Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn TNHH Một Thành viên (SATRA) vừa hoàn tất kế hoạch bảo tồn Dự án Trung tâm Thương mại Dịch vụ Văn phòng Khách sạn tại khu vực Thương xá TAX để trình UBND TP HCM phê duyệt trước khi khởi công xây dựng.

Theo đó, SATRA đã thành lập một Hội đồng tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc Dự án TAX gồm các chuyên gia thuộc Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Xây dựng, Hội Kiến trúc sư Thành phố, Bảo tàng Thành phố… để thảo luận, phản biện và chọn phương án cuối cùng cho dự án này.

Theo thiết kế của phương án được chọn, tất cả các yếu tố bảo tồn được tính toán, cân nhắc rất kỹ lưỡng. Về phía bên ngoài công trình, khối bệ cao 6 tầng với 3 tầng bên dưới (tương đương với số tầng của tòa nhà năm 1924) được thiết kế mô phỏng các đường nét của kiến trúc ban đầu, trên nóc tầng 3 ở góc đường Lê Lợi và Nguyễn Huệ có một mái vòm với hoa văn gợi lại hình ảnh tòa nhà GMC (Grands Magasins Charner- tên của TAX những ngày đầu mới khánh thành năm 1924); 3 tầng phía trên của khối bệ thiết kế với phong cách mới nhưng vẫn hài hòa với các tầng thấp, đồng thời là yếu tố chuyển tiếp lên khối tháp có kiến trúc hiện đại.

Lúc này, tổng thể tòa nhà tuy là một công trình hoàn toàn hiện đại, đáp ứng được tất cả các yêu cầu về thẩm mỹ và công năng của đô thị mới nhưng vẫn hài hòa với phong cách kiến trúc cổ của các tòa nhà rất quan trọng trong khu vực như UBNDTP, khách sạn Rex, Nhà hát Thành phố… Quan trọng nhất là vẫn lưu giữ được phần nào hình ảnh ban đầu của tòa nhà Grands Magasins Charner (GMC).

Đối với công tác bảo tồn bên trong công trình; về mặt kiến trúc, mặt bằng trệt là nơi tập trung các hạng mục công trình cần bảo tồn như: cầu thang chính khảm gạch mosaic với tay vịn, lan can, biểu tượng con gà trống, quả cầu bằng đồng; không gian thông tầng sảnh chính và các thảm gạch mosaic ở 2 lối vào. Trong công trình mới, ở tầng trệt tại khu vực tòa nhà ban đầu, các hạng mục cần bảo tồn nêu trên gần như được giữ nguyên ở vị trí cũ như các lối vào với thảm gạch mosaic được bảo tồn, cầu thang chính cũng được khôi phục và bố trí đối diện lối vào đường Nguyễn Huệ với không gian thông lên tầng 2 được giữ nguyên bao gồm lan can, tay vịn và các chi tiết trang trí gốc thời kỳ đầu.

Về bảo tồn gạch mosaic: chủ yếu công việc bảo tồn chính phía trong Thương xá TAX là nhằm gìn giữ các hoa văn bằng gạch mosaic của công trình cũ, khó khăn nhất là cầu thang chính. Việc khảo sát hiện trạng gạch mosaic là công tác đầu tiên của sự chuẩn bị cho quá trình bảo tồn nhằm có những đánh giá đúng về các phương án, cách thức bảo tồn, nhân lực, nguồn kinh phí cũng như các vấn đề liên quan khác để chọn lựa các phương án bảo tồn tối ưu. Riêng về phần này đã được tiến hành kỹ lưỡng qua 3 giai đoạn với những khảo sát chi tiết, thử nghiệm để chọn phương án tối ưu.

Sau gần một năm nghiên cứu và thực nghiệm hết sức công phu, SATRA đã đề xuất chi tiết các phương án bảo tồn cho từng phần từ bóc tách gạch, lưu trữ, phục dựng khảm gạch đến lan can cầu thang và lầu 1… Đặc biệt công tác thu thập dữ liệu bảo tồn dưới dạng bản vẽ, bản ảnh, nhật ký được chú ý vì đây là hồ sơ lưu trữ có giá trị sau này.

Căn cứ vào hệ thống thông tin, dữ liệu và các cơ sở khoa học đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, SATRA sẽ tổ chức lựa chọn nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm thực hiện theo quy định.