Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7-1-2013 của Chính phủ với hàng loạt giải pháp cụ thể, quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản (BĐS) đang được cả người dân và doanh nghiệp hy vọng thị trường này sẽ khởi sắc trở lại. Tuy nhiên, theo tính toán của các chuyên gia BĐS, “độ trễ” của chính sách nếu không được cải thiện thì tác động tích cực sẽ bị hạn chế rất nhiều.

Cơ hội cho người nghèo đô thị

Sau rất nhiều năm “nằm ngoài” thị trường, lần đầu tiên, người dân nghèo đô thị với nhu cầu ở thực đã trở thành đối tượng khách hàng chính của thị trường BĐS. Không chỉ chủ động phát triển nhà ở xã hội (NOXH), Nhà nước còn mở ra các cơ chế khuyến khích, đồng thời có chế tài bắt buộc các doanh nghiệp kinh doanh BĐS, các doanh nghiệp sử dụng lao động trong các khu công nghiệp phải có trách nhiệm tham gia phát triển NOXH; đặc biệt tạo cơ chế để các hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển NOXH để cho thuê, thuê mua và bán cho công nhân.

Theo Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng, chủ trương tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS tại Nghị quyết 02 sẽ mang lại cơ hội chưa từng có cho cả doanh nghiệp và người dân đô thị. Với các doanh nghiệp là chính sách kết hợp giữa tái cơ cấu nợ cũ và giải quyết cho vay mới để hoàn thành các dự án dở dang đã có đầu ra; được giảm 50% thuế suất VAT đối với đầu tư, kinh doanh NOXH; giảm 50% thuế VAT đầu ra đối với đầu tư, kinh doanh nhà thương mại đối với căn hộ dưới 70m² có giá bán dưới 15 triệu đồng/m² trong thời hạn 12 tháng (từ 1-7-2013); áp dụng thuế suất 10% thuế thu nhập DN đối với thu nhập từ đầu tư, kinh doanh NOXH; cho phép các doanh nghiệp BĐS nộp tiền sử dụng đất theo tiến độ bán sản phẩm, các địa phương có tồn kho sản phẩm BĐS lớn mua lại các dự án nhà ở thương mại phục vụ nhu cầu tái định cư, NOXH cho thuê giá rẻ…

Về phía người dân, với gói tín dụng dành cho người mua nhà, theo đó các Ngân hàng thương mại dành tỷ lệ tối thiểu 3% tổng dư nợ tín dụng cho các đối tượng có thu nhập thấp, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang vay mua, thuê mua NOXH và nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70m², giá bán dưới 15 triệu đồng/m² với lãi suất cho vay bằng khoảng 2/3 lãi suất huy động tiết kiệm, phần chênh lệch lãi suất sẽ được giải quyết bằng cho vay tái cấp vốn… Rõ ràng, việc các doanh nghiệp chuyển hướng sang đầu tư các dự án NOXH đã giúp giấc mơ nhà ở của nhiều người dân gần với thực hơn.

Không có “thuốc tiên”

Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, trong năm 2013, trên địa bàn Hà Nội có ít nhất 7 dự án nhà thu nhập thấp được triển khai với số lượng lên đến hơn 11.000 căn hộ. Bên cạnh đó, dự báo sẽ có hàng chục dự án xin chuyển từ nhà ở thương mại sang NOXH. Đây được coi là những dấu hiệu khả quan của thị trường BĐS trong những ngày đầu của năm 2013.

Theo tính toán của Tổng hội Xây dựng Việt Nam, với hàng loạt những ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền sử dụng đất, giá NOXH ở mức từ 6 - 7 triệu đồng/m² là hợp lý và như vậy, giá mỗi căn hộ 50 - 70m² sẽ chỉ còn trên dưới 500 triệu đồng, những căn hộ dưới 50m² giá chỉ còn 300 - 400 triệu đồng/căn. Giáo sư Đặng Hùng Võ cũng khẳng định, mức giá này rất hợp lý và phù hợp với khả năng chi trả của thị trường hiện nay.

Hiện số lượng các doanh nghiệp xin chuyển dự án sang làm NOXH đang tăng lên. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết Bộ Xây dựng đang đề nghị các địa phương khẩn trương hoàn thiện cơ chế thủ tục chuyển đổi đầu tư nhà ở thương mại sang NOXH, chậm nhất quý 1-2013 phải hoàn thành để có thể triển khai xây dựng, đồng thời tạo mọi điều kiện cho các doanh nghiệp BĐS tận dụng được hết những ưu đãi để vượt khó.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mọi sự ưu đãi vừa được đưa ra cũng không phải là “thuốc tiên” cho thị trường BĐS. Ít nhất, quý 3 năm nay, thị trường BĐS mới có thể từng bước phục hồi và phải sang quý IV-2013 và đầu năm 2014 thị trường mới bắt đầu sáng sủa hơn. Các chuyên gia của Hiệp hội BĐS Việt Nam còn cho rằng, nếu “độ trễ” của các chính sách không được cải thiện nhanh chóng thì chưa thể khẳng định thị trường sẽ khả quan trong một tương lai gần.

UBND TPHCM vừa yêu cầu Ban Chỉ đạo chính sách nhà ở và thị trường bất động sản TP phối hợp với các sở, ngành, Cục Thuế TP, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP và các quận-huyện sớm xây dựng kế hoạch tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu tập trung chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản. UBND TP lưu ý các cơ quan, đơn vị phải xây dựng các phương án cụ thể để xử lý hàng tồn kho, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản gắn với chăm lo cho người dân có nhà ở giá thấp, giải quyết cơ bản nhu cầu bức thiết về nhà ở cho cán bộ, công chức, người lao động thu nhập thấp; nghiên cứu phương án xây dựng quỹ nhà ở xã hội không phụ thuộc vào nguồn ngân sách nhà nước để trình dự thảo văn bản lên UBND TP trong tháng 2-2013.

UBND TPHCM đã quyết định thành lập Tổ công tác phối hợp triển khai chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Tổ công tác sẽ nghiên cứu xây dựng, sửa đổi bổ sung các cơ chế, chính sách nhà ở cho các đối tượng chính sách, người có thu nhập thấp, công nhân các khu công nghiệp; hoàn thiện cơ chế chính sách nhà ở phục vụ tái định cư, cải tạo chung cư cũ, hư hỏng, xuống cấp để áp dụng trên địa bàn TP.