Trước việc khách hàng bỏ tiền tỷ mua căn hộ cao cấp mà hóa ra bình dân, Cục trưởng Cục Quản lý nhà Nguyễn Mạnh Hà cho rằng, gắn mác công trình là quyền của người bán, trách nhiệm xác minh trước khi quyết định là ở người mua.

- Bỏ tiền tỷ mua căn hộ cao cấp mà hóa ra bình dân, khách hàng có thể kiện chủ đầu tư vì quảng cáo sai sự thật không?

- Mua bán nhà chung cư cũng như những loại mua bán khác là loại hợp đồng dân sự, thuận mua vừa bán và tranh chấp của nó cũng là tranh chấp dân sự. Người bán có quyền quảng cáo, có quyền giới thiệu tốt về sản phẩm của họ.

Thậm chí, việc gắn mác cho công trình là quyền của người bán mà pháp luật không cấm. Người mua nếu không suy xét kỹ trước khi ký hợp đồng mua bán loại sản phẩm đặc biệt này thì chắc chắn sẽ thua khi có tranh chấp. Nhưng chủ đầu tư, dù có quyền gắn mác cho công trình của mình, nhưng lại không đảm bảo đúng và đủ các điều kiện để người mua nhà lựa chọn sản phẩm tương xứng với đồng tiền họ bỏ ra, là việc làm trái với đạo đức kinh doanh, không thể chấp nhận được.

Ngay ở các nước phát triển, mua nhà vẫn là một đại sự. Người ta phải thuê tư vấn có chuyên môn để đảm bảo giá hợp lý và pháp lý đầy đủ. Người Việt Nam đi mua nhà nhiều khi không biết hình dáng nó thế nào. Đa số mua khi nó mới là bản vẽ, vài năm sau mới được nhận nhà nên chuyện mua hớ cũng là điều dễ hiểu.

- Tại sao chúng ta không đưa ra những tiêu chí cụ thể về căn hộ cao cấp để bảo vệ khách hàng?

- Có tiêu chuẩn thì tốt song cần lưu ý, tiêu chuẩn luôn là thứ khuyến khích áp dụng mà không bắt buộc. Thêm nữa, phân cấp căn hộ này gọi là cao cấp, căn hộ kia không cao cấp là rất khó vì chất lượng căn hộ trong trường hợp này phải đánh giá thông qua sự hài lòng của người sử dụng mà cái này lại rất khác nhau ở mỗi người.

- Vậy chẳng lẽ "bó tay" nhìn chủ đầu tư tự tung tự tác?

- Thứ nhất, tất cả dự án phát triển nhà ở, căn hộ chung cư đều phải xây dựng nhà mẫu. Đây là cách bán hàng chuyên nghiệp để giúp người mua hàng có thể định lượng chất lượng căn hộ cũng như chất lượng dịch vụ của sản phẩm mà họ sẽ mua.

Thứ hai, phải từng bước hình thành hệ thống tư vấn, môi giới bất động sản chuyên nghiệp để giúp khách hàng trở nên chuyên nghiệp hơn. Luật Kinh doanh bất động sản cũng đã khẳng định, mọi mua bán nhà đất đều phải thông qua sàn để thông tin được công khai, minh bạch.

- Giới đầu cơ vẫn cố "ôm" chung cư cao cấp và "thổi" được giá lên cao bởi cầu đang vượt quá xa cung. Có cách nào thay đổi tình trạng này?

- Luật pháp cũng như các cơ chế của Nhà nước đều khuyến khích chủ đầu tư phát triển nhà ở. Mới đây, Bộ Xây dựng đã đề nghị Chính phủ và được chấp thuận đưa phát triển nhà ở thành một trong những chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội của từng địa phương và cả nước.

Việc này rất quan trọng vì như vậy chính quyền địa phương sẽ tích cực hơn trong việc tìm cơ chế để đẩy nhanh các dự án phát triển nhà ở.

- Định hướng là như vậy nhưng trong thực tế, bao năm qua thiếu vẫn hoàn thiếu?

- Nếu thiếu xăng có thể nhập xăng ngay. Ôtô cũng thế, nhưng nhà ở thì chậm hơn. Một dự án phải sau vài năm mới có sản phẩm. Hơn nữa, tình trạng cầu lớn hơn cung cũng chỉ xảy ra ở một số địa phương nhất định.

Tôi biết những địa phương làm nhà nhưng chẳng ai mua. Ngay như ở Hà Nội, cũng không phải nhà, đất đắt ở mọi chỗ. Muốn giải quyết rốt ráo câu chuyện cung cầu thì dự báo phải rất tốt.

Ông Trần Chủng, Cục trưởng Cục giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng):

Luật pháp quy định, tất cả nhà cao tầng trước khi đưa vào sử dụng phải có Giấy chứng nhận chất lượng phù hợp (đảm bảo an toàn về phòng cháy, chữa cháy, an toàn thiết bị vận hành, an toàn về môi trường và an toàn về kết cấu công trình) do một đơn vị tư vấn độc lập cấp. Song rất ít chủ đầu tư chung cư làm việc này và người mua nhà chung cư do đang ở thế bất lợi (cung không đủ cầu) nên cũng không đòi hỏi chủ đầu tư.

Trong trường hợp này, chính quyền địa phương phải can thiệp, nhưng hiện chính quyền không quản hết được chất lượng những khu nhà ở thương mại. Do đó, người mua nhà nên quan tâm nhiều đến chất lượng hoàn thiện và công năng sử dụng của nó.

Nhất thiết khi mua nhà phải yêu cầu chủ đầu tư cung cấp hồ sơ công trình bao gồm chứng nhận đủ tiêu chuẩn an toàn và đặc biệt, chứng nhận phù hợp chất lượng về hoàn thiện.

Theo An Ninh Thủ Đô