Trong thời gian qua, một số nội dung của Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7-1-2013 của Chính phủ (NQ02) đã được các Bộ, ngành, địa phương tích cực triển khai. Tuy nhiên, thị trường bất động sản (BĐS) vẫn còn nhiều khó khăn. Tình trạng nợ đọng, tồn kho cao tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế...Đó là những nội dung được đưa thảo luận tại Hội thảo " Triển vọng phục hồi thị trường BĐS" tổ chức mới đây tại TP.HCM.

Kết quả bước đầu

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, NQ02 đã được Bộ Xây dựng các bộ, ngành và địa phương tích cực triển khai. Một số địa phương có nhiều dự án BĐS như Hà Nội, TP.HCM đã thành lập tổ công tác riêng để thường trực giải quyết nhanh các thủ tục cho DN.

Qua việc thực hiện NQ02, các địa phương đã tổng hợp được số liệu cơ bản về các dự án phát triển nhà ở và những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, bước đầu đã phân loại được dự án cần điều chỉnh cơ cấu phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Nhiều doanh nghiệp đã chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh như chia nhỏ căn hộ, cắt lỗ, hỗ trợ người mua nhà bằng nhiều hình thức. Thị tường BĐS đã hướng tới người mua, cung cấp hàng hóa phù hợp với nhu cầu và khả năng thanh toán của thị trường.

Giá nhà ở đã giảm nhiều so với thời điểm sốt giá năm 2008-2010, nhiều dự án đã giảm tới 50% trở về giá tương đương với thời điểm 2006. Đây cũng là điểm tốt, tạo điều kiện cho người có nhu cầu có thể mua nhà ở phù hợp với điều kiện kinh tế của mình. Gần đây thị trường BĐS đối với phân khúc nhà ở bình dân ở Hà Nội và TP.HCM đã có dấu hiệu ấm dần lên...

Còn nhiều vướng mắc

Theo nhận định của các chuyên gia và nhiều DN tại hội thảo, việc triển khai NQ vẫn còn tồn tại không ít vướng mắc.

Ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC cho rằng, mặc dù đã có chủ trương giảm hàng tồn kho, tuy nhiên đến nay, sau hơn 4 tháng kể từ ngày NQ02 ra đời, hệ thống văn bản hướng dẫn triển khai vẫn còn chậm.

Có những văn bản hướng dẫn đã được ban hành nhưng vẫn chưa áp dụng, thực hiện được. Hai giải pháp cơ bản là chuyển nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội và hỗ trợ một số đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội vẫn còn nhiều tranh cãi trong việc quy định chi tiết làm cơ sở để triển khai. Vấn đề thực hiện các dự án nhà ở xã hội, chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội cũng có những vướng mắc trong việc đưa ra tiêu chí thực hiện. Hiện các doanh nghiệp đang rất trông chờ cơ quan có thẩm quyền sớm tháo gỡ vướng mắc, tạo hành lang pháp lí cho doanh nghiệp sớm triển khai.

Theo ông Quyết, với những giải pháp đồng bộ từ thể chế và biện pháp triển khai của Chính phủ sẽ có tác động làm tăng tính thanh khoản trong thời gian tới. Tuy nhiên dấu hiệu phục hồi có rõ ràng hay không con phụ thuộc vào việc sớm hoàn thiện và triển khai áp dụng đồng bộ hệ thống thể chế liên quan đến BĐS, thúc đẩy được quá trình tái cấu trúc của thị trường BĐS, từng bước lấy lại được niềm tin của nhà đầu tư từ đó khơi thông được nguồn vốn trong dân và dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Cùng chung quan điểm như trên, Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho rằng, có hai việc phải làm cho thị trường BĐS hiện nay là giải quyết kho BĐS tồn đọng để giải phóng nợ xấu. Đồng thời, tăng cung cho khu vực nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá rẻ để giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người lao động. Cả hai giải pháp này đã được đề cấp khá rõ trong NQ02.

Tuy nhiên, xung quanh việc triển khai NQ02, đặc biệt là cơ chế thực hiện gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng vẫn còn nhiều tranh cãi. Trên thực tế cơ chế cấp tín dụng ưu đãi cũng như việc rà soát cho chuyển đổi dự án mới chỉ được thực hiện nhằm tăng cung cho khu vực nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá rẻ, chưa động đến khu vực BĐS tồn đọng.

Đến nay, việc tăng cung cho khu vực giá rẻ đã nhìn thấy khá rõ tính khả thi nhưng việc giải quyết hàng tồn kho cho thị trường BĐS vẫn chưa thấy rõ những đường nét cụ thể. Việc chuyển đổi dự án cũng mới chủ yếu tập trung vào các dự án còn ở trên giấy hoặc mới bắt đầu. Các tổ chức, thể chế mua bán nợ xấu vẫn chưa được thảo luận và càng chưa có chương trình cụ thể. Nội dung sửa đổi Luật Đất đai cũng như có điểm nhấn đối với sự phát triển lành mạnh và hiệu quả của thị trường BĐS...

Theo Giáo sư Đặng Hùng Võ, NQ 02 là gói giải pháp giúp cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính vượt qua khó khăn, điều chỉnh lại cung –cầu trên thị trường giúp cho người có thu nhập thấp sớm có nhà và giải quyết khối lượng vốn đang tồn đọng trong thị trường BĐS. Đây không phải là giải cứu thị trường BĐS mà là sự can thiệp hợp lí của nhà nước vào thị trường. Để thực hiện tốt NQ02 các cơ quan quản lí nhà nước ở Trung ương và địa phương cần tôn trọng nguyên tắc minh bạch và công bằng. Mọi tư duy về tư lợi đều làm hại chung cho thị trường BĐS đang yếu ớt hiện nay.