Còn hơn một năm nữa Luật thuế thu nhập cá nhân mới có hiệu lực, nhưng thông tin này đang khiến những người kinh doanh bất động sản hoang mang.

Những người đầu tư nhà đất là đối tượng chính mà Luật thuế thu nhập cá nhân điều chỉnh. Trước nay, nhà đất đã có giấy chủ quyền chịu thuế chuyển quyền, lệ phí trước bạ, lệ phí công chứng khi giao dịch. Còn người mua bán bằng giấy tay, sang tay hợp đồng thì không phải chịu lệ phí nào cả ngoài phí xác nhận chuyển nhượng do chủ đầu tư thu (1 - 2% giá trị hợp đồng). "Nhưng nay tất cả đều phải nộp thuế nên phải tính toán cách làm ăn ra sao trong thời gian tới" - một người đầu tư nói.

Tuôn "hàng" để chạy luật?

Chuyên gia Nguyễn Ngọc Dương dự báo sẽ có hai tình huống xảy ra: một là người đầu tư tranh thủ bán hàng trước thời điểm phải nộp thuế; hai là ghim hàng chờ đợi, sau đó mới tính giải pháp tiếp theo. Tuy nhiên theo ông, đối với nhà đất hợp pháp (đã có giấy chủ quyền) thì có thể quản lý giá chuyển hượng qua công chứng, nhưng nhà đất giao dịch bằng giấy tay, mua bán bằng hợp đồng thì việc thu thuế không dễ dàng.

Tổng giám đốc Công ty thẩm định giá SaigonLand Lê Quang Hàng cho rằng trong hai phương án đánh thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản thì phương án đánh thuế 2% trên giá bán sẽ khả thi hơn phương án nộp 25% lợi nhuận, sau khi trừ các chi phí liên quan.

Ông Võ Đình Quốc, phó giám đốc Công ty cổ phần địa ốc ACB, lại cho rằng áp dụng luật là cách để những người kinh doanh khai giá bán trung thực hơn, góp phần đưa nhà đất lên các sàn giao dịch chính thức. Dần dần thị trường bất động sản trở nên lành mạnh, minh bạch hơn.

Giám đốc một công ty kinh doanh bất động sản nói với một chính sách liên quan đến nhiều người như vậy, chắc chắn những người đầu tư sẽ dừng lại để thăm dò. Do vậy các dự án công bố mới vào thời điểm này ít được khách hàng quan tâm. Vị giám đốc này nhận định thị trường bất động sản có thể lắng một thời gian.

Nhiều vấn đề phát sinh

Khoảng hai tháng trước khi Luật thuế thu nhập cá nhân ban hành, có doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đã rục rịch chuẩn bị cho việc này. Doanh nghiệp này đang xây dựng một chung cư và đã bán cho khách hàng, dự kiến giao nhà vào đầu năm 2009. Mỗi hồ sơ chuyển nhượng hợp đồng đều được công ty này soạn sẵn với yêu cầu: phải cam kết đóng các khoản thuế chênh lệch từ việc chuyển nhượng thì công ty mới đồng ý xác nhận cho mua bán.

Ngặt nỗi có trường hợp người mua không phải là khách hàng đầu tiên mà đã sang nhượng qua hai ba lần. Do vậy người mua cuối cùng không thể "gánh" thuế cho khoản chênh lệch mà những người trước hưởng. Vậy là chủ đầu tư này bày ra cách: hai bên làm một thỏa thuận riêng kèm theo hợp đồng, ghi giá bán và cam kết nếu sau này phải nộp thuế thì người bán chịu khoản chênh lệch giữa giá bán và giá gốc.

Nhưng rắc rối có thể chưa dừng lại ở đó. Đối với hàng loạt dự án khác hoàn tất và giao nhà, căn hộ từ năm 2009 trở đi thì người mua cũng đang lo: nếu không có "phụ lục" cam kết sẽ giải quyết ra sao? Theo một chuyên gia, nhiều khả năng người mua cuối cùng phải lãnh khoản thuế này, nếu không buộc được những người đầu tư trước đó phải cam kết cùng chia sẻ khoản thuế chênh lệch.

Cũng có nhiều rắc rối sẽ phát sinh trong quá trình thực hiện như: cha mẹ hoặc ông bà để lại mấy căn nhà, nay người sử dụng muốn bán bớt một căn thì có phải đóng thuế chuyển nhượng không? Cơ sở nào để tính giá chênh lệch?
 
Một trường hợp khác tương tự là nhà thuộc sở hữu nhà nước, sau đó cấp hoặc bán cho người có công. Khi bán nhà dạng này cho người mua sẽ bán theo giá ưu đãi, sau đó họ bán lại cho người mua sau này với giá thị trường. Vậy trường hợp này thu thuế chênh lệch ra sao?...

Hai phương án chọn lựa

Luật thuế thu nhập cá nhân sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2009. Với thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, người dân có hai chọn lựa: chịu thuế 25% trên lợi nhuận thu được từ việc chuyển nhượng, sau khi trừ các chi phí liên quan (gồm các loại phí, lệ phí liên quan đến tiền sử dụng đất, chi phí cải tạo nhà, san lấp mặt bằng, chi phí xây dựng nhà ở...) hoặc nộp 2% trên giá trị chuyển nhượng bất động sản. Thuế này áp dụng cho người có từ hai căn nhà, lô đất trở lên.

Theo Tuổi Trẻ