Mặc dù cả NHNN và Bộ Xây dựng đã nhiều lần ra văn bản, thông tư hướng dẫn cho người dân vay vốn tín dụng 30.000 tỷ để mua NOXH, và mới đây, NHNN lại tiếp tục ra văn bản thúc giục các ngân hàng, nhưng người dân vẫn không tiếp cận được vốn vay.

Ngày 4/7/2013, NHNN ra văn bản đề nghị các ngân hàng đầu mối đẩy mạnh triển khai cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết số 02.

Theo đó, để đẩy nhanh tiến độ cho vay, giải ngân đối với khách hàng trong thời gian tới, NHNN đề nghị Ngân hàng Agribank, Ngân hàng BIDV, Ngân hàng VietinBank, Ngân hàng Vietcombank và Ngân hàng MHB nghiên cứu đầy đủ các quy định tại Thông tư 11 của NHNN, Thông tư số 07 của Bộ Xây dựng và văn bản số 1250 của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn xác định đối tượng cho vay để kịp thời bổ sung hướng dẫn đối với các chi nhánh, phòng giao dịch thuộc hệ thống ngân hàng.

NHNN yêu cầu 5 ngân hàng thương mại chỉ đạo các chi nhánh, phòng giao dịch tiếp nhận hồ sơ vay vốn của khách hàng, hướng dẫn cụ thể về hồ sơ thủ tục, thời gian xem xét hồ sơ để phản hồi cho khách hàng về việc được vay vốn hay không và trả lời thỏa đáng cho khách hàng trong trường hợp khách hàng không đáp ứng được điều kiện vay vốn.

Như vậy, đã có ít nhất 1 Nghị quyết (Nghị quyết số 02), 2 thông tư (Thông tư 11 và Thông tư 07) và 2 văn bản đã được NHNN và Bộ Xây dựng ban hành để hướng dẫn thực hiện gói kích cầu BĐS 30.000 tỷ
Tuy nhiên, văn bản hướng dẫn thì nhiều mà nhìn lại kết quả sau hơn 1 tháng thực hiện, mới chỉ có 2 khách hàng được ký duyệt cho vay tại Ngân hàng BIDV, 6 khách hàng được vay tại Vietcombank và 2 doanh nghiệp tiếp cận được gói 30.000 tỷ này. Đa phần người dân thuộc đúng đối tượng và có mong muốn được vay vẫn không thể tiếp cận được nguồn vốn rẻ vì thủ tục quá rườm rà, phức tạp, như đánh đố người dân.

"Bản thân doanh nghiệp đứng ra giao dịch cũng không chủ động được vì quá nhiều thủ tục giấy tờ từ yêu cầu của phía tỉnh. Ví dụ như giấy xác nhận tình trạng nhà ở, tôi chưa có nhà, về địa phương xác nhận thì phải nộp lên địa chính, sau đó phường xuống xác minh. Nhưng cho đến nay, tôi nộp 2 tuần rồi mà không có tin tức gì.

Tiếp nữa, giấy tờ xác minh tình trạng nhà ở, theo quy định thì cơ quan ký duyệt được mua bắt phải có 4 bản gốc, tức là cũng 1 nội dung xác nhận, cơ quan phường phải ký cho tôi 4 chữ ký, đóng 4 con dấu đỏ. Nếu dùng 1 bản photo công chứng cũng không được. Mặt khác, giấy xác nhận tình trạng công tác của cơ quan lại đòi 2 bản, đều ký 2 chữ ký và đóng 2 con dấu.

Theo tôi, chính quyền đã thương dân nghèo tạo điều kiện cho mua nhà xã hội lại bày ra những cái thủ tục hành chính quá rườm rà và phức tạp như vậy thì e rằng chủ trương cải cách thủ tục hành chính sẽ không có tác dụng. Những người dân có thu nhập thấp thường là ngu ngơ trước các thủ tục giấy tờ, họ sợ đến cửa các cơ quan công quyền như sợ cọp thì nói gì tới việc hiểu biết đường đi lối lại của các loại thủ tục hành khổ dân?" - Anh Đào Trần Lâm (TP. Nha Trang - Khánh Hoà) cho biết.

PGS.TS Nguyễn Hữu Tri

Viện phó phụ trách Viện Xã hội học và Khoa học quản lý, nguyên là Viện trưởng Viện Khoa học hành chính, Trưởng khoa Quản lý hành chính, Học viện hành chính Quốc gia

Đây là một vấn đề rất khó cho thực tế, cho quá trình thực thi. Bởi vì UBND xã, phường họ chỉ có thể chứng nhận hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú tạm vắng ở đấy, chứ cái này họ có đi điều tra, có nắm được đâu mà dám xác nhận được. Ngay cả trong các cơ quan cũng vậy, rồi cũng chẳng ai người ta đến mà khám xét, mà xác định cho cả.

Thứ hai nữa là đứng về mặt pháp lý cũng rất khó. Anh không có cơ sở pháp lý nào để đến điều tra, xác định chỗ ở của những người này được. Đây là một cái làm khó cho người dân. Vấn đề là hỗ trợ thì hỗ trợ cho những người này, những đối tượng đấy, nhưng đòi hỏi một thủ tục như thế này thì quá khó khăn

Từ chuyện xác nhận khó khăn có thể sẽ nảy sinh chuyện thân quen, tiền bạc để có được cái giấy đó. Chẳng hạn sẽ nói: Thôi, chỗ thân quen bác xác nhận cho một cái để em hoàn tất cái thủ tục vay mua nhà. Đây cũng là một xu thế sẽ xảy ra.