cuối cùng, đã khiến dư luận đặt câu hỏi phải chăng có sự buông lỏng quản lý trong lĩnh vực đầu tư xây dựng. Bởi đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra quy hoạch treo, dự án treo, lãng phí tài nguyên đất.

Nổi tiếng trên thị trường BĐS Hà Nội bởi hàng loạt dự án nhà ở giá rẻ, tuy nhiên, những sai phạm mà Xí nghiệp Xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu mắc phải cũng khiến nhiều người sửng sốt. Theo nhiều chuyên gia, điều này thể hiện việc có vấn đề ở cả ý thức của doanh nghiệp lẫn sự quản lý của cơ quan nhà nước.

Danh tiếng từ nhà giá rẻ

Khi dự án nhà ở Đại Thanh mở bán 2 năm trước, cái tên chủ đầu tư Xí nghiệp Xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu (XN1LC) hoàn toàn xa lạ với thị trường BĐS Hà Nội. Tuy nhiên, với sức hút từ mức giá mở bán chỉ từ 10 triệu đồng/m2 và liên tục xây dựng các dự án nhà ở giá rẻ kế tiếp tạo nên cơn sốt trên thị trường BĐS, trong khi doanh nghiệp khác rơi vào tình cảnh thảm hại đã khiến danh xưng “nhà ông Thản” (ông Lê Thanh Thản, Giám đốc XN1LC) nhanh chóng nổi như cồn.

Đến từ tỉnh miền núi Lai Châu, XN1LC khởi nguồn là doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở miền núi, kế đó là sản xuất VLXD. Năm 2000, với vị thế là doanh nghiệp tư nhân số 1 của 2 tỉnh Lai Châu và Điện Biên, doanh nghiệp này bắt đầu đầu tư trên địa bàn Hà Nội, khởi đầu bằng một mảnh đất được chuyển nhượng lại trong khu đô thị Linh Đàm.

Phương cách mua lại các dự án BĐS giá rẻ, xây nhà giá rẻ, lấy số lượng bù giá bán cũng có thể coi là công thức kinh doanh đã tạo nên thành công cho doanh nghiệp này. Dự án Đại Thanh được mua lại từ Công ty Hải Phát, dự án Kim Văn - Kim Lũ được mua lại từ Vinaconex 2, dự án VP3, VP5 Linh Đàm được mua lại từ CTCP Xây dựng Thành Nam… Xây dựng đúng, thậm chí nhanh hơn tiến độ cam kết, mức giá tiếp cận được với túi tiền người dân lao động là những điểm cộng đã khiến người dân thủ đô luôn nghe ngóng chờ đợi các dự án mới của chủ đầu tư này.

Song song với các dự án nhà ở, XN1LC cũng đầu tư xây dựng 30 khách sạn và dự án khách sạn đạt tiêu chuẩn 3, 4 và 5 sao trải dài trên cả nước với sự quản lý của Tập đoàn Khách sạn Mường Thanh. Từ những địa bàn nhỏ, chưa nổi tiếng, doanh nghiệp này dần tìm đến những địa bàn lớn, quan trọng để đầu tư.

Sai phạm mang tính hệ thống

Mặc dù ghi điểm trên phân khúc nhà ở giá rẻ, tuy nhiên từ đầu năm 2014 đến nay, hàng loạt dự án của XN1LC lần lượt bị phát hiện xây dựng không phép, sai phép hoặc vi phạm nhiều quy định trong xây dựng.

Tại TPHCM, dự án Mường Thanh Sài Gòn tại địa chỉ 8A, Mạc Đĩnh Chi, phường Bến Nghé, quận 1 đã bị đình chỉ thi công do xây dựng sai phép. Công trình này được Sở Xây dựng cấp phép xây dựng khu văn phòng cao khoảng 20 tầng đến ngày 31-3-2014. Tuy nhiên, khi hết phép xây dựng, chủ đầu tư vẫn tiếp tục thi công. Tại Bình Thuận, dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Coco Mũi Né (Tập đoàn Khách sạn Mường Thanh mua lại) đang bị đình chỉ xây dựng do phát hiện xây dựng gấp 3 lần diện tích được cấp phép. Theo hồ sơ, dự án được cấp giấy phép xây dựng 4 tầng (15,5m), tuy nhiên, Tập đoàn Mường Thanh đã xây cao tới 7 tầng (21,5m).

Tại Thanh Hóa, doanh nghiệp Xây dựng tư nhân số 1 tỉnh Điện Biên khi xây dựng khách sạn tại đây cũng bị thanh tra xây dựng lập biên bản dừng thi công do không có giấy phép xây dựng. Tại Nha Trang, tập đoàn này cũng gây tai tiếng khi tiến hành lấp biển khu vực Hòn Một để làm bãi tắm dù chưa chính thức có giấy phép. Tập đoàn này cũng xây dựng khách sạn 25 tầng tại Nghệ An khi chưa có giấy phép, chưa hoàn thành các thủ tục về đất. Chưa hết, mới đây nhất, tại Cần Thơ, tập đoàn này cũng đã xây dựng không phép dự án khách sạn 5 sao. Dự án này đã xây đến tầng thứ 6 trong số 22 tầng trong khi chỉ được Sở Xây dựng TP Cần Thơ cấp phép xây dựng phần móng.

Điều đáng nói là trong khi doanh nghiệp này sai phạm tại một loạt dự án khách sạn nêu trên thì ở lĩnh vực nhà ở, Thanh tra Bộ Xây dựng cũng đang tiến hành thanh tra các dự án nhà ở mà XN1LC làm chủ đầu tư sau hàng loạt vụ việc xảy ra. Cụ thể, dự án chung cư VP5 Linh Đàm xây dựng phần móng và tầng hầm khi vẫn chưa đủ điều kiện để khởi công xây dựng, thời điểm đó đã bị cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, lập biên bản và đình chỉ thi công dự án với lý do chưa đủ điều kiện khởi công.

Dự án Kim Văn - Kim Lũ chỉ được phép xây dựng đến 36 tầng nhưng chủ dự án này lại công bố với báo chí là được xây dựng đến tầng 39. Thậm chí trên thị trường còn rao bán những căn hộ trên tầng 40. Tương tự, chung cư Đại Thanh cũng vướng phải những vi phạm này khi chỉ được xây 29 tầng, nhưng thực tế lại xây tới 31 tầng.

Danh sách sai phạm trong thời gian kéo dài, trên diện rộng mà đa phần đều theo xu hướng “tiền trảm hậu tấu” của doanh nghiệp này đã khiến không ít người cảm thấy sửng sốt. Điều này cho thấy một thực tế rằng thực trạng buông lỏng các dự án xây dựng, xử lý theo kiểu nhân nhượng, “giơ cao đánh khẽ” tại các địa phương là hoàn toàn… có thật.