Ngay như người thu thập trung bình trở xuống, không phải ai cũng may mắn được tiếp cận các dự án thuộc diện “phủ sóng” của gói 30.000 tỷ đồng. Đáng nói, nhiều người trong số khách hàng “lỡ cỡ” này, chưa bao giờ nguôi ngoai giấc mơ thổ cư tại Thủ đô.

Chung cư và thổ cư là hai “mạch máu” chủ của “cơ thể” địa ốc hiện nay. Về hình thức cũng như trên các phương tiện truyền thông, thị trường BĐS đang tập trung rõ rệt cho sản phẩm chung cư thương mại (nhờ thanh khoản được cải thiện tích cực gần đây). Tuy vậy, cán cân lựa chọn giữa thổ cư và chung cư rất khó phân định.

Kỳ vọng… an cư

Trong mắt người lao động ngụ cư lâu năm ở Hà Nội (chưa có nhà ở), thị trường chung cư thương mại biểu hiện giống như một cô gái đã qua độ “chín”, nhưng vẫn giữ nét ẩm ương của lứa tuổi mới lớn. Gạt qua phân khúc căn hộ cao cấp (vốn dĩ chưa bao giờ lọt vào suy nghĩ của những người có thâm niên thuê nhà trọ), riêng về chung cư thương mại bình dân giá rẻ đã thấy sự mâu thuẫn trong phát triển cũng như những vô lý xung quanh yếu tố “giá”, “phí”, “chung, riêng quản lý” kéo dài nhiều năm qua.

Sản phẩm nhà đất đã được định hướng (trong rất nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành của cơ quan chức năng) sao cho đáp ứng nhu cầu – khả năng thanh toán của đại bộ phận khách hàng. Lý thuyết chỉ là “màu xám”: 6 tháng đầu năm, nhiều dự án chung cư thương mại đã hồi sinh, thanh khoản cải thiện tích cực, tồn kho giảm đáng kể. Nhưng giá chênh, tiến độ bàn giao không song hành cùng tiến độ thanh toán, pháp lý dự án, chất lượng sản phẩm nhà ở, tiện ích điện nước… lại trở thành “hàng rào” ngăn người nghèo trở thành công dân của quần thể chung cư.

18-20 triệu đồng/m2, đóng tiền 20-30% giá trị căn hộ (diện tích dưới 70m2), được vay lãi suất ưu đãi ngân hàng để thanh toán dần trong 10-15 năm, dọn vào ở ngay: đây là những yếu tố chủ yếu làm nên sản phẩm nhà đất “hót” thời gian qua. Số lượng đối tượng không đủ điều kiện vay ưu đãi (từ gói 30.000 tỷ đồng) lấn át nhiều lần so với những “thí sinh” vượt qua cửa ải nhà băng. Các khách hàng này, theo tìm hiểu, đang “ngầm” săn tìm nhà thổ cư: thuộc các quận nội đô, đủ điều kiện pháp lý (có hoặc chắc chắn làm được sổ đỏ), diện tích nhỏ xinh (dưới 50m2) và giá chỉ giới hạn ở 700-800 triệu đồng.

Với những ai chuyên nghề môi giới, hay đã nắm chắc “bản đồ giá” BĐS Hà thành, tìm được các nhà, thổ cư hội tụ đủ điều kiện như trên không khác gì “hái sao trên trời”. Mà nếu có tìm được, người mua phải đầu tư thời gian chờ đợi, công sức, tự trau dồi kiến thức pháp lý thực sự công phu mới mong đạt được giấc mơ ấy.

Và thực tế nản lòng

Dựa trên “bộ tiêu chí” trên, kết quả tìm kiếm sau 6 tháng của vợ chồng anh Nam (cùng làm trong ngành bưu chính) đã có phần tích cực. Nhờ môi giới, đăng tin báo đài, loan tin trên facebook, lamchame, webtretho, cậy nhờ bạn bè “để ý” giúp, gia đình trẻ đang đứng trước sự lựa chọn không hề đơn giản. Một là căn nhà cấp 4 rộng 32m2 tại khu vực Kiều Mai (Cầu Diễn), giá 750 triệu đồng, sổ đỏ chính chủ hợp pháp. Hai là nhà 24m2, giá 680 triệu đồng, tại Thanh Trì (Q.Hoàng Mai) nhưng số đỏ chung (diện tích quá nhỏ để được tách sổ). Làm việc tại Q.Hai Bà Trưng, nếu chọn sản phẩm ở Cầu Diễn thì đi làm xa, nhưng yên tâm pháp lý. Còn chọn mua ở Thanh Trì thì ngược lại: chỉ 15 phút đi xe máy tới công sở, đổi lại nỗi lo về chứng nhận sở hữu (!)

Thậm chí, nhiều trường hợp quá “nản” sau hàng năm trời “soi” từng ngóc ngách Thủ đô mà chẳng “săn” được món hàng BĐS ưng ý. Nhưng trở lại thực tế thị trường chung cư thương mại chưa hết “kiêu căng” trước túi tiền lưng lửng của người lao động, chung cư mini còn quá nhiều điều để chứng minh, thuyết phục “thượng đế con nhà nghèo”, ra các khu vực như Trôi, Phùng, Mê Linh, Đông Anh (Hà Nội) lại quá “xa” văn minh, bất tiện cho cuộc sống lẫn công việc – phải chăng tiếp tục đi thuê, và cần cù sàng lọc, sẽ mang lại “quả ngọt” cho những ai ít tiền vẫn nuôi mộng thổ cư?!

Tìm hiểu một số người mua thành công nhà thổ cư không xa trung tâm, đa phần họ khẳng định điều này chủ yếu là nhờ …duyên may. Chị Hoa, cán bộ tư vấn du học, vui vẻ cho biết: “Chịu khó lân la gần 3 tháng, tuần trước tôi vừa mua được một căn nhà cấp 4 rộng 50m2, sổ đỏ chính chủ ở khu vực gần sát Bến xe Yên Nghĩa (Q.Hà Đông), với giá 650 triệu đồng. Lại được chủ nhà gia lộc cho 20 triệu. So với nhiều gia đình bạn bè như tôi, đây quả là điều may mắn”.

Cũng như vậy, ông Lũy, một khách hàng đến từ Thái Bình, hoan hỉ cho biết: “Tìm mua một căn nhà thổ cư để “chui ra chui vào” ở Thủ đô, chuẩn bị cho con trai lấy vợ thật khó khăn. Suốt từ đầu năm 2013 đến nay, qua rất nhiều môi giới chỉ đường, rồi bạn bè giúp đỡ, tôi quyết định mua “đứt” căn nhà 20m2 tại ngõ nhỏ đường Lò Đúc, có sổ đỏ chính chủ, với giá 550 triệu đồng. Có lẽ vì Trời “thương” nên giúp tôi tình cờ biết được thông tin chủ nhà cần bán gấp (để trả nợ) trong một lần ngồi uống nước giải khát trên con phố Cảm Hội.