Với những cặp vợ chồng trẻ chưa có tích lũy, lương chỉ đủ chi tiêu, phần lớn đều gặp khó khăn trong “sự nghiệp” tìm sinh kế ổn định và an cư. Giá cả ngày một leo thang trong khi đồng lương thì chỉ nhích lên tí một như anh kiệt sức leo dốc. Nên dù lựa chọn tìm mua hay thuê nhà đều là bước đi đầy gian nan của các gia đình trẻ khi mới vào đời…

Bi hài nhà đất

Anh Minh Nhật, phóng viên của một tờ báo ngành vẫn nhớ một kỷ niệm mà theo anh là khó có thể quên trong cuộc đời. Vốn là chàng trai ở tỉnh lẻ sau khi ra trường ở lại Thủ đô lập nghiệp, bố mẹ là nông dân nên gia sản lúc chuẩn bị cưới vợ của Nhật cũng chẳng có gì ngoài đồng lương chỉ vừa vặn chi tiêu. Ngày cưới đến càng gần, cái khát khao thèm muốn một ngôi nhà càng cháy bỏng, đến nỗi làm Nhật “lu mờ” cả lí trí. Tình cờ đọc được mẩu tin bán nhà 50 triệu đồng, anh tìm đến với trung tâm nhà đất mà không hề cảm thấy một chút nghi ngại.

Ngôi nhà trong mơ, theo lời tả của “cò nhà”, rộng 11 m2, mái bằng khép kín, cách đường lớn chưa đến 10 m, trước mặt là sông Hồng rất thoáng mát, giấy tờ mua bán có đóng dấu chính quyền phường. Đầu óc Nhật như đi trên mây khi thấy viễn cảnh cưới nhau xong là được sống trong ngôi nhà của riêng mình, dù có hơi chật một chút nhưng cơ bản nhất là số tiền 50 triệu đồng anh có thể đi vay họ hàng, bè bạn được. Nghĩ thế, Nhật không ngần ngại đặt 100 nghìn đồng để được dẫn đi xem nhà và gặp người bán.

“Ngôi nhà mơ ước” của Nhật quả đúng lời như “cò” tả. Nhưng nó nằm khuất nẻo ở góc cuối cùng của con ngõ, cảm giác như trước kia nó là khu vệ sinh công cộng được nâng cấp thành nhà mái bằng và được lăn sơn lại. Đứng nhìn cái lối vào bé xíu đầy rác rưởi ven sông, Nhật hiểu rằng số tiền 50 triệu đồng mà anh sẽ phải đi chạy vạy vay mượn khắp nơi mới có được ấy không thể cho anh một mái nhà, dù chỉ nhỏ như cái kén để chui ra, chui vào.

Không chỉ thanh niên tỉnh lẻ mới khổ sở trong vấn đề tìm chốn an cư, các chàng trai, cô gái người Thủ đô cũng gian nan không kém. Gia đình anh Hữu Hiệp có 3 anh em trai sống trong căn nhà nằm sâu trong con ngõ ở khu Hào Nam. Dù đã được xây lên 3 tầng nhưng với mặt bằng đất chỉ vỏn vẹn 21 m2, ba cậu con trai vẫn phải ở chung trong căn phòng duy nhất ở tầng 3.

Nhà cửa chật chội, trong khi thu nhập của cả gia đình chỉ vừa đủ chi tiêu nên chưa lúc nào anh Hiệp dám mơ ước đến chuyện tiết kiệm mua nhà riêng, thành ra cũng từng có mấy cô người yêu mà rồi cô nào cô ấy đi lấy chồng hết cả. Hai cậu em trai của Hiệp đâm ra nhát, cậu em út dù còn đang tuổi đi học cũng không bao giờ dẫn bạn gái về nhà vì cảm thấy… xấu hổ.

“Nhiệm vụ bất khả thi”

Nếu không có được sự hậu thuẫn từ bố mẹ, họ hàng hai bên, khả năng mua nhà của các cặp vợ chồng trẻ hiện nay chỉ có trong… tưởng tượng. Trừ một số người làm việc trong các công ty, tổ chức nước ngoài có thu nhập khá, còn lại hầu hết thu nhập của các cặp vợ chồng trẻ chỉ vừa đủ chi tiêu cho gia đình. Anh Duy Mẫn, cán bộ ở Bộ Tài Nguyên và Môi trường đi làm 10 năm nay, đã được tăng lương 3 lần mà mức thu nhập hiện nay cũng chỉ được hơn 3 triệu đồng/tháng. Vợ anh làm kế toán của một công ty tư nhân, thu nhập cũng được khoảng 3 triệu đồng/tháng. Với trên 6 triệu đồng/tháng, trừ đi tiền thuê nhà, hai anh chị phải tằn tiện lắm mới đủ tiền nuôi con. “Với lương của vợ chồng mình, 50 năm nữa mua được nhà chứ mấy”, anh Mẫn đùa.

Giá nhà đất ở Hà Nội đang ngày càng xa tầm tay với của các gia đình trẻ. Để có được một mảnh đất chừng 30 m2, người mua phải có trong tay cả tỷ đồng. Không mua đất mà tìm mua chung cư cũng không hề giản đơn. Tại các khu chung cư như Trung Hòa - Nhân Chính, Trung Yên, Linh Đàm, Mỹ Đình, Văn Quán… giá thấp nhất cũng phải từ 16 triệu đồng/m2 căn hộ trở lên. Nếu tìm được căn hộ nhỏ cỡ khoảng 50 m2 người mua cũng cần phải có số tiền khoảng 800 triệu đồng, một con số không hề nhỏ với các gia đình đã đi làm nhiều năm chứ đừng nói đến các gia đình trẻ. Các khu chung cư rẻ hơn với giá chừng 10-13 triệu đồng/m2 như Bắc Hà, Xa La… thì hầu như vẫn còn đang giao dịch trên giấy. Bỏ ra một lúc mấy trăm triệu đồng mà chưa được ở ngay, vẫn phải tiếp tục đi thuê nhà là điều không hề khả thi với nhiều người.

Cân đối giữa giá nhà đất và bảng lương, có thể làm một phép tính đơn giản cho các cặp vợ chồng trẻ: Nếu thu nhập của cả hai vợ chồng được 5 triệu đồng/tháng trở lên và tiết kiệm được 2 triệu đồng thì mất khoảng 20 năm sẽ đủ tiền mua được một căn hộ có mức giá thấp nhất. Nhưng việc kiếm được 5 triệu đồng/tháng mà chỉ chi tiêu hết 3 triệu đồng là điều rất phi thực tế, nhất là với những gia đình phải nuôi con nhỏ. Và giả sử điều ấy có thể thực hiện đi chăng nữa, thì liệu sau 20 năm giá nhà có đứng im để chờ các gia đình trẻ?