Bảng giá đất đã được công bố gần 6 tháng nay nhưng đến nay TPHCM vẫn chưa ban hành hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất (hệ số K), khiến giao dịch mua bán nhà đất trên thị trường BĐS ngưng trệ, hàng ngàn người mua nhà có nhu cầu đóng thuế giá trị gia tăng vẫn phải dài cổ chờ hướng dẫn cơ quan chức năng.

Đóng thuế quá khó

Cách đây hơn 4 tháng, chị Tr. mua 1 căn hộ tại chung cư Miếu Nổi (quận Bình Thạnh), với giá khoảng 1,3 tỷ đồng. Sau khi ký hợp đồng với chủ nhà, làm xong công chứng, đến khi qua Chi cục Thuế quận Bình Thạnh đóng thuế trước bạ để sang tên, ra giấy chứng nhận, chị Tr. được cơ quan thuế trả lời chưa thể đóng thuế do UBND TP chưa ban hành quyết định hướng dẫn hệ số K.

Sau nhiều ngày chờ đợi, chị Tr. đã được đóng thuế trước bạ, nhưng đây chỉ là mức thuế tạm tính. Nghĩa là cơ quan thuế yêu cầu chị phải làm bản cam kết đóng tiền thuế theo cách tính cũ từ năm 2014. Trong đó nêu rõ, nếu sau này UBND TP ban hành hệ số K tăng chị phải đóng theo quy định mới, nhưng không hề đề cập đến chuyện nếu sau này giảm chị Tr. sẽ được lấy lại tiền. Với bản cam kết này, chị Tr. phải đóng hơn 1 triệu đồng tiền thuế trước bạ.

“Nghĩ số tiền cũng ít trong khi giá trị căn hộ đã thanh toán hết cho chủ cũ nên tôi cũng nhắm mắt thống nhất với phương án này. Nếu sau này có tăng tôi sẽ bị truy thu, còn nếu giảm so với năm 2014 tôi cũng không được khấu trừ bởi cơ quan thuế không ghi điều này trong bản cam kết. Tôi phải chạy vạy nhiều nơi mới được đóng, chứ nhiều người vẫn phải đang chờ” - chị Tr. cho hay.

Tương tự, chị Ng. có nhà trên địa bàn quận Bình Thạnh đã bán căn hộ cho một khách hàng cách nay mấy tháng nhưng vẫn chưa được cơ quan thuế cho đóng thuế trước bạ. Một điều khiến chị và ngay cả người mua nhà lo lắng là đến nay vì chưa thể đóng thuế trước bạ nên căn hộ chưa thể sang tên cho chủ mới, trong khi đó, dù nhà đã giao cho khách hàng nhưng chị Ng. cũng mới chỉ được nhận 50% giá trị căn hộ, 50% còn lại chị Ng. chỉ nhận được khi căn nhà đã được sang tên cho khách hàng mới.

“Chúng tôi không hiểu vì sao một quyết định quá đơn giản như vậy mà UBND TP cứ chần chừ mãi không ban hành khiến người dân bị lỡ biết bao nhiêu kế hoạch, công việc, giao dịch nhà đất ách tắc. Những thiệt hại này ai sẽ là người gánh chịu cho dân đây” - chị Ng. bức xúc.

Theo một lãnh đạo Sở Tài nguyên - Môi trường TP, việc tính hệ số K trên địa bàn TP vẫn còn nhiều lúng túng vì có những địa phương cho áp dụng cách tính của năm 2014, còn có nơi lại chờ áp dụng theo năm 2015. Điều này khiến người dân bức xúc.

Nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ này do các văn bản luật không có sự thống nhất bởi theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, tiền sử dụng đất được xác định theo bảng giá đất của năm nào thì sẽ căn cứ vào thời điểm của cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất, ký giấy chứng nhận chủ quyền hoặc cho thuê đất. Nhưng Thông tư 76 của Bộ Tài chính lại hướng dẫn, nếu hồ sơ của người dân được nộp đầy đủ trước ngày 31-12-2014, tiền sử dụng đất sẽ được tính theo thời điểm nộp.

Chậm hướng dẫn

Theo ông Trần Xoa, Giám đốc Công ty Luật Minh Đăng Quang, không hiểu vì lý do gì đến nay đã qua tháng 5 mà cơ quan chức năng chưa ban hành hệ số K tính tiền sử dụng đất. Sự chậm trễ này đã ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân, trong trường hợp người dân thực hiện giao dịch chuyển nhượng, người mua có thể bị hủy hợp đồng hoặc người bán không được giá tốt. Người dân muốn đóng tiền sử dụng đất để hoàn tất nghĩa vụ thuế nhưng cơ quan thuế lại không thu được.

Đại diện Cục Thuế TPHCM cho biết hiện nay trên địa bàn TP có hơn 2.000 hồ sơ nhà đất chưa giải quyết được vì chưa có hệ số K. Một cán bộ của Cục Thuế TP cho hay người dân bức xúc cơ quan thuế không giải quyết để họ có thể hoàn tất thủ tục chuyển nhượng BĐS, người dân đóng thuế không được là không đúng, vì lỗi không phải ở cơ quan thuế. Hiện nay cả ngành thuế cũng đang dài cổ chờ hệ số K ban hành.

Trường hợp người dân bất khả kháng không thể chờ đợi đến khi ban hành hệ số K như phải đi định cư nước ngoài, có thể làm bản cam kết nộp thuế theo cách tính cũ năm 2014, nếu hệ số K năm 2015 tăng lên người dân phải đóng thêm còn nếu giảm không được lấy lại tiền vì tiền đã nộp vào Kho bạc Nhà nước. Theo vị này bảng giá đất TPHCM tăng lên từ đầu năm 2015 nên nếu áp dụng hệ số K cũ người dân thiệt, nên tốt nhất hãy chờ hệ số K mới. Được biết, Sở Tài chính TP đã trình bản dự thảo hệ số K cho UBND TP và đến nay đang chờ hướng dẫn của TP.