Trung tâm thương mại của chung cư là tiện ích không thể thiếu, từng là mốt thời thượng để bán căn hộ. Tuy nhiên, giờ đây hạng mục này trở thành gánh nặng cho nhiều chủ đầu tư vì ế ẩm.

Trống vắng

Chung cư The Vista, quận 2 được khởi công vào năm 2008 và đã bàn giao căn hộ vào giữa năm 2011, được xem là tòa nhà có vị trí đẹp, nằm kế bên vòng xoay giao thông Cát Lái, mặt tiền xa lộ Hà Nội. Hiện tại chung cư có 1.400 cư dân sinh sống với gần 70% căn hộ được bán, đồng thời có 100 căn hộ dịch vụ của Somerset. Mặc dù có vị trí thuận lợi nhưng đến nay Khu trung tâm thương mại Vista Walk, án ngữ 3 tầng lầu mặt tiền của tòa nhà, có diện tích khoảng 5.700m², nhưng chỉ có chừng 12 đơn vị thuê mở shop buôn bán. Tầng trệt được thuê nhiều nhất, gồm nước giải khát, cà phê, khu vui chơi trẻ em… Tầng 1 có trung tâm ngoại ngữ chiếm một góc, còn tầng 3 chỉ có một show room đồ gỗ. Nói chung, quang cảnh khá vắng vẻ, đìu hiu! Mặc dù ế ẩm nhưng hiện tại giá cả cho thuê khá cao, tầng trệt 25USD/m²/tháng, tầng 1 từ 15USD/m²/tháng, tầng 2 từ 10 USD/m²/tháng, đó là chưa tính phí dịch vụ như máy lạnh, điện, nước…

Địa giới thuộc huyện Bình Chánh nhưng chỉ cách trung tâm thành phố vài kilômét, hàng loạt chung cư trong khu dân cư Trung Sơn đã hoàn tất và đưa vào sử dụng lâu nay, nhưng trung tâm thương mại của chung cư vẫn ế ẩm. Hoàng Tháp Plaza đã đầu tư nội thất nhưng 2 tầng thương mại đang phải bỏ trống. Kế bên là chung cư Hồng Lĩnh, khối trung tâm thương mại tầng một cũng trống vắng. Rồi chung cư Silland Tower cũng rơi vào tình trạng tương tự. Điều này khó giải thích khi khu dân cư Trung Sơn khá sầm uất, giá nhà khá cao, các chung cư nhà phố đều đông đúc người ở!

Xa trung tâm thành phố hơn, hàng loạt chung cư gắn với tên huyện như Nhà Bè, Bình Chánh cũng ế ẩm. Còn ngay cả khu Panorama thuộc Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, nhiều mặt bằng trung tâm thương mại tầng trệt cũng đang đóng cửa, treo bảng cho thuê. Đặc biệt, ngay tại trung tâm, cao ốc Lữ Gia Plaza, năm ngoái đưa vào vận hành một trung tâm thương mại hoành tráng ở khối đế chung cư, nhưng sau thời gian phải đóng cửa do không có ai thuê, nay biến thành văn phòng của một ngân hàng. Còn tại chung cư 155 Nguyễn Chí Thanh, quận 5, cho dù có vị trí rất tốt nhưng tầng trệt vẫn vắng hoe, tấm bảng treo quảng cáo cho thuê mặt bằng làm trung tâm thương mại đặt ở mặt tiền đường đã lâu, bạc dần màu đỏ! Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện có khá nhiều dự án chung cư có xây dựng trung tâm thương mại riêng, nhưng chủ đầu tư chỉ xây dựng hạng mục chung cư, phần trung tâm thương mại bỏ đất trống, vì nếu xây lên bị lỗ!

Sẽ khả quan?

Nếu so sánh với trung tâm thương mại thuần túy thì trung tâm thương mại của chung cư có vẻ dễ kinh doanh. Bởi những nơi này sẽ phục vụ cho cư dân tại chỗ, nếu càng đông người ở thì việc buôn bán sẽ sầm uất. Như tại chung cư New Sài Gòn, huyện Nhà Bè, với hơn 1.000 căn hộ, nơi đây trở thành một khu dân cư khép kín, có siêu thị, các quán ăn phục vụ sáng- trưa- tối, đặc biệt có người nước ngoài thuê nhà mở tiệm bán bánh cũng rất đông người mua! Tuy vậy, đây chỉ là đốm sáng hiếm hoi của thị trường trung tâm thương mại cho thuê. Giám đốc một công ty đầu tư bất động sản nhận xét, trước đây có lúc dịch vụ cho thuê mặt bằng được xem như “gà đẻ trứng vàng”, chủ đầu tư dành để kinh doanh cho riêng mình nên hầu như chung cư nào cũng có diện tích thương mại. Nhưng nay việc kinh doanh thất bại có nguyên nhân từ sự khó khăn của nền kinh tế, bởi ngay cả các trung tâm thương mại với quy trình tổ chức chuyên nghiệp, các cao ốc văn phòng nằm khu trung tâm thành phố cũng đều chung số phận.

Lạc quan hơn, một nhận xét từ Hiệp hội Bất động sản TPHCM, các khu thương mại - dịch vụ nói chung sẽ cho thuê sầm uất hơn sau khi nền kinh tế vượt qua khó khăn, bước vào giai đoạn phát triển, tức phải chờ “nước nổi bèo nổi”. Trước mắt, các doanh nghiệp vẫn có thể thay đổi công năng một số mặt bằng từ thương mại sang dịch vụ hay cho thuê văn phòng, làm rạp chiếu phim với điều kiện phải đáp ứng một số tiêu chí theo quy định. Tuy vậy, việc chuyển đổi công năng của chung cư không hề dễ dàng. Hiện nay chỉ có một chung cư tại quận 2 được chuyển sang làm bệnh viện.

Về thị trường cho thuê trung tâm thương mại nói chung, nhiều ý kiến cho rằng gần đây có tín hiệu ấm lên. Theo Công ty nghiên cứu thị trường Savills Việt Nam, nhu cầu bắt đầu tăng từ năm 2013 khi có dấu hiệu phục hồi của thị trường bất động sản. Từ đầu năm đến nay, công suất thuê đạt mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Khu vực trung tâm vẫn là điểm nhấn, tiếp tục hoạt động tốt công suất thuê. Chỉ số văn phòng cho thuê được kỳ vọng sẽ tăng cao hơn trong năm nay, nói chung thị trường sẽ được cải thiện trong ngắn hạn. Thống kê từ Công ty tư vấn CBRE Việt Nam cũng cho kết quả tương tự. Tuy nhiên, một điểm đáng lưu ý là việc tiếp thị các trung tâm thương mại của các chủ đầu tư còn yếu, nên đó cũng là nguyên nhân ảnh hưởng tới việc tìm kiếm đối tác có nhu cầu.