Diện tích đất dự án được thu hồi năm 2013 của TP Hà Nội đạt tới con số kỷ lục hơn 9,6 triệu m2. Trong đó, riêng một khu đô thị không còn phù hợp với quy hoạch nên bị thu hồi đã chiếm tới hơn 9,4 triệu m2, rộng gần gấp đôi quận Hoàn Kiếm.

Thu hồi nguyên một khu đô thị

Điểm lại tình hình xử lý vi phạm đất đai trong 4 năm gần đây, Sở TN-MT Hà Nội cho biết, các Sở, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã đã thực hiện thanh tra, kiểm tra tổng số 936 dự án. Trong đó, riêng 9 tháng đầu năm 2013 là 226 dự án. Qua đó, Sở TN-MT phát hiện 41 dự án chưa triển khai do quyết định hết hiệu lực, các chủ đầu tư không liên hệ với địa phương để thực hiện. Sở TN-MT đang thực hiện kiểm tra, đề xuất xử lý thu hồi theo quy định.

Với các dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai, Chánh Thanh tra Sở TN-MT đã xử phạt hoặc trình UBND TP xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền 14 quyết định với tổng số tiền 122 triệu đồng, yêu cầu các tổ chức khắc phục các hành vi vi phạm.

Đặc biệt, cũng trong 9 tháng qua, UBND TP Hà Nội đã quyết định thu hồi đất đối với 11 tổ chức, ra 13 quyết định thu hồi đất. Tổng diện tích thu hồi lên tới 9.678.406,5 m2 đất. Ngoài ra, Sở TN-MT đã có kết luận thanh tra và UBND TP đang xem xét chỉ đạo việc lập hồ sơ thu hồi đất đối với 3 dự án, diện tích dự kiến thu hồi 33.921 m2 đất. Đây là con số diện tích đất thu hồi trong 1 năm lớn nhất từ trước tới nay của TP Hà Nội. Năm ngoái, con số thu hồi chỉ xấp xỉ 8 triệu m2 đất.

Tuy nhiên, số diện tích thu hồi “phình” quá nhanh không phải do TP thu hồi số lượng lớn dự án có vi phạm mà do một khu đô thị không còn phù hợp quy hoạch, chủ đầu tư cũng không còn mặn mà nên TP đã thực hiện thu hồi đất. Đó là khu đô thị Tây Quốc Oai (huyện Quốc Oai, Hà Nội), theo Quy hoạch chung của Thủ đô Hà Nội mở rộng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Khu đô thị này nằm trong khu vực hành lang xanh không phát triển đô thị, nên chủ đầu tư  đã làm việc với các sở, ngành và đơn vị liên quan, đề xuất với UBND TP  Hà Nội được giao lại khu đô thị theo đúng quy định.

Cương quyết xử lý dự án “treo”

Nói về đô thị Tây Quốc Oai vừa được UBND TP thu hồi, ông Nguyễn Hồng Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Quốc Oai cho biết, khu đô thị rộng tới 940 ha, bao phủ 8 xã của huyện. Qua rà soát, các cơ quan chức năng cho biết, dự án không còn phù hợp với Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội tới năm 2030, tầm nhìn 2050. Do đó, UBND TP có ý kiến chỉ đạo dừng dự án này, không thực hiện. Ông Nguyễn Hồng Lâm nói: “Việc dừng dự án hay thu hồi đất không ảnh hưởng tới người dân. Huyện vẫn tiếp tục thực hiện chủ trương dồn điền đổi thửa để bà con sản xuất một cách bình thường...”.

Lý giải nguyên nhân số dự án “treo”, bỏ hoang đất chưa thể giảm, Sở TN-MT Hà Nội cho biết, thị trường bất động sản đóng băng nên nhiều doanh nghiệp không vay được vốn từ ngân hàng, không huy động được vốn từ đối tác đầu tư, người mua nhà ở nên không thực hiện được dự án theo tiến độ. Một số doanh nghiệp chỉ sử dụng một phần diện tích đất được giao đúng quy định, phần còn lại đem cho thuê nhà xưởng, mặt bằng, liên doanh, liên kết trái qui định...

Sở TN-MT nhấn mạnh, thực tế thanh tra cho thấy nhiều khó khăn, vướng mắc dù TP luôn yêu cầu xử lý triệt để các vi phạm. Đa số các đơn vị sử dụng đất không hợp tác khi cơ quan thanh tra thực hiện nhiệm vụ. Tình trạng trốn tránh, không có mặt, chậm cung cấp tài liệu hồ sơ, tự ý thay đổi địa điểm trụ sở hoạt động mà không thông báo... xảy ra như “cơm bữa”.

Thể hiện thái độ tập trung cương quyết xử lý dứt điểm các vi phạm pháp luật đất đai, trật tự xây dựng, UBND TP Hà Nội yêu cầu, đối với dự án đã được gia hạn, phải nhanh chóng khắc phục vi phạm. UBND các quận, huyện, thị xã (nơi có đất) phải đôn đốc, kiểm tra, giám sát. Khi hết thời hạn, nếu doanh nghiệp không hoàn thành theo tiến độ, quận, huyện, thị xã phải báo cáo UBND TP và phối hợp với Sở TN-MT lập hồ sơ thu hồi đất theo quy định. TP cũng giao Sở KH-ĐT rà soát ngay các dự án đã được giao chủ đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đầu tư nhưng không thực hiện theo tiến độ, chủ động thanh tra, kiểm tra và làm các thủ tục thu hồi việc giao chủ đầu tư, GCN đầu tư đối với những vi phạm theo quy định của pháp luật.