Trong khoảng một năm trở lại đây, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông đã được đẩy mạnh thi công, tuy nhiên, tiến độ dự án vẫn... ì ạch và chưa đáp ứng được yêu cầu.

Mới đây, để “thúc” tiến độ, Ban Quản lý dự án đường sắt-chủ đầu tư dự án đã có Tờ trình số 360/TTr-BQLDAĐS gửi lên Bộ Giao thông Vận tải về việc điều chỉnh dự án và tổng mức đầu tư của tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông tăng thêm 315 triệu USD so với phê duyệt ban đầu.

“Nắn” lại tổng mức đầu tư

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Quyền Tổng giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt, sau 5 năm thi công, dự án do thay đổi một loạt yếu tố đầu vào nên tổng mức đầu tư không dừng ở con số 552 triệu USD như kế hoạch ban đầu mà cần thêm 315 triệu USD.

Cụ thể, để hoàn thành hơn 13km đường sắt đôi, khổ 1.435 mm chạy trên cao với 12 ga, từ Cát Linh đến Bến xe Yên Nghĩa, tốc độ chạy tàu tối đa 80km/giờ cùng hệ thống thiết bị khai thác gồm đoàn tàu có khả năng chở được hơn 1 triệu lượt khách/ngày đêm, sẽ cần tới khoảng 868,04 triệu USD (tương đương 18.001 tỷ đồng), trong đó phần vốn vay ODA Trung Quốc tăng thêm 250,62 triệu USD và vốn đối ứng của Việt Nam (chủ yếu dành cho công tác đền bù giải phóng mặt bằng, chi phí quản lý dự án…) cần thêm 64,56 triệu USD.

Đáng kể nhất trong số phần vốn mà Ban Quản lý dự án đường sắt đề nghị “cơi nới” thêm mức đầu tư là chi phí xây dựng (tăng 146,3 triệu USD); chi phí thiết bị (tăng 77 triệu USD); mua sắm đoàn tàu (tăng 19,41 triệu USD); chi phí giải phóng mặt bằng (tăng 24,41 triệu USD); lãi vay, phí quản lý, phí cam kết (tăng 21,44 triệu USD)…

Lý giải về nguyên nhân “đội” vốn, ông Hùng chỉ ra các yếu tố cao gồm điều chỉnh, bổ sung phát sinh so với thiết kế cơ sở (thay đổi phương án nhà ga 2 tầng thành 3 tầng, thay vật liệu vỏ tàu từ thép sang thép inox…); biến động giá nguyên, vật liệu, tỷ giá quy đổi, chế độ chính sách và giải phóng mặt bằng kéo dài…

“Việc triển khai thiết kế kỹ thuật chi tiết đã đưa đến một số các thay đổi, điều chỉnh về thông số kỹ thuật, biện pháp thi công ở hầu hết các hạng mục đã ảnh hưởng đáng kế đến khối lượng công việc thực hiện và quy mô xây dựng của dự án. Hơn nữa, chi phí xây dựng và thiết bị tăng đã kéo theo chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng cũng tăng lên,” ông Hùng đánh giá.


Đề cập đến tổng mức đầu tư được điều chỉnh lên 868 triệu USD, ông Hùng khẳng định, đây chính là con số “chốt” cuối cùng về tổng mức đầu tư của dự án, bởi việc điểu chỉnh này do Tổng Công tu Tư vấn thiết kế Giao thông vận tải (TEDI) lập, Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) thẩm tra đầy đủ thủ tục pháp lý, tuân thủ các quy định về lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng cơ bản.

Liên quan đến việc huy động nguồn vốn phát sinh thêm 315 triệu USD, vị lãnh đạo Ban Quản lý dự án đường sắt cho biết, dự án sẽ tiếp tục vay vốn ODA Trung Quốc sau khi làm việc với Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc về khả năng bổ sung vốn vay ưu đãi.

“Thúc” tiến độ nhưng… rất căng

Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đường sắt, tính đến ngày 19/11, dự án mới hoàn thành được 320/419 trụ cầu khu gian (đạt 76%); hoàn thành thi công kết cấu trụ của 7/12 nhà ga; hoàn thành đúc được 451/806 phiến dầm, lao lắp 336/806 phiến dầm (5,4/13,3km). Các hạng mục khác như trụ cầu khu gian, tuyến nhánh ra vào khu Depot, kết cấu phần dầm và trụ của các nhà ga vẫn đang tiếp tục được thi công.

Theo nhìn nhận của ông Hùng, công tác giải phóng mặt bằng đã cơ bản xong, chỉ còn vướng mắc ở ga Cát Linh.

Hiện tại khu vực ga cuối Cát Linh vẫn còn tới 19/72 hộ dân chưa chịu nhận tiền đền bù; công tác di dời hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi thi công chân cầu thang nhà ga chỉ có thể hoàn thành trong tháng 12/2014. Trong khi đó, hạng mục nhà ga Cát Linh được tổng thầu xác nhận là chỉ có thể hoàn thành vào cuối tháng 12/2015, nếu mặt bằng được bàn giao vào đầu tháng 11/2014 (chậm hơn 7 tháng so với chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải tại Thông báo số 463/TB-VPCP ngày 30/12/2013.

Liên quan đến tiến độ, ông Hùng nhìn nhận, dự kiến, dự án sẽ hoàn tất xây dựng vào cuối quý 4/2015, đầu năm 2016 đưa tàu vào chạy thử. Đến nay, công tác xây dựng trụ cầu đang chậm khoảng 6 tháng, đúc và lao lắp dầm chậm khoảng 5 tháng, xây dựng các nhà ga chậm từ 3-5 tháng.

Tuy nhiên tại Tờ trình số 360/TTr-BQLDAĐS, Ban quản lý Dự án đường sắt kiến nghị, tuyến đường sắt Cát Linh-Hà Đông chỉ có thể hoàn thành công tác xây lắp vào ngày 31/12/2015, chạy thử tàu vào tháng 1/2016 và sau đó đi vào khai thác thương mại.

“Ban Quản lý dự án đang nỗ lực thi công, rà soát, yêu cầu lập lại tiến độ khả thi nhất để rút ngắn thời gian thi công, đưa công trình về đích đáp ứng đúng theo yêu cầu của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng là đến tháng 10/2015 phải đưa vào chạy thử, để đến ngày 31/12/2015 phải đưa dự án vào khai thác thương mại. Nhưng thực sự, tiến độ sẽ rất… căng và chủ đầu tư chỉ kỳ vọng sẽ đạt được tiến độ,” ông Hùng bày tỏ quan điểm.

Không bằng lòng với tiến độ hiện tại, tại buổi làm việc về tiến độ dự án đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông vào ngày 7/11 vừa qua, theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, tiến độ dự án từ khi bắt đầu làm báo cáo khả thi năm 2004 cho đến năm 2009 ký hợp đồng EPC là rất chậm. Việc chậm trễ gây phiền hà rất nhiều cho người dân, nhất là việc đi lại.

Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng, Tổng thầu quá yếu kém, năng lực nhà thầu kém, máy móc công nghệ kém, tiền được ban quản lý thanh toán nhưng Tổng thầu EPC giữ lại không thanh toán cho nhà thầu phụ, không có giải pháp đẩy nhanh tiến độ. Tư vấn giám sát không đưa ra tiến độ mà lại giám sát theo thực tế nên không đáp ứng được yêu cầu. Vì vậy, các bên liên quan cần nhanh chóng khắc phục và chấn chỉnh.

"Cục Quản lý xây dựng chất lượng công trình phối hợp cùng Ban Quản lý dự án đường sắt, Tổng thầu EPC lập lại tiến độ chi tiết dự án, trình Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt lại. Ngoài ra, nguyên nhân hạng mục nào tăng vốn, hạng mục nào giảm giá phải được báo cáo chi tiết rõ ràng để Bộ báo cáo Chính phủ," Bộ trưởng yêu cầu./.

Đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông là tuyến đường sắt trên cao thuộc tuyến số 2 trong 8 tuyến được quy hoạch của Hà Nội, chiều dài 13km. Tuyến đường sẽ đi từ nút giao Cát Linh-Giảng Võ, đi dọc theo dải phân cách phố Hào Nam, phố Hoàng Cầu, ngõ Thái Thịnh I tới đường Láng rẽ trái men theo sông Tô Lịch và tiếp tục đi dọc theo dải phân cách đường Nguyễn Trãi về Hà Đông.

Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải đã kiến nghị Chính phủ cho phép điều chỉnh dự án lên 891 triệu USD, tăng thêm 339 triệu USD so với tổng mức đầu tư được phê duyệt lúc đầu do công tác giải phóng mặt bằng và di dời công trình hạ tầng kỹ thuật kéo dài, chi phí xây lắp có sự biến động, xử lý nền đất yếu, khối lượng, đơn giá chưa tính chính xác trong thiết kế cơ sở…