Nếu như trước đây, người dân muốn có sổ đỏ phải vượt qua hàng "núi" các thủ tục hành chính, thì nay nghịch lý là nhiều người dân tại các dự án lại "thờ ơ" với loại giấy này.

Thời gian vừa qua, vấn đề sổ đỏ là một trong những bức xúc lớn của rất nhiều người dân mua nhà tại các dự án.

Theo số liệu mới nhất mới được Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội, năm 2014, Hà Nội dự kiến cấp 40.000 giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà tại các dự án phát triển nhà ở. Thế nhưng, tính đến ngày 20/6/2014, đơn vị này mới tiếp nhận và thẩm định 14.139 hồ sơ, chỉ đạt 35,3% kế hoạch năm 2014. Việc cấp sổ đỏ không đạt kế hoạch cũng xảy ra liên tục trong những năm trước đó.

Phản ánh đến báo điện tử VTC News, nhiều cư dân sống tại khu chung cư 15-17 Ngọc Khánh (Ba Đình, Hà Nội) bức xúc cho biết, từ năm 2002 nhưng đến năm 2014, tức là sau 12 năm chuyển về sống tại khu chung cư này, người dân mới được cấp nhận được giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà.

Theo chị Nguyễn Thúy Minh - một cư dân sinh sống tại chung cư 15-17 Ngọc Khánh, các hộ dân sinh sống tại đây đã phải rất vất vả đấu tranh với chủ đầu tư để được làm sổ đỏ.

“Chúng tôi bỏ ra 5-7 tỷ đồng để mua nhà, nhiều người sốt ruột  mong sớm được cấp sổ để đảm bảo về mặt quyền lợi nhưng chủ đầu tư nhiều lần viện lý do để trì hoãn. Chúng tôi đã phải làm đơn cầu cứu nhiều cơ quan chức năng trong suốt một thời gian dài, cuối cùng đầu năm 2014 một số hộ dân bắt đầu được gọi lên nhận sổ đỏ", chị Minh nói.

Trước thực trạng mua nhà cả chục năm nhưng vẫn không được cấp sổ, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội vừa qua đã chính thức công bố tên tuổi trên 70 doanh nghiệp có dự án nợ sổ đỏ của khách mua nhà.

Trong đó, có cả những doanh nghiệp nhà nước, cả những doanh nghiệp lớn như: Vinaconex nợ cư dân Khu đô thị mới Splendora 600 sổ đỏ, Công ty Đầu tư và Phát triển nhà số 12 (Handico 12) tại Dự án Thạch Bàn Garden City (dự án này có diện tích gần 32 héc-ta); Công ty Kinh doanh và Xây dựng nhà tại Dự án Tòa nhà đa năng 131 - Thái Hà (quận Đống Đa)…

Để tháo gỡ khó khăn trong việc cấp sổ đỏ cho người mua nhà, từ tháng 8/2014, thành phố Hà Nội đã “cải cách” thủ tục cấp sổ đỏ cho nhà ở thuộc các dự án phát triển nhà ở nhằm giảm một nửa quy trình so với trước đây.

Cụ thể, văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội tổ chức tiếp nhận hồ sơ, thẩm định hồ sơ và làm thủ tục trình Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ) cho người mua nhà và chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố.

Trước đây, chủ đầu tư dự án hay người mua nhà muốn được cấp giấy chứng nhận phải nộp hồ sơ ở văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội, sau khi đơn vị này thẩm định xong hồ sơ sẽ chủ động chuyển xuống các quận, huyện có dự án để các quận, huyện tiếp tục thẩm định, ký giấy chứng nhận, rồi chuyển sang Chi cục Thuế tính phí trước bạ, phí sử dụng đất, sau đó mới chuyển ngược giấy chứng nhận và thông báo nộp thuế cho Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội để người dân đi nộp thuế và nhận giấy chứng nhận.

Như vậy, theo quy định mới này, việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở tại các dự án phát triển nhà ở đã quy về một đầu mối. Điều này sẽ giảm được tối đa thời gian thẩm định hồ sơ, tránh phiền hà cho người dân khi có nhu cầu đăng ký cấp giấy chứng nhận.

Hiện nay, tại các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn Hà Nội chỉ mới có 36.110 căn được cấp sổ đỏ cho người mua nhà, còn hơn 76.000 căn chủ đầu tư chưa làm các thủ tục cấp sổ đỏ cho người mua nhà theo quy định. Một trong những nguyên nhân quan trọng “góp phần” vào sự chậm trễ này là do nhiều chủ đầu tư chưa hoàn thiện các thủ tục pháp lý về đất đai đã xây dựng công trình nhà ở và bàn giao nhà cho người mua, thậm chí, nhiều chủ đầu tư còn gây khó khăn cho người mua nhà, ảnh hưởng đến công tác cấp sổ đỏ...

Điều này đã khiến quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà luôn ở thế chông chênh. Khi chủ nhà cần bán, tính thanh khoản sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí, ảnh hưởng cả đến phần định giá. Trong trường hợp chủ nhà muốn thế chấp để vay vốn ngân hàng làm ăn cũng rất khó khăn trong việc chứng minh được tài sản cần được định giá thuộc quyền sở hữu của mình.

Trong khi thành phố tìm cách để thúc đẩy tiến trình cấp sổ đỏ thì tại các đô thị ở Hà Nội đang tồn tại một nghịch lý, tại một số dự án, khách hàng lại cố tình không muốn nhận sổ đỏ, bất chấp nỗ lực từ phía chủ đầu tư.

Điển hình tại dự án khu đô thị mới An Hưng (Hà Đông, Hà Nội), chủ đầu tư vừa bàn giao 150 quyển sổ đỏ cho các khách hàng mua nhà. Theo chủ đầu tư, hiện dự án vẫn còn khoảng 400 căn nhà chưa nhận bàn giao nên chưa thể làm được sổ đỏ. Trong khi đó, để có thể làm được sổ đỏ cho khách hàng, chủ đầu tư đã phải nỗ lực thu xếp nguồn tiền lớn để hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước thì người dân mới được cấp sổ.

Tại cuộc tọa đàm trao đổi góp ý Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức mới đây, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp hết sức bức xúc trước tình trạng nhiều khách hàng vẫn không chịu nhận nhà dù dự án hoàn thành đã lâu, khiến cho chủ đầu tư cũng gặp nhiều khó khăn.

Lý giải nguyên nhân của tình trạng trên, các chủ đầu tư cho rằng, do thời gian qua, thị trường bất động sản sụt giảm mạnh, trong khi đó một số nhà đầu tư đã mua tại thời điểm giá cao và hiện giờ do nguồn tài chính cạn kiệt, nên không còn đủ tiền để nộp nốt cho chủ đầu tư, dù khoản tiền nộp chỉ còn 5 - 10% giá trị hợp đồng.

Ngoài ra, có một nguyên nhân hết sức quan trọng khiến một số khách hàng không muốn làm sổ ngay, bởi theo quy định, sau khi nhận bàn giao nhà, thì chủ nhà không được quyền chuyển nhượng cho đến khi căn hộ đó được cấp sổ đỏ, trong khi căn hộ còn trong dạng hợp đồng mua bán, chủ nhân của những hợp đồng này được thoải mái chuyển nhượng.