Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc ngành xây dựng phải cắt giảm ít nhất 1/3 thời gian thực hiện thủ tục hành chính tại cuộc làm việc với Bộ Xây dựng và các bộ ngành hữu quan về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư xây dựng ngày 14/8/2014 khiến doanh nghiệp phấn khởi.

Quả thực, chi phí thời gian, tiền bạc và nhân lực cho việc thực hiện thủ tục hành chính luôn là câu chuyện đau đầu với các doanh nghiệp xây dựng, bất động sản. Trong cuộc trò chuyện với Đầu tư Bất động sản về việc làm sổ đỏ cho người dân trong khu chung cư, một doanh nghiệp cho biết, họ đã nộp đủ hồ sơ theo yêu cầu của phòng tài nguyên môi trường quận cả năm nay, nhưng 64 bộ hồ sơ vẫn án binh bất động. Doanh nghiệp không được thông báo lý do vì sao hồ sơ lại không được thụ lý, chỉ biết chờ.

Một doanh nghiệp khác tại Hà Nội khi trao đổi với người viết cũng kêu khó khi xin điều chỉnh thiết kế dự án, nhằm chia nhỏ diện tích căn hộ để phù hợp với nhu cầu thị trường. Ít nhất 10 cuộc họp liên ngành đã được tổ chức, nhưng vẫn không giải quyết được. Để mời họp đủ các ban, bệ, doanh nghiệp phải chạy tới, chạy lui, có những lý do rất đỗi trời ơi như… "bác trưởng phòng bận đi Mỹ thăm con, doanh nghiệp ráng chờ!". Ô lạ nhỉ, trưởng phòng đi vắng sao không có người thay? Mà cuộc họp nào cũng phải chuẩn bị phong bao, phong bì. Doanh nghiệp than mệt lắm, khổ lắm, những chi phí không tên như vậy, dĩ nhiên đổ sang tay người mua nhà sau này.

Đến khi nhà làm xong rồi, để bán cho người mua, vốn đang “khát” chỗ an cư lạc nghiệp cũng lắm nhiêu khê. Doanh nghiệp nọ đầu tư chung cư dành cho người có thu nhập thấp tại Hà Nội khi trao đổi với Đầu tư Bất động sản cũng kêu khổ. Chuyện là, dù nhà đã đủ điều kiện bán hàng, danh sách người mua đủ điều kiện doanh nghiệp cũng đã lập xong, gửi lên cơ quan quản lý nhiều ngày, nhưng không được duyệt. Lại phải cắt cử nhân viên bám… cán bộ để được duyệt bán nhà. Nói về việc "bị hành", ông chủ tịch một doanh nghiệp cỡ lớn không giấu được sự bực mình, chỉ việc di chuyển cái bốt điện ra khỏi dự án, mà công ty ông mất gần 2 năm trời.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, chỉ riêng các thủ tục hành chính trong thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình thuộc phạm vi quản lý của ngành xây dựng, là 15 thủ tục, nhóm thủ tục đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước (tương ứng với khoảng 260-280 ngày làm việc) và là 19 thủ tục, nhóm thủ tục đối với các dự án không sử dụng vốn ngân sách (tương đương 392 - 447 ngày làm việc), chưa kể thời gian điều chỉnh hồ sơ. Bộ này cũng thừa nhận, có những dự án thời gian chờ cấp phép lên tới cả chục năm.

Trong lộ trình cải cách thủ tục hành chính, Bộ Xây dựng cho biết, nếu dự án bất động sản đã có quy hoạch chi tiết được phê duyệt thì tổng thời gian làm thủ tục tới đây có thể rút ngắn được 75 ngày đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước và rút ngắn được 102 - 187 ngày đối với dự án không sử dụng vốn ngân sách. Tuy nhiên, đó là thời gian được quy định trên giấy tờ.

Thực tế, hiếm có dự án nào được cấp phép đúng theo thời gian đã được quy định, bởi vậy, hầu như doanh nghiệp nào cũng phải nuôi một bộ phận để chuyên “chạy, lo giấy tờ”. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân giải thích vì sao giá bất động sản tại Việt Nam luôn được xếp hạng đắt đỏ trong khu vực, vượt quá xa khả năng chi trả của người dân.