Những tranh chấp xung quanh vấn đề sở hữu chung tại các khu chung cư được UBTV Quốc hội nêu tại phiên thảo luận dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) ngày 11.8.

Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc đặt ra hai vấn đề đang là nỗi bức xúc của những người sống ở chung cư. Đó là việc chất lượng nhà tái định (TĐC) hiện rất kém sau chỉ một thời gian ngắn đưa vào sử dụng. Và đặc biệt là hạ tầng xã hội xung quanh khu TĐC đang thiếu nghiêm trọng. “Tại sao không dùng quỹ nhà ở XH để làm nhà tái định cư?”.

Vấn đề thứ hai mà ông Phúc nêu, cũng đang là câu chuyện thời sự bức xúc ở các khu chung cư, là tình trạng: “Lúc đầu dịch vụ chung này kia hoành tráng, sau đó thì bán. Sân chơi không có, sinh hoạt người già không có khi chủ đầu tư dùng các hạ tầng chung đó để cho thuê. Mặt bằng tầng 1 lấy ra để kinh doanh... ông đề nghị Luật Nhà ở phải chấn chỉnh, chứ không thể để tình trạng “lúc công bố một đằng, làm một nẻo như vậy”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng phân tích: Nguyên tắc là chung cư sau khi xây xong thì tất cả những gì phân bổ vào giá bán đều là sở hữu chung, kể cả tầng hầm... trong khi đó, chỗ họp dân phố, không gian cộng đồng, sinh hoạt chung không có, trẻ em không có chỗ vui chơi, toàn thấy chỗ đỗ ôtô.

Liên quan đến sở hữu của người nước ngoài, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Đình Quyền cho rằng, các quy định chặt chẽ về thanh toán để tránh rửa tiền là rất “không ổn”. Theo ông, trong khi chúng ta quản lý kê khai của cán bộ công chức, chỉ là một kênh bé tí trong kiểm soát tài sản xã hội còn không nổi, trong khi kiểm soát tài sản xã hội mà “vẫn bao tải tiền đi mua nhà”, thì việc quy định chặt chẽ đối với cá nhân nước ngoài chỉ gây thêm thủ tục, rào cản. “Chúng ta chống rửa tiền cách khác” - ông nêu và đề nghị nguyên tắc người Việt Nam được mua nhà như thế nào, được sử dụng ra sao thì người nước ngoài cũng phải được mua, được sử dụng như thế.

Cũng đồng ý với các quy định nhằm nới các điều kiện để người nước ngoài mua nhà ở ở Việt Nam, tuy nhiên Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng vẫn lưu ý các quy định đó phải đủ chặt chẽ, không để bị lợi dụng. “Cứ vào Việt Nam mua được cái nhà, chẳng hộ tịch, chẳng hộ khẩu thì cũng lạ quá” - ông nói.

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cũng bày tỏ quan điểm “những đề nghị nơi để xe là sở hữu chung, nhưng như vậy sẽ bất bình đẳng”. Bởi theo ông, câu chuyện chỗ đỗ xe ôtô hộ có hộ không, gộp cả vào giá bán sẽ bất hợp lý. Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu lưu ý 2 vấn đề quan trọng. Thứ nhất là phải tính đến giá nhà ở xã hội, không để tồn tại thực tế vô lý giá nhà ở xã hội cao hơn giá nhà thương mại. Và vấn đề sở hữu chung thì “Nếu chủ đầu tư sử dụng phần chung thì không thể đưa giá xây dựng vào đơn giá”.