Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cùng với đoàn của Bộ Xây dựng vừa có cuộc làm việc với UBND tỉnh Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai về vấn đề nhà ở cho công nhân. Ông Dũng cho biết nhà nước đã có nhiều chính sách khuyến khích chủ đầu tư các khu công nghiệp (KCN), doanh nghiệp sử dụng lao động xây nhà cho công nhân.

Nhà ở công nhân hút hàng

Ông Nguyễn Văn Đạt, Tổng giám đốc Công ty IDICO, đơn vị đầu tư 500 căn nhà cho công nhân tại KCN Nhơn Trạch 1 (Đồng Nai), cho biết nhu cầu nhà ở cho công nhân rất lớn. KCN này có khoảng 100.000 công nhân nhưng đến nay mới đáp ứng được 10% về nhà ở.

Công ty đưa ra 500 căn hộ giá bán 150-250 triệu đồng/căn, giá thuê 1,2 triệu đồng/căn 34m2 chỉ 2 tháng đã bán gần hết. Mặc dù vậy, nguồn lực của doanh nghiệp còn hạn chế, không thể đầu tư được nhiều. Ông Đạt kiến nghị Nhà nước cần hỗ trợ về cơ chế cho doanh nghiệp, như được chuyển đổi đất từ công nghiệp sang đất ở để làm nhà; hỗ trợ công nhân vay vốn…

Ông Trần Quốc Hùng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án nhà ở xã hội (NoXH) Becamex (Bình Dương), cho biết theo kế hoạch công ty sẽ thực hiện xây dựng trên 15.000 căn hộ giá rẻ. Trong đó, giai đoạn 1 có 5.000 căn (Hòa Lợi, Mỹ Phước - Bàu Bàng…); giai đoạn 2 gồm 10.000 căn (Việt - Sing, Định Hòa).

Hiện tại dự án chung cư Hòa Lợi đã hoàn thành và bán hết 1.680 căn. 755 căn hộ khác trong khu chung cư này đang xây dựng, dự kiến tháng 5-2015 bàn giao nhưng khách hàng đã đặt mua gần hết, chỉ còn khoảng 100 căn. Các dự án còn lại hiện đang trong giai đoạn làm móng, khẩn trương xây dựng.

Chị Nguyễn Hồ Anh Thư, nhân viên một công ty kinh doanh thiết bị điện tử, cho biết với mức lương 5 triệu đồng/tháng, chị mạnh dạn mua một căn hộ khoảng 30m2 tại chung cư Hòa Lợi với giá 182 triệu đồng, trả góp trong vòng 7 năm.

“Chủ đầu tư đưa ra những căn hộ giá rẻ 90-130 triệu đồng là phù hợp với điều kiện thu nhập phần lớn người lao động. Nếu chọn hình thức trả góp, vay tiền công ty lãi suất 8%/năm tổng giá thành cao hơn nhưng áp lực thanh toán nhẹ hơn. Cụ thể, ngay khi ký hợp đồng, khách hàng thanh toán 15 triệu đồng, thanh toán 1 triệu đồng/tháng trong vòng 2 năm đầu, những năm còn lại đóng 2 triệu đồng/tháng” - chị Thư chia sẻ.

Cần thêm ưu đãi

Theo các doanh nghiệp, do công nhân phải ở chỗ ở tạm thời quanh các KCN với chất lượng thấp, không đảm bảo điều kiện vệ sinh, môi trường và sức khỏe, nhất là lao động nữ. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng lao động, công nhân lao động thiếu cơ hội, điều kiện để thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giải trí, thể thao, nghỉ ngơi, học tập và giao lưu tình cảm.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, cho rằng nhà ở công nhân đã được xã hội hóa từ lâu và cũng đã có những quy định buộc chủ đầu tư các KCN, doanh nghiệp sử dụng lao động phải đầu tư nhà ở cho công nhân, nhưng thực tế rất ít doanh nghiệp thực hiện.

Theo Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng, nguyên nhân khiến nhà cho công nhân còn ít do thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng tại vị trí thuận lợi, nhiều KCN được hình thành nhưng chưa bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân. Đầu tư nhà ở cho công nhân thuê đòi hỏi chi phí lớn và dài hạn, trong khi lãi suất vay cao, thời gian thu hồi vốn dài nên doanh nghiệp không mặn mà.

Một số cơ chế ưu đãi đầu tư xây dựng NoXH (như hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài hàng rào dự án; hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương...) chưa được quan tâm đúng mức, mức độ ưu đãi phụ thuộc vào điều kiện từng địa phương nên chưa thu hút được doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân KCN.

Để đẩy mạnh việc phát triển nhà ở cho công nhân, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết Bộ Xây dựng đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành ban hành Nghị định 188 về phát triển và quản lý NoXH.

Theo đó chủ đầu tư các dự án (kể cả các hộ gia đình cá nhân) phát triển nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua đối với công nhân, được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; giảm 50% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng; miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập từ hoạt động đầu tư, kinh doanh nhà ở cho công nhân; được vay vốn tín dụng ưu đãi hoặc được bù lãi suất theo quy định; được cung cấp miễn phí các thiết kế mẫu, thiết kế điển hình; được hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào (hoặc trong hàng rào) dự án...

Ngoài ra, Nghị định 188 của Chính phủ cũng đã bổ sung quy định công nhân, người lao động tại KCN được mua, thuê, thuê mua NoXH, nhà cho công nhân thay vì chỉ được thuê như những quy định trước.