Bảng giá đất do UBND TP.HCM ban hành áp dụng từ ngày 1.1.2008 tăng 10 - 50% so với bảng giá cũ. Nhưng có nhiều trường hợp lẽ ra phải nộp theo bảng giá cũ thì lại bị thu theo giá mới, khiến người dân mất tiền... oan.

Cục Thuế TP cho biết giá đất hẻm căn cứ theo giá đất mặt tiền đường, do vậy giá đất mặt đường tăng thì đất hẻm cũng tăng. Điều này cũng có nghĩa: các mức thuế liên quan như tiền sử dụng đất (TSDĐ), thuế chuyển quyền sử dụng đất, thuế trước bạ về đất... cũng tăng 10 - 50% so với bảng giá đất cũ.

Tính tiền từ lúc nào?

Theo hướng dẫn mới đây của Bộ Tài chính, khi cấp giấy chủ quyền người dân không có khả năng nộp TSDĐ thì được ghi nợ. Trường hợp này phân ra hai dạng: người dân đã ghi nợ TSDĐ trước ngày 1.7.2007 (thời điểm nghị định 84 có hiệu lực) thì được trả theo giá đất qui định tại thời điểm ghi nợ. Trường hợp ghi nợ từ thời điểm trên trở về sau thì phải trả theo giá đất tại thời điểm trả nợ. Như vậy đối với trường hợp thứ hai, người dân muốn trả nợ TSDĐ trong năm nay sẽ phải trả theo giá đất mới.

Hiện có rất nhiều hồ sơ nộp trong năm 2007 nhưng qua năm 2008 mới được cấp chủ quyền. Vậy trường hợp này phải nộp TSDĐ theo bảng giá nào? Trước đây căn cứ vào thời điểm ký quyết định cấp giấy chủ quyền để tính tiền sử dụng đất. Nay theo qui định mới, giá đất tính từ lúc người dân nộp hồ sơ hợp lệ, tức lùi lại thời gian so với qui định cũ, người dân được lợi hơn. Như vậy dù cơ quan cấp giấy kéo dài thời gian giải quyết bao lâu đi nữa (so với qui định là 30 ngày làm việc) thì TSDĐ vẫn tính ở thời điểm người dân đã nộp hồ sơ hợp lệ, đã có biên nhận của cơ quan chức năng.

Qui định nêu rõ: văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất hoặc phòng tài nguyên - môi trường quận huyện, UBND xã, thị trấn có trách nhiệm xác định thời điểm người dân nộp hồ sơ hợp lệ. Phiếu xác nhận này kèm theo phiếu chuyển tính thuế để xác định nghĩa vụ tài chính cho người dân.

Cách tính giá đất hẻm

Đất ở trong hẻm có chiều rộng lớn hơn 5m (hẻm cấp 1) có trải nhựa hoặc bêtông, ximăng thì mức giá bằng 50% giá mặt tiền của đường đó. Hẻm có chiều rộng 3-5m giá bằng 40% giá mặt tiền đường. Hẻm rộng từ 2m đến dưới 3m giá bằng 30% giá đất mặt tiền. Hẻm rộng dưới 2m giá bằng 20% giá đất mặt tiền đường. Các hẻm còn lại giá đất không quá 80% mức giá của hẻm cấp 1. Nếu là hẻm đất thì giá bằng 80% so với giá đất của hẻm trải nhựa, bêtông hoặc ximăng của hẻm cùng chiều rộng.

Đừng để người dân bị thiệt

Rắc rối phát sinh ở chỗ: qui định trên mới được triển khai trong khi bảng giá đất mới đã được các chi cục thuế tính TSDĐ cho người dân từ ngày 1.1.2008. Vậy những trường hợp đã thu hoặc các phiếu chuyển đang đến chi cục thuế mà lấy thời điểm ký quyết định cấp chủ quyền để tính thuế thì giải quyết ra sao?

Theo Cục Thuế TP, đối với trường hợp đã thu thì không hoàn lại vì nếu hoàn lại tiền sẽ phát sinh nhiều phức tạp. Tuy nhiên theo một số chi cục thuế, việc hoàn lại TSDĐ cho người dân đã đóng theo giá mới là cần thiết, vì vừa qua các chi cục thuế chỉ thu tạm trong khi chờ hướng dẫn.

Riêng các trường hợp đang chuyển phiếu, theo ông Lê Minh Huệ, phó chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, huyện đã yêu cầu phòng tài nguyên - môi trường và UBND các xã lập danh sách người dân nộp hồ sơ cấp chủ quyền trước ngày 31.12.2007 để chuyển cho cơ quan thuế tính tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên không phải nơi nào cũng chủ động làm theo cách này. Một số phòng tài nguyên - môi trường cho biết khi nào có yêu cầu của ngành thuế mới xác nhận thời điểm nộp hồ sơ hợp lệ. Trong khi đó ngành thuế lại cho rằng qui định yêu cầu phòng tài nguyên - môi trường, UBND phường xã xác nhận thì các cơ quan này phải có trách nhiệm bổ sung thời điểm nộp hồ sơ để tính lại mức thuế cho dân.

Rõ ràng người dân bị thiệt chỉ vì một hai ngày trước và sau 1.1.2008. Do vậy các cơ quan chức năng cần hướng dẫn thống nhất cách xử lý đối với các trường hợp trên để người dân không bị thiệt thòi.

Mỗi nơi "xử" mỗi khác

Cách xử lý đối với hồ sơ hợp lệ nộp trước ngày 1.1.2008 giữa các nơi vẫn còn khác nhau. Nếu không được xác nhận nộp hồ sơ trước thời điểm trên thì nhiều người dân sẽ bị thiệt thòi khi phải nộp TSDĐ theo giá mới. Ví dụ ông A ở quận 1 nộp hồ sơ xin cấp chủ quyền trong năm 2007 nhưng đến năm 2008 mới được cấp. Nếu thu theo mức giá cũ ông chỉ nộp TSDĐ 100 triệu đồng. Nhưng nếu theo mức giá đất mới ông phải nộp đến 150 triệu đồng.

Cùng tình huống này nếu người dân ở các quận 3, 5, 10 phải nộp 130 triệu đồng (tăng 30%); người dân ở các quận 2, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Gò Vấp, Tân Phú, Bình Tân, Thủ Đức nộp 120 triệu; còn người dân huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi và Cần Giờ thì phải nộp TSDĐ 110 triệu.

Theo Địa Ốc TTO