Thời gian gần đây, nhiều dự án nhà ở xã hội (NƠXH) trên địa bàn Hà Nội lần lượt phát đi thông tin nhận hồ sơ mua với nguồn cung đáng kể sắp hình thành trong tương lai. Thêm vào đó, bài toán an cư cho người thu nhập thấp đang nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành (HoRea và UBND Tp.HCM đề nghị kéo dài gói tín dụng 30.000 tỷ đồng lên 5 năm).

Đầu năm 2015, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng khẳng định: "Phát triển NƠXH không chỉ trong một vài năm, không chỉ trong ngắn hạn mà nó là lâu dài". Tinh thần chỉ đạo xuyên suốt này của Bộ trưởng Dũng đang dần cụ thể hóa bằng hàng loạt chính sách, quy định liên quan sát sườn tới quá trình phát triển, hoàn thiện thị trường NƠXH. Có thể điểm qua: Nghị định 188, Luật Nhà ở…

Trong đó, gói 30.000 tỷ đồng được coi là chìa khóa then chốt mở cánh cửa NƠXH cho người dân lẫn doanh nghiệp.

Giải cơn khát nhà giá thấp

Chậm giải ngân gói hỗ trợ tín dụng, theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, là do nhiều hạn chế và phải tìm cách khắc phục, tháo gỡ, khơi thông. Tới tháng 8, khi dư luận các giới lo lắng về khả năng mất cơ hội thụ hưởng ưu đãi từ gói tín dụng bởi thời hạn 30/6/2016 (kết thúc gói 30.000 tỷ đồng – theo Thông tư 11 của NHNN) chỉ còn chưa đầy năm.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho biết, nếu căn cứ Nghị quyết 61 về sửa đổi bổ sung Nghị quyết 02 để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho người dân và DN trong việc vay vốn từ gói tín dụng 30.000 tỷ đồng thì thời hạn hỗ trợ đối với khách hàng (hộ gia đình, cá nhân) tăng lên mức tối đa là 15 năm khi vay để mua, thuê mua NƠXH.

Thực tế, việc nguồn cung NƠXH chưa đáp ứng sức cầu của người dân cũng là một phần nguyên nhân dẫn tới tình trạng chậm giải ngân gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng.

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng chia sẻ mới đây (tháng 6/2015), nguồn cung NƠXH tại các dự án trên địa bàn Hà Nội mới chỉ đáp ứng được khoảng 60-70% tổng nhu cầu người dân. Dự báo của giới phân tích đầu ngành, Hà Nội sẽ hoàn thành khoảng 10.700 căn hộ trong năm nay – thiếu ngót 4.800 căn so với chỉ tiêu phát triển NƠXH theo Chương trình phát triển NƠXH của Thành phố đến năm 2015).

Tới tháng 6, trên địa bàn Hà Nội, 6 dự án đã có quyết định cho chuyển đổi công năng sang NƠXH (5 dự án đang triển khai thi công). Trong đó, nhiều dự án đang dồn dập công bố nhận hồ sơ đăng ký mua như: Bright City (Yên Xá, Hoài Đức) từ 22/8; Đại Kim (Đồng Mồ, Hoàng Mai) từ 3 – 17/9; CT8 Đặng Xá (Gia Lâm)…

Sức cầu đối với sản phẩm NƠXH còn lên cao tới mức không ít chủ đầu tư phải lên tiếng về việc chưa chính thức tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua (dù đã khởi công) để tránh thiệt hại cho khách hàng (trường hợp dự án The Vesta do chủ đầu tư Hải Phát thực hiện).

Ít năm trước, dư luận từng xôn xao với thực tế hầm để xe khu NƠXH CT1 Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội) xuất hiện nhiều xe ô tô đắt tiền. Rồi tới chuyện NƠXH Sài Đồng (Long Biên) chứng kiến hàng loạt xe sang trị giá gấp 2,3 lần giá trị căn hộ "ngự" trong hầm để xe.

Trục lợi cả… nhà ở xã hội?

Mới đây, như TBKD đã phản ánh, dự án NƠXH ở Phạm Văn Đồng còn ghi nhận nhiều dấu hiệu chứng tỏ tình trạng "công khai giao dịch ngầm" những suất căn hộ giá thấp. Ngoài ra, phải kể tới cả dự án tại 143 Trần Phú (Hà Đông) của SDA khiến không ít khách hàng phải "quay cuồng trong thế trận mua nhà" bởi bàn tay môi giới.

Thị trường NƠXH địa bàn Tp.HCM cũng gặp sóng gió. Tháng 4, Địa ốc Hoàng Quân bị "tố" trục lợi gói 30.000 tỷ đồng liên quan tới dự án HQC Plaza tại Bình Chánh (dự án đầu tiên được vay gói tín dụng sau khi chuyển đổi công năng từ thương mại sang NƠXH).

Vệt đen trong phân khúc NƠXH tiếp tục được nối dài ngay trong tháng 8. Theo ghi nhận, dự án The Vesta (Phú Lãm, Hà Đông) do Hải Phát làm chủ đầu tư được "lên mặt báo" bởi nghịch lý "Chủ đầu tư chưa phê duyệt giá bán căn hộ, chưa nhận hồ sơ đăng ký mua" nhưng suất căn hộ đã được nhiều môi giới thoải mái nhận đặt chỗ với mức phí vài triệu đồng.

Tìm hiểu của người viết cho thấy, dự án NƠXH Đồng Mô (Đại Kim, Hoàng Mai) cũng đang manh nha dấu hiệu của bàn tay môi giới các sàn. Sau khi ngỏ lời muốn mua suất căn hộ dự án với bất cứ giá nào, một cá nhân (số điện thoại 0917890xxx) khẳng định: "Anh yên tâm. Em làm việc tại sàn giao dịch ở Trung Kính. Bên em sẽ lo cho anh toàn bộ thủ tục hồ sơ đạt chuẩn để được mua căn hộ dự án này. Kể cả thu nhập của anh quá cao, cũng không sao. Miễn là anh… quyết tâm mua".