Nhiều hộ dân tại TPHCM sau khi nhận nhà tái định cư (TĐC) đã chuyển nhượng lại hoặc cho thuê để đi tìm chỗ ở mới. Những hộ ở lại gặp nhiều khó khăn về công ăn việc làm, nhà ở gần chục năm nhưng chưa được cấp chủ quyền khiến người dân không thể thế chấp vay mượn ngân hàng…

Tiếp tục tìm nơi ở mới

Ông Nguyễn Minh Điền, Phó Giám đốc Công ty Dịch vụ công ích quận 8, cho biết chung cư Tân Mỹ, phường Tân Phú, quận 7 có 351 căn dùng để bố trí TĐC cho những hộ bị giải tỏa nhà ven kênh rạch và tại một số dự án của TP.

Qua khảo sát, đến nay chỉ có 110 hộ ở, 213 căn đã được chuyển nhượng qua người khác, 27 căn cho thuê và 1 căn dùng để tạm cư. Tương tự tại chung cư TĐC An Sương, quận 12, tổng số 175 căn dùng để TĐC đến nay đã có 116 căn được chuyển nhượng, 3 căn cho thuê còn lại chỉ có 56 căn là chính chủ…

Sau 40 cuộc giám sát của HĐND, nhiều địa phương đã không đánh giá được cuộc sống của người dân sau TĐC. Chính quyền địa phương và các ngành có liên quan dường như đã bỏ quên việc này. Nếu không được giải quyết thỏa đáng sẽ để lại trong lòng người dân sự bức xúc dai dẳng. Nhất là khi chứng kiến sự hy sinh của mình cho TP phát triển nhưng để nhận lại một cuộc sống khó khăn hơn sẽ càng làm cho họ bức xúc. Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch HĐND TPHCM

“Người dân sau khi bán nhà TĐC đi đâu, làm gì chính quyền địa phương không biết. Nhiều dự án tại Nhà Bè, quận 7 khi đặt vấn đề này chính quyền chỉ biết bà con đi về các tỉnh lân cận như Long An không biết cụ thể như thế nào” - ông Phạm Lâm Danh, Trưởng Ban pháp chế HĐND TP, cho biết 5 năm qua, TPHCM thực hiện điều tra xã hội học về cuộc sống người dân sau TĐC, nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp mới.

Trong khi đó cuộc sống của người dân TĐC còn gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn, chưa thật sự an cư để lạc nghiệp. Theo khảo sát của HĐND TP, hiện nay hơn 80% hộ dân sau khi được Nhà nước bố trí TĐC tại các chung cư đã bán qua tay, số hộ dân ở lại chưa tới 20%.
Ông Phạm Đức Hải, Phó Chủ tịch HĐND TP, nêu ra những con số khảo sát đáng giật mình: Chất lượng nhà ở của người dân sau khi TĐC ngang bằng với nơi ở cũ chỉ đạt 68%, thấp hơn so với nhà cũ 16,2%. Về việc làm sau TĐC ngang bằng với nơi cũ là 77%, kém hơn nơi cũ khoảng 13%. “Thực tế, rất nhiều câu chuyện đáng phải suy nghĩ khi rất nhiều người dân được bố trí TĐC đã phải quay về nơi ở cũ để kiếm kế sinh nhai” - ông Hải nói.
 

Chủ quyền nhà bị treo

Dự án chỉnh trang đô thị rạch Ụ Cây quận 8 được thực hiện từ năm 1996. Tuy nhiên do mật độ dân cư dân sống ven và trên kênh rạch của quận 8 dày đặc nên đến năm 2009, TP chọn đây là dự án đặc biệt của chương trình phát triển nhà ở của TP giai đoạn 2010-2015. Có 540 hộ dân thuộc dự án rạch Ụ Cây giai đoạn 1 (thuộc các phường 9, 10 và 11 của quận 8) chọn phương án nhận nhà TĐC và di dời vào năm 2010.

Trong đó, khoảng 350 hộ dân đủ điều kiện mua nhà TĐC được bố trí vào chung cư Tân Mỹ. Đến nay, có 130 hộ đã trả xong tiền, đủ điều kiện cấp giấy chủ quyền căn hộ nhưng vẫn chưa được cơ quan chức năng giải quyết. Đại diện Công ty Dịch vụ công ích quận 8, đơn vị được giao quản lý chung cư, cho biết do thiếu bản đồ hiện trạng đất của dự án nên thủ tục cấp giấy chủ quyền cho dân đang bị chậm lại.
Theo vị đại diện này, chủ đầu tư dự án không cung cấp được bản đồ nên các cơ quan liên quan phải tiến hành đo vẽ lại từ đầu. Việc cấp giấy chủ quyền chậm còn do vướng việc đóng tiền sử dụng đất. “Chung cư này hiện còn khoảng 250 căn hộ chưa bố trí TĐC nên chưa thu được tiền của dân để đóng tiền sử dụng đất. Công ty phải xin UBND TP cho nợ tiền sử dụng đất và được chấp thuận” - đại diện Công ty Dịch vụ công ích quận 8 cho biết.

Bà Phi Thị Tuyết Nhung, Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND TP, cho rằng người dân nhận nhà TĐC từ năm 2010 đến nay vẫn chưa được cấp giấy chủ quyền là quá chậm. Từ năm 2013, HĐND TP đã yêu cầu cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chủ quyền cho dân nhưng nay đã gần 5 năm vẫn chưa xong.

Bà Nhung đề nghị UBND quận 7 và quận 8 phối hợp chặt chẽ, đồng bộ hơn để nhanh chóng cấp giấy chủ quyền căn hộ cho người dân. Chung cư Tân Mỹ hiện còn khoảng 250 căn hộ để trống. Các đại biểu HĐND nhận định việc nhanh chóng cấp giấy chủ quyền nhà cho người dân cũng là biện pháp để chứng minh cho người dân bị di dời ở các dự án tin tưởng và chọn nhà TĐC để an cư.

Ông Đào Gia Vượng, Phó Chủ tịch UBND quận 7, cho biết việc chậm cấp chủ quyền tại chung cư TĐC Tân Mỹ là do thiếu sự phối hợp giữa đơn vị quản lý (Công ty Công ích quận 8) và chính quyền địa phương.

Người dân nhường đất cho sự phát triển chung của TP, nhưng sau đó cuộc sống lại tiếp tục khó khăn hơn là do trách nhiệm của một số tổ chức, cơ quan chưa làm tròn nhiệm vụ. Nhiều người dân bán nhà đi nơi khác, tiếp tục cuộc sống tạm bợ…

Vì vậy để cuộc sống  hậu TĐC của người dân được an cư, TP cần có những việc làm thiết thực như giải quyết công ăn việc làm cho dân, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận để họ có thể thế chấp vay ngân hàng làm ăn, không thể chỉ cấp nhà là xong.