Để đẩy nhanh tiến độ chương trình nhà ở xã hội năm 2013 và thực hiện kế hoạch 2013- 2015, Chính phủ cần hỗ trợ TP HCM tháo gỡ cơ chế, TP cũng cần có nhiều giải pháp tích cực hơn

Giai đoạn 2013- 2015, dự kiến sẽ có 20.500 căn nhà ở xã hội (NƠXH) được đưa vào sử dụng. Sở Xây dựng TP HCM cũng đang thẩm định 11 dự án nhà ở thương mại (NƠTM) xin chuyển sang NƠXH. Theo kế hoạch giai đoạn 2013-2015 của TP, 7 dự án trong số này sẽ được chuyển đổi. Bên cạnh đó, TP HCM sẽ tiếp tục đầu tư 18 dự án NƠXH trên quỹ đất do TP quản lý. Với quy định các dự án NƠTM trên 10 ha phải dành 20% quỹ đất để xây dựng NƠXH thì TP có 81 dự án. Nếu trích 20% thì quỹ đất xây dựng NƠXH sẽ có 300 ha.

Tuy vậy, quỹ đất dành để xây NƠXH cũng là một rào cản. Một số doanh nghiệp (DN) đang cố tình lách quy định trích 20% đất xây dựng NƠXH bằng cách chia nhỏ dự án dưới 10 ha để đầu tư. Theo Sở Xây dựng, các dự án NƠXH đã được TP chấp thuận chủ trương nhưng do DN tự bồi thường vẫn chưa khởi công. Do chi phí giải phóng mặt bằng quá cao, trong khi nhà nước không hoàn trả mà chỉ miễn tiền sử dụng đất nên dẫn đến giá thành căn hộ cao.

Chủ đầu tư lại không thể đem quyền sử dụng đất thế chấp vay vốn nên nguồn vốn xây dựng đang gặp khó khăn. Theo ông Phạm Văn Đông, Trưởng Ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP HCM, việc đầu tư NƠXH bắt buộc phải có vai trò và trách nhiệm của nhà nước. Để có mặt bằng lớn thì chỉ nhà nước mới huy động được, tư nhân rất khó. TP còn rất nhiều kho bãi bỏ trống với diện tích lớn, sử dụng rất lãng phí, cần nhanh chóng thu hồi để xây dựng NƠXH.

Về phía nhà đầu tư, khi thị trường bất động sản còn sôi động, UBND TP HCM đã chấp thuận xác định mức lợi nhuận giá mua bán NƠXH là 10%. Tuy nhiên, do thị trường bất động sản hiện đóng băng, các dự án NƠTM chấp nhận bán hòa vốn hoặc lỗ nên mức lợi nhuận 10% áp dụng với dự án NƠXH là không phù hợp.

Để tháo gỡ chương trình 3.000 căn NƠXH cũng như kế hoạch phát triển NƠXH giai đoạn 2013- 2015, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhà giá rẻ, mới đây, UBND TP HCM đã kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành một số giải pháp. Đối với dự án NƠTM dưới 10 ha, cần yêu cầu DN thực hiện nghĩa vụ tài chính để xây dựng NƠXH tương ứng 10% diện tích đất hoặc 20% số căn hộ.

UBND TP cũng kiến nghị miễn 100% thuế GTGT và thuế thu nhập DN cho hoạt động đầu tư NƠXH, chuyển NƠTM thành NƠXH. Đồng thời, giảm thuế GTGT với người mua nhà lần đầu, tăng thời hạn cho vay hỗ trợ mua nhà lên 20- 30 năm với khách hàng có thu nhập quá thấp...
Sở Xây dựng TP HCM còn kiến nghị các ngân hàng đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian giải ngân. Bên cạnh đó, chủ đầu tư dự án phải là cầu nối giữa người thuê - mua nhà và ngân hàng.

“Chê” nhà ở xã hội?

Đại diện Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM - đơn vị quản lý dự án NƠXH nhận bàn giao từ chủ đầu tư - cho biết dự án NƠXH Đông Hưng Thuận 2 (quận 12) đã bàn giao từ năm 2011 nhưng hiện vẫn còn trống, nhiều căn hộ được đem cho thuê lại. Dự án NƠXH Tô Hiến Thành (quận 10) đã bàn giao hơn 100 căn nhưng hiện chỉ có 60 hộ dọn đến ở. Vì thế, đại diện Quỹ Phát triển nhà ở TP đề nghị các sở, ngành phối hợp rà soát, xác định đúng đối tượng có nhu cầu thuê - mua NƠXH.