Thị trường BĐS gặp khó khăn, nhiều DN phải xoay xở với các loại hình sản phẩm nhà ở và cho ra những dạng căn hộ cho thuê dài hạn giá rẻ như là một cách giảm giá thu hút người mua nhà.

Căn hộ 50 năm

Mới đây, tại dự án Lê Thành Twin-Towers, khách hàng có 2 phương án để lựa chọn: loại căn hộ cho thuê 15 năm với giá trọn gói 240 triệu đồng và loại căn hộ cho thuê 49 năm với giá 350 triệu đồng.

C.T Group cũng đang rất hào hứng với hình thức bán nhà mới mẻ này. Doanh nghiệp này đang chào bán 318 căn hộ theo hình thức sở hữu (cho thuê ổn định) 6-12 năm. Giá thuê là 150- 408 triệu đồng cho căn hộ 30- 65m2 trong thời hạn 6 năm và 290 - 709 triệu đồng trong vòng 12 năm.

Không dừng lại ở đó, các dự án Beehome 2 và Beehome 3 cũng được C.T Group hướng đến loại hình căn hộ sở hữu có thời hạn này. Thậm chí, một dự án cao cấp tọa lạc tại khu vực trung tâm là C.T Plaza Minh Châu cũng đang khai thác khách hàng mua căn hộ sở hữu có thời hạn.

Hiện Công ty KĐ Land cũng đang triển khai một dự án căn hộ sở hữu có thời hạn tại Q.Tân Bình để bán cho khách hàng. Công ty CP Bất động sản Kinh Đô cũng đang lập dự án thuê đất để xây dựng chung cư bán căn hộ sở hữu có thời hạn cho người tiêu dùng... Ngoài ra, trên thị trường, cũng còn khá nhiều chủ đầu tư đã và đang triển loại hình căn hộ cho thuê dài hạn.

Sở hữu chung cư có thời hạn

Ở nước ngoài hầu hết các chung cư đều có thời hạn sử dụng 50 năm. Sau khoảng thời gian đấy, các công trình phần nhiều xuống cấp, cũ nát, gây mất an toàn và làm xấu bộ mặt đô thị.

Cách đây 2 năm, ý tưởng sở hữu chung cư có thời hạn cũng đã được Bộ Xây dựng manh nha. Tại thời điểm đó, theo đại diện Bộ Xây dựng, nên đa dạng hình thức sở hữu. Nếu đa dạng hóa hình thức sở hữu chung cư thì người dân sẽ có nhiều lựa chọn hơn phù hợp với túi tiền và điều kiện hoàn cảnh của từng gia đình. Tùy theo điều kiện của từng người mà có thể lựa chọn hình thức sở hữu lâu dài hay có thời hạn. Phía doanh nghiệp cũng sẽ có 2 hình thức đầu tư chung cư theo sở hữu có thời hạn hay lâu dài tùy theo tính toán và điều kiện của từng doanh nghiệp.

Theo nhận định của các chuyên gia, loại hình căn hộ sở hữu có thời hạn này là một phân khúc khá tiềm năng khi nhu cầu thuê - mua nhà rất lớn. GS Đặng Hùng Võ cho biết, cái lợi có thể thấy trước tiên là giá nhà chung cư sẽ giảm mạnh hơn nữa. Đặc biệt là sẽ góp phần giúp thanh lọc thị trường, có lợi cho cả nhà đầu tư lẫn khách hàng có nhu cầu thật. Tình trạng "ôm" nhà để đầu cơ cũng sẽ giảm bớt bởi sự mạo hiểm sẽ cao hơn khi để càng lâu, giá trị căn hộ càng giảm.

Hiệp hội BĐS TP HCM cũng từng có kiến nghị bổ sung hình thức sở hữu nhà ở có thời hạn. Với tình hình thị trường hiện nay việc ban hành chế định sở hữu nhà ở có thời hạn sẽ giúp thị trường bất động sản có thêm sản phẩm mới với giá hợp lý phù hợp với túi tiền người có thu nhập thấp đô thị.

Thực tế, ở Việt Nam, với tập quán sở hữu lâu dài, nếu quy định thời hạn sử dụng chung cư chỉ 50 năm thì người có nhu cầu sẽ không còn nhiều, trừ khi giá bán phải rất rẻ, trong khi thực tế hiện nay điều đó khó xảy ra, vì các chủ đầu tư để xin được đất đầu tư một dự án nhà chung cư đang phải bỏ ra chi phí rất lớn, giá thành cao.

Theo ông Lê Ngọc Quỳnh, đại diện sàn BĐS ở Mỹ Đình, sở hữu nhà chung cư có thời hạn ở nước ta hoàn toàn mới mẻ, nên chắc chắn sẽ tác động khá lớn đến tâm lý của người mua nhà cũng như chủ đầu tư. Ông Quỳnh cho rằng, do chưa có quen với việc sở hữu nhà có thời hạn, nên sẽ hình thành rào cản tâm lý khi người dân quyết định mua bán, giao dịch căn hộ.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Viết Hải, Tổng giám đốc CTCP Đầu tư VIC cho rằng, nếu giá của chung cư có thời hạn chỉ bằng một nửa giá của chung cư sử dụng vĩnh viễn thì người dân mới lựa chọn do giá trị căn hộ càng giảm dần theo thời gian sở hữu. Theo ông Hải, cái chính là phải áp dụng công nghệ khoa học để giảm thiểu giá thành chung cư, giảm thiểu thời gian thủ tục hành chính... để có những chung cư chất lượng, giá thành hợp lý với người dân.

Dưới góc độ pháp luật, luật sư Trương Thanh Đức, chủ tịch công ty luật Basico cho rằng, rủi ro với khách hàng là khá lớn. Vì đây chỉ là nhà thuê, không có quyền sở hữu, nếu có tranh chấp thì phần thiệt sẽ nghiêng hẳn về phía người thuê. Trả tiền như mua, nhưng quyền thì chỉ được chiếm hữu và sử dụng, mất quyền quan trọng nhất là quyền định đoạt. Và ngay cả quyền sử dụng cũng chỉ được trong giới hạn của một hợp đồng thuê nhà.

Theo Luật Nhà ở quy định không cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng) cho những dự án xây dựng trên đất thuê. Như vậy, những người mua nhà trong các dự án này cũng không được cấp "sổ hồng" bởi khi dự án đã hết thời gian thuê, chủ đầu tư phải trả lại đất thuê, chung cư cũng dỡ bỏ. Điều này đồng nghĩa với việc, dù mang tiếng sở hữu nhưng người dân khi cần không thể đem nhà thế chấp ngân hàng để vay tiền cũng như khó chuyển nhượng khi không còn nhu cầu ở.

Ông Đức đưa ra lời khuyên, người mua bắt buộc phải lựa chọn mua căn hộ loại này, thì cần yêu cầu bên bán lập thêm một số cam kết như lập Hợp đồng mua bán nhà ở, trong đó thoả thuận rõ trong thời gian chưa được cấp sổ hồng, thì tạm thời chấp nhận hình thức thuê nhà.

Hiện nay, trên thị trường đã có một số doanh nghiệp thử nghiệm hình thức mua bán này với nhiều ưu đãi đặc biệt, mặc dù vậy vẫn chưa thực sự thu hút được nhiều khách hàng. Hình thức này vẫn còn đang trong quá trình thử nghiệm, tính hiệu quả của nó còn phải chờ trong thời gian tới.

Thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ là 70 năm

Nội dung mới nhất trong dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi (lần bốn) vừa được Bộ Xây dựng đưa ra lấy ý kiến đó là phương án thời hạn sở hữu chung cư 70 năm.

Theo phương án 2, đối với trường hợp nhà nước giao đất, cho thuê đất để xây dựng nhà chung cư để bán, cho thuê mua thì thời hạn sở hữu nhà chung cư  là 70 năm. Đối với trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thì thời hạn sở hữu nhà chung cư bằng thời hạn sử dụng đất thuê. Đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc có quyền sử dụng đất hợp pháp mà xây dựng nhà chung cư thì sở hữu nhà chung cư là không có thời hạn.

Thời hạn sở hữu nhà chung cư được ghi vào Giấy chứng nhận và khi hết thời hạn sở hữu thì các chủ sở hữu nhà ở chung cư không còn quyền sở hữu nhà chung cư đó và phải bàn giao lại quyền sử dụng đất xây dựng nhà chung cư cho Nhà nước để phá dỡ và xây dựng lại các công trình khác theo quy hoạch được duyệt tại thời điểm bàn giao lại quyền sử dụng đất cho Nhà nước.