Dù tiến hành các hoạt động cho thuê mặt bằng tràn lan để các tổ chức, cá nhân kinh doanh nhà hàng, quán bia và nhiều dịch vụ khác nhưng mới đây, dư luận bất ngờ khi biết Khu liên hợp thể thao quốc gia Mỹ Đình vẫn nợ hơn 69 tỷ đồng tiền thuê đất, chưa kể các khoản mà cơ quan thuế chưa  truy thu, tổng lên đến hơn 314 tỷ đồng.

Xin miễn giảm hơn 314 tỷ đồng tiền thuê đất

Để rõ hơn về khoản tiền nợ này, cần ngược lại thời điểm trước đó nhiều năm. Theo Quyết định 149/QĐ-TTG năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ, Khu liên hợp thể thao quốc gia Mỹ Đình (Khu liên hợp) là 1 trong 12 đơn vị sự nghiệp trực thuộc Tổng cục Thể dục thể thao. Tuy nhiên đến năm 2011, Khu liên hợp đã có công văn đề nghị cho phép được trực thuộc Bộ VH-TT&DL.

Sau đó, Khu liên hợp được Bộ VH-TT&DL cho phép thí điểm liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân trong việc khai thác cơ sở vật chất, quỹ đất để tăng nguồn thu. Năm 2012, khu liên hợp chính thức được cho phép tự chủ về tài chính.

Sau Quyết định này, Ban quản lý Khu liên hiệp bắt đầu tiến hành các hoạt động cho thuê mặt bằng để các tổ chức, cá nhân kinh doanh nhà hàng, quán bia và nhiều dịch vụ khác. Sau đó, Chính phủ lại ban hành quyết định trả Khu liên hiệp này về Tổng cục Thể dục thể thao quản lý.

Đối với hoạt động cho thuê đất tràn lan, gây mất mỹ quan đô thị, chính quyền quận Nam Từ Liêm đã ban hành nhiều quyết định xử phạt hành chính, đồng thời có văn bản gửi Khu liên hợp cũng như Bộ VH-TT&DL để chấn chỉnh.

Bộ VH-TT&DL cũng đã có công văn và những cuộc làm việc yêu cầu Khu liên hợp phải thu hồi lại mặt bằng cho thuê ngắn hạn, nhưng đã quá thời hạn mà nhiều đơn vị vẫn chưa hoàn trả.

Sự việc càng gây xôn xao khi mới đây xuất hiện thông tin Khu LHTTQG Mỹ Đình đang nợ tới hàng chục tỷ đồng tiền thuế. Đặc biệt, mới đây nhất, Khu liên hiệp đã có báo cáo đề xuất miễn, giảm tiền thuê đất với số tiền dự kiến lên tới hơn 314 tỷ đồng.

Cụ thể, tại báo cáo, đơn vị này đã tự tính tổng số tiền thuê đất có thể bị truy thu tính đến hết năm 2017 là khoảng 314,714 tỷ đồng (từ năm 2012 đến 2017, mỗi năm gần 52,5 tỷ đồng). Khu liên hợp đã xin miễn giảm khoản này.

Về phía cơ quan thuế, trên cơ sở các quy định của nhiều cơ quan chức năng từ năm 2015 đến năm 2018, Chi cục Thuế Nam Từ Liêm mới ra thông báo tạm thu 43 tỷ đồng đối với 5 điểm thuê đất dài hạn tại Khu liên hợp, đơn vị đã nộp 15,8 tỷ và còn nợ 27,2 tỷ đồng.

Đối với phần ngắn hạn (18 điểm đất của 3 khu ngắn hạn), Chi cục thuế đã thông báo thu của năm 2017 theo số tạm tính của Sở Tài nguyên môi trường là 45,4 tỷ, còn lại chưa truy thu từ 2016 về trước. Tuy nhiên, đến nay, đơn vị chưa nộp khoản này.

“Như vậy, đến 31/8/2018, tổng nợ lũy kế của đơn vị này là 69 tỷ (không bao gồm hơn 3 tỷ tiền thuê đất dài hạn kỳ 2 năm 2018 do chưa hết hạn nộp)” - thông tin từ Cục Thuế Hà Nội cho biết.

Để thu khoản nợ 69 tỷ đồng này, cơ quan thuế đã thực hiện nhiều biện pháp đôn đốc thu nợ. Cụ thể, cơ quan Thuế đã nhiều lần mời đơn vị đến làm việc, cũng như đến làm việc tại trụ sở đơn vị, từ đó có giải pháp đôn đốc nợ phù hợp. Thậm chí, cơ quan thuế đã phải ban hành các Quyết định cưỡng chế tài khoản, cưỡng chế hoá đơn đối với đơn vị này.

Không có khả năng chi trả

Dù đại diện Khu LHTTQG cho rằng, khoản nợ mà cơ quan thuế đưa ra là chưa hợp lý vì tính cả phần đất sử dụng hoạt động thể thao, tuy nhiên Cục Thuế Hà Nội cho rằng đã thực phát hành thông báo thu theo chỉ đạo của Bộ Tài chính và số liệu tạm tính của Sở Tài nguyên môi trường.

“Cục thuế sẽ phối hợp với Sở Tài nguyên môi trường và cơ quan chức năng  rà soát lại diện tích tính tiền thuê đất sát khi có văn bản báo cáo rà soát lại của Khu liên hợp” – đại diện Cục Thuế Hà Nội cho biết.

Trước đó, sau nhiều cuộc làm việc với Khu LHTTQG Mỹ Đình, cơ quan liên ngành Hà Nội gồm các Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Cục thuế, Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã gửi tờ trình đến Chủ tịch UBND TP Hà Nội, trong đó khẳng định Khu LHTTQG thuộc đối tượng phải nộp tiền thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm hoặc thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc thuê đất (đối với diện tích đất sử dụng vào mục đích cho thuê, liên doanh, liên kết).

Tuy nhiên, theo báo cáo của đơn vị, tại thời điểm hiện nay các hợp đồng ngắn hạn trước năm 2017 đã được Khu LHTTQG thanh lý và đưa số tiền thu từ tiền thuê đất vào quyết toán doanh thu và chi phí của đơn vị, đồng thời sử dụng nguồn kinh phí đảm bảo tự chủ tài chính cũng như duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa các công trình thể thao đã được nhà nước đầu tư.

Việc truy thu tiền thuê đất (dự kiến khoảng 314 tỷ đồng) là gánh nặng tài chính không có khả năng chi trả. Đồng thời việc thông báo thuê đất đối với đơn vị không có khả năng chi trả sẽ là gánh nặng về số thu nợ đọng đối với Thành phố.

Vì vậy, Liên ngành thống nhất báo cáo UBND Thành phố tạm dừng việc truy thu tiền thuê đất đối với các hợp đồng ngắn hạn. Đề nghị Khu LHTTQG khẩn trương báo cáo Bộ VH-TT&DL, phối hợp cùng Bộ Tài chính, thống nhất báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định việc miễn giảm tiền thuê đất theo quy định và thẩm quyền.

“Sau khi có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, UBND Thành phố sẽ chỉ đạo các ngành, chức năng thực hiện thực hiện theo chỉ đạo. Trường hợp Thủ tướng Chính phủ không đồng ý, UBND Thành phố sẽ tiếp tục truy thu tiền thuê đất từ năm 2012 đến năm 2017 và xử lý phạt chậm nộp (nếu có) theo quy định” – tờ trình nêu rõ.

Về phía Cục Thuế TP Hà Nội, đơn vị này cho biết, trong khi chờ Bộ VH-TT&DL và Bộ Tài chính báo cáo xin ý kiến Thủ tướng về cơ chế xem xét miễn tiền thuê đất đối với phần ngắn hạn, Cơ quan thuế sẽ tiếp tục phối hợp với các Sở ngành đôn đốc và áp dụng đầy đủ các biện pháp cưỡng chế theo quy trình.

Cục Thuế Hà Nội cũng cho rằng, thực trạng này cho thấy, các đơn vị được giao đất không thu tiền sử dụng đất nhưng có sử dụng một phần vào liên doanh liêt kết để sản xuất kinh doanh hiện nay khá phổ biến.

Do đó, Cục thuế đã thành lập Ban chỉ đạo và ban hành kế hoạch tăng cường công tác quản lý thu tiền thuê đất để rà soát kịp thời phát hiện đưa vào quản lý các đối tượng này từ 6/2017.