Theo kết quả kiểm toán chương trình nhà ở xã hội tại Hà Nội được Kiểm toán Nhà nước công bố mới đây, đến nay, một số dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội đã được bàn giao và đưa vào sử dụng, bước đầu tạo được sự quan tâm, tin tưởng của người dân.

Tuy nhiên, chương trình còn khá nhiều hạn chế, trong đó đáng kể là việc triển khai theo kế hoạch và mục tiêu đến năm 2015 so với mục tiêu đưa ra ban đầu chỉ đáp ứng được khoảng 36,7% nhu cầu, 15.500/42.232 căn hộ.

Bên cạnh đó, việc xây dựng và điều chỉnh mục tiêu về nhà ở xã hội chủ yếu dựa trên số lượng nguồn cung hiện có của các dự án, chưa cân nhắc đến các giải pháp rút ngắn khoảng cách cung - cầu; tỷ lệ thực hiện thấp, dự kiến đến cuối năm 2015 chỉ hoàn thành được 38% mục tiêu giai đoạn.

Kiểm toán Nhà nước nhận thấy, hiệu lực thực hiện các cơ chế ưu tiên đặc thù của thành phố đối với chủ đầu tư và dự án nhà ở xã hội còn nhiều hạn chế; quá trình lập, phê duyệt quy hoạch đô thị chưa xác định cụ thể quy mô, vị trí đất xây dựng dự án để đảm bảo phù hợp với mục tiêu phát triển nhà ở xã hội đã xác định.

Một số dự án thực hiện quy hoạch chưa kịp thời, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật chưa được xây dựng đồng bộ, điển hình là dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp tại ô đất CT1, CT2 khu Đô thị mới Đại Mỗ; dự án tại ô đất có ký hiệu CT thuộc dự án xây dựng khu chức năng đô thị Tây Mỗ; dự án tại ô đất có ký hiệu B4-CT1 và B5-CT2 thuộc quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu vực Bắc Cổ Nhuế, Chèm; Dự án tại khu tái định cư Kiến Hưng.

Công tác kiểm tra, kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước chưa phát hiện và xử lý kịp thời một số sai sót trong việc xác định đối tượng mua nhà của chủ đầu tư; chủ đầu tư xây dựng giá bán còn có nội dung chưa tuân thủ quy định.

Quy định và thực tế thực hiện thẩm định của hội đồng liên ngành chưa đảm bảo đầy đủ cơ sở để xác định tính đúng đắn, hợp lý của giá bán; chưa quy định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong công tác kiểm tra, giám sát mục đích sử dụng nhà ở xã hội, dẫn đến không phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm.

Trên cơ sở kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, công an thành phố Hà Nội đã kiểm tra và báo cáo về thông tin nhân khẩu đến 30/4/2014 tại 9 dự án nhà ở xã hội đã đưa vào sử dụng.

Kết quả trao đổi của đoàn kiểm toán với đơn vị quản lý vận hành dự án tại 4/9 dự án nhà ở xã hội cho thấy các dự án đều có vi phạm về mục đích sử dụng căn hộ: 319 căn hộ do đối tượng khác sử dụng (chiểm 6,5%); 441 căn hộ chưa có người sử dụng (chiếm 9%); 5 căn hộ đã sử dụng không phải mục đích để ở (chiếm 0,1%).

Cũng theo Kiểm toán Nhà nước, quá trình rà soát cho thấy, các quy định của Chính phủ về nhà ở xã hội còn một số bất cập, như quy định về đối tượng, điều kiện và tiêu chí mua còn có nội dung chưa rõ ràng, cụ thể, tiềm ẩn rủi ro xác định không đúng đối tượng; cơ chế xác định giá bán chưa đảm bảo sự phù hợp giữa giá bán với thu nhập và khả năng thanh toán của đối tượng được mua nhà.