Công ty CBRE Việt Nam vừa công bố một báo cáo khảo sát về nhu cầu và khả năng mua và thuê nhà của người dân tại Hà Nội và Tp.HCM.

Theo đơn vị tư vấn, người dân Việt Nam xưa nay vẫn có tâm lý chung là mua nhà được ưa chuộng hơn đi thuê, bởi sở hữu nhà bao giờ cũng mang lại cho họ cảm giác về một cuộc sống độc lập, mức độ riêng tư cao hơn. Và quan trọng nhất là mỗi người ai cũng có ít nhiều niềm tự hào gắn với sở hữu nhà ở. Những thứ đó nếu đi thuê nhà sẽ khó mà có được, nếu như không muốn nói là không thể.

Tuy nhiên, thực tế cuộc sống không phải ai cũng có khả năng để sở hữu ngay một căn nhà, nhất là đối với những cặp vợ chồng, gia đình trẻ. Chính vì thế, một tỷ lệ không nhỏ gia đình trẻ tại 2 thành phố lớn nhất nước là Hà Nội và Tp.HCM hiện vẫn đang phải đi thuê nhà.

Trong khi đó, theo khảo sát của một công ty nghiên cứu thị trường,  dân số Hà Nội hiện là 7,1 triệu người, Tp.HCM là 7,8 triệu người, trong đó có khoảng 6,1 triệu người đang trong độ tuổi lao động. Ước tính có khoảng 155 nghìn hộ gia đình, tương đương 600 nghìn người đang độ tuổi lao động và có việc làm đang có nhu cầu về nhà ở.

Nhưng rào cản lại đến từ thu nhập khi mà Việt Nam vẫn ở nhóm thấp trong khu vực với GDP bình quân đầu người chỉ đạt 1.911 USD. Tuy nhiên, nếu như trước đây mua là gần như là lựa chọn duy nhất của các gia đình trẻ, thì nay với quan điểm sống hiện đại cộng với thu nhập được cải thiện, nhu cầu thuê nhà ở đang tăng nhanh tại các thành phố lớn, tất nhiên là đối với những gia đình trẻ chưa có đủ khả năng mua nhà.

Một khảo sát của CBRE tại Hà Nội và Tp.HCM cho thấy, sẽ có những sự lựa chọn khác nhau và phù hợp hơn giữa mua và thuê nhà, nếu như gia đình trẻ đó đang sống tại Hà Nội hoặc Tp.HCM.

Báo cáo về tình hình nhập cư của Uỷ ban Dân số Kế hoạch hoá gia đình Việt Nam cho thấy, trung bình mỗi năm Tp.HCM sẽ có khoảng 150 nghìn người nhập cư, trong khi Hà Nội có xấp xỉ 100 nghìn người. Hầu hết những người nhập cư đều muốn kiếm tìm cho mình một chỗ ở ổn định.

Như vậy, nếu nhìn vào thống kê, thị trường thuê nhà ở tại Tp.HCM sẽ rộng lớn hơn Hà Nội. Đặc biệt, theo thống kê về tỷ lệ thuê nhà thì các nước phát triển lại có tỷ lệ thuê nhà cao hơn các nước đang phát triển. Đơn cử như ở Mỹ là 35%, Canada 31%, Anh 33%, Đức 47%, Pháp 37%, thậm chí tại Thuỵ Sỹ tỷ lệ người thuê nhà ở lên tới 56%. Và tỷ lệ thuê tại các thành phố lớn như New York, London, Amsterdam…lên tới 70%.

Tại các nước đang phát triển như Việt Nam, vấn đề tài chính vẫn là quan trọng nhất đối với quyết định mua hay thuê nhà ở.

Khảo sát mới đây cho thấy, có đến 80% hộ dân tại Hà Nội và 81% tại Tp.HCM có thu nhập bình quân dưới 15 triệu đồng/tháng. Mức thu nhập này được coi là thấp và chỉ đủ trang trải cho chi phí sinh hoạt hàng ngày và học hành của con cái.

Với các gia đình trẻ có trình độ, có việc làm tốt, ổn định thì theo một tính toán của cơ quan nghiên cứu, sau 7 năm mỗi gia đình vẫn có thể có được một khoản tiết kiệm lên tới 800 triệu đồng, tương đương với 50% giá trị của một căn hộ khoảng 1,6 tỷ đồng. Thông thường, họ sẽ mua căn hộ với khoản tiền đó trên cơ sở đi vay mượn thêm của ngân hàng, bạn bè hoặc gia đình hoặc trả chậm trong nhiều năm.

Nhưng, theo tính toán trên cơ sở lãi suất giả định là 12%/năm với khoản vay kéo dài trong 15 năm thì mỗi tháng họ phải trả 9,6 triêu đồng. Khi đó, tổng chi phí vay để mua căn hộ trong suốt kỳ hạn là 1,7 tỷ đồng, và tổng chi phí cho việc mua căn hộ sẽ là 2,5 tỷ đồng.

Trong khi đó, nếu thuê nhà trong 15 năm, dựa trên khảo sát thực tế với giá thuê một căn hộ trung bình hiện nay từ  6 – 7 triệu đồng/tháng, tỷ lệ tăng giá được giả định 2%/năm, thì sau 15 năm, tổng chi phí thuê nhà tại Hà Nội là khoảng 1,29 tỷ đồng, còn tại Tp.HCM là khoảng 1,5 tỷ đồng.

Như vậy, do chi phí thuê nhà tại Tp.HCM cao hơn Hà Nội nên có vẻ như mua nhà tại Tp.HCM sẽ tốt hơn ở Hà Nội. Nhưng mua nhà chỉ phù hợp hơn nếu người mua có khả năng trả trước được từ 56% giá trị nhà.

Còn tại Hà Nội, nếu lãi suất thấp hơn mức 11,6%/năm thì người có nhu cầu nên mua nhà. Còn ở Tp.HCM, khi lãi suất thấp hơn 13,9% thì mua cũng sẽ tốt hơn thuê.

Song thực tế, hiện nay thị trường nhà ở cho thuê đang phát triển khá mạnh và quy củ tại cả 2 thành phố, người thuê có thể tìm thấy những sự lựa chọn phù hợp với nhu cầu, ngân sách và phong cách sống, mà không cảm thấy sức ép phải cố gắng mua được nhà vì không tìm thấy nhà thuê phù hợp như trước đây.