Hà Nội đang rơi vào tình trạng mất cân đối cung – cầu BĐS một cách báo động, đó là tình trạng thiếu chỗ ở của hàng vạn người dân có thu nhập thấp. Trái ngược với tình trạng “khát nhà” của nhiều người thì thực trạng hàng nghìn căn biệt thự bỏ hoang nhiều năm đang như “cái gai” trong mắt dư luận.

Theo thống kê, trong số 16 dự án của 11 chủ đầu tư được kiểm tra với khoảng 2.684 căn biệt thự thì có gần 698 căn (chiếm gần 35%) vẫn còn ở tình trạng xây thô, bỏ hoang. Số này được rải đều tại nhiều khu đô thị trên toàn TP Hà Nội như: Cụm chung cư An Sinh thuộc Mỹ Đình II (Q.Nam Từ Liêm); KĐTM Cổ Nhuế, Văn Quán, Pháp Vân - Tứ Hiệp… Nguyên nhân của tình trạng bỏ hoang hàng loạt trên chủ yếu do đầu cơ, tích trữ. Ngoài ra, do ở một số dự án, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ như chưa có nhà trẻ, trường học, trạm xá, giao thông chưa hoàn thiện, hay úng ngập... nên người dân chưa thể sử dụng.

Sẽ không khó để bắt gặp những căn biệt thự bỏ hoang này tại nhiều dự án của Hà Nội, chỉ cách trung tâm Hà Nội gần 20km, KĐTM Nam An Khánh (huyện Hoài Đức, Hà Nội) với quy mô 288,8ha do Cty CP Đầu tư và phát triển đô thị và KCN Sông Đà (Sudico) làm chủ đầu tư từng được ví như thiên đường cuộc sống. Tuy nhiên, sau nhiều năm triển khai dự án vẫn chỉ là bãi đất đầy cỏ, với những biệt thự lô nhô xấu xí. Khác với KĐT Nam An Khánh, KĐT Lideco (Nam Từ Liêm, Hà Nội) do Cty CP Phát triển Đô thị Từ Liêm làm chủ đầu tư đã đưa vào sử dụng từ năm 2011 nhưng đến nay khu biệt thự vẫn trong cảnh hoang vắng vì ít người dọn về ở. Những bức tường trơ xi măng phủ đầy rêu mốc. Biệt thự xây xong, không người ở, cỏ, cây dại mọc kín nhà.

Ngoài ra, tại nhiều KĐT như Trung Văn (Nam Từ Liêm), Mỗ Lao (Hà Đông), Quang Minh (huyện Mê Linh)... với những ngôi biệt thự xây thô có giá từ 10 - 15 tỷ đồng vẫn không bóng người, nằm phơi mưa phơi nắng nhiều năm nay.

Mặc dù TP Hà Nội đã yêu cầu các chủ đầu tư phải hoàn thiện các biệt thự theo đúng thiết kế, quy hoạch đã được phê duyệt và đề xuất thu thuế, thu phí người sở hữu biệt thự bỏ hoang. Tuy nhiên, điều này gặp khó khăn khi vướng Luật Dân sự, cũng như chưa có chế tài xử lý. Nhằm "che đậy" những cảnh báo về bảo đảm bộ mặt đô thị của chính quyền địa phương, một số giải pháp tình thế hiện nay được nhiều nhà đầu tư "áp dụng" đó là dùng nhà bỏ hoang, biệt thự bỏ hoang làm nơi kinh doanh quán ăn, VLXD, cafe... Tuy nhiên hình thức đối phó này càng làm tình trạng mất mỹ quan đô thị trầm trọng hơn.

Ông Nguyễn Văn Minh - Giám đốc sàn BĐS Sao Việt chia sẻ: Thực tế việc để tồn đọng các biệt thự để hoang tại nhiều dự án thì có nhiều lý do khác nhau, tuy nhiên theo tôi yếu tố phụ thuộc vào tiền của nhà đầu tư thứ cấp thì chiếm đại đa số trong các dự án. Ở giai đoạn này không nhiều chủ đầu tư đủ mạnh để có một nguồn tiền đổ vào giải quyết các biệt thự tồn đọng kia và câu chuyện chờ vốn, hoặc một số người đầu tư tiếc tiền không dám bán để cắt lỗ thì các biệt thự này sẽ còn “nằm đó” nhiều năm nữa.

Việc để tồn đọng các biệt thự bỏ hoang thời gian qua, nhiều ý kiến thẳng thắn cho rằng trách nhiệm này thuộc về UBND TP Hà Nội. Hà Nội đã thiếu những biện pháp xử lý tồn đọng hiệu quả và phải có trách nhiệm trong việc phê duyệt các dự án BĐS một cách tràn lan, thiếu định hướng.

Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng tại hành lang Quốc hội, đại biểu Bùi Thị An (Hà Nội) cho rằng: Đối với các biệt thự bỏ hoang, Hà Nội đã có rà soát rồi, thậm chí đã công bố danh tính của các biệt thự này. Theo đó UBND TP Hà Nội đã có những Chỉ thị cụ thể là những dự án nào phải dừng, dự án nào sẽ tiếp tục thực hiện và tiếp tục thì sẽ theo những điều kiện nào. Tuy nhiên, chỉ đạo là như thế, còn họ làm đến đâu thì đúng là cần phải kiểm tra, xử lý trách nhiệm các đơn vị liên quan để có những chỉ đạo tiếp.

Đại biểu Bùi Thị An nhấn mạnh: Để xử lý vấn đề này, cần phải có những chế tài đủ mạnh cho tất cả những chủ dự án phải thực hiện các Chỉ thị của Nhà nước. Nếu để tình trạng này lâu sẽ tạo ra những lãng phí tiền của người dân, dù dưới dạng nào thì cũng là tiền của người dân.

Mặc dù, vấn đề siết biệt thự bỏ hoang đã được các cơ quan chức năng đưa ra nhiều phương án nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm. Hà Nội từng ra hàng loạt thông điệp về sự hoang phí này, từ việc yêu cầu một số chủ đầu tư phải có trách nhiệm đôn đốc hoàn thiện các biệt thự theo đúng thiết kế, quy hoạch đã phê duyệt đến giải pháp đánh vào kinh tế. Theo đó phương án của Hà Nội đưa ra là đề xuất đánh thuế và thu phí người sở hữu từ 2 biệt thự bỏ hoang trở lên để tránh đầu cơ, tăng ngân sách cho nhà nước. Tuy nhiên, việc xử lý vẫn dừng lại ở những đề xuất và đến nay, hàng ngàn ngôi biệt thự vẫn để hoang, phơi sương, phơi nắng.