Giá nhà đất giảm, thanh khoản kém lại thêm nỗi lo ngại về thuế thu nhập cá nhân áp dụng từ cuối tháng 9 khiến thị trường bất động sản không thể ấm lên. Điều khó hiểu là trong thực trạng không mấy sáng sủa này thì lợi nhuận của hầu hết các công ty bất động sản công bố lại rất lớn. Đó cũng là lý do cổ phiếu bất động sản trở thành trụ đỡ cho VN-Index trong suốt 2 quý vừa qua. Có điều gì đằng sau các nghịch lý này?

Lợi nhuận từ hạch toán thuế

Có thể nói, bất động sản là một trong những nhóm cổ phiếu có “công lao” lớn nhất trong việc duy trì đà tăng trưởng của thị trường chứng khoán trong quý 2 và quý 3 vừa qua. Đó là thời điểm các cổ phiếu tài chính - ngân hàng, những trụ cột chính của thị trường sau thời gian tăng nóng đã chính thức lùi lại. Nhường “ngôi” cho cổ phiếu bất động sản và duy trì tới tận thời điểm này.

Theo thống kê, trong quý 2, tốc độ tăng trưởng chung của nhóm cổ phiếu bất động sản niêm yết trên sàn là 133%. Sang quý 3, mức độ tăng trưởng còn “khủng” hơn, lên tới 179%. Với mức tăng trưởng này, cổ phiếu bất động sản dẫn đầu trong các nhóm cổ phiếu có mức tăng mạnh nhất trên thị trường, giúp chứng khoán giữ phong độ tốt trong suốt 2 quý vừa qua. Có thể kể ra như cổ phiếu VPH của Công ty cổ phần Vạn Phát Hưng với mức tăng cao nhất lên tới trên 400% chỉ trong một thời gian ngắn; cổ phiếu ITC của Công ty cổ phần đầu tư kinh doanh nhà liên tục tăng trần trong tình trạng tranh mua của giới đầu tư...

Các công ty này đều công bố lợi nhuận ấn tượng trong những tháng đầu năm. Tuy nhiên, trong thực trạng thị trường bất động sản tương đối ảm đạm, không ít nhà đầu tư đặt câu hỏi, làm thế nào các công ty bất động sản nói chung lại có lợi nhuận lớn như đã công bố. Một chuyên gia chứng khoán tại TP.HCM lý giải, tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của các công ty bất động sản năm nay khác với mọi năm. Nếu như trước đây, doanh thu của các công ty này thường chỉ cao vào quý 4 thì năm nay lại ấn tượng ngay từ các quý đầu năm. Lý do xuất phát từ quy định của Bộ Tài chính về thuế giá trị gia tăng (VAT) đã làm thay đổi cách hạch toán kinh doanh của các công ty này. Cụ thể, thay vì chỉ hạch toán doanh thu, lợi nhuận vào thời điểm giao nhà, các doanh nghiệp sẽ ghi nhận doanh thu ngay khi khách hàng đóng tiền. Vì vậy, lợi nhuận của các doanh nghiệp này có ngay từ thời điểm khách hàng nộp tiền chứ không cần kết thúc năm tài chính như trước đây.

Nhà đầu tư cần tỉnh táo

Từ việc hạch toán trên, có 2 vấn đề mà nhà đầu tư cần phải tính toán trước khi quyết định đầu tư vào các cổ phiếu bất động sản. Vấn đề đầu tiên là sẽ không còn chuyện lợi nhuận dồn “một cục” vào cuối năm như trước đây vì đã được chia rải rác ở các quý trong năm tại thời điểm khách hàng đóng tiền. Trên thực tế, rất nhiều nhà đầu tư đến nay vẫn cho rằng, vào thời điểm cuối năm, lợi nhuận của các cổ phiếu bất động sản cũng “khủng” như mọi năm nên tranh thủ “gom” cổ phiếu bất động sản đón đầu thị trường mùa cận tết. Do đó, “bẫy” lợi nhuận này rất có thể “sập” bất cứ lúc nào vì phần lớn đã được phản ánh vào giá cổ phiếu trong 2 quý vừa qua.

Vấn đề thứ 2 là các dự án triển khai trong năm sau nhưng đã được bán trong năm nay thì với cách hạch toán này, công ty bất động sản sẽ rơi vào tình trạng có dự án nhưng lợi nhuận thấp, thậm chí không có nếu không triển khai thêm các dự án mới. Một yếu tố khác cũng góp phần “làm nên” lợi nhuận cho không ít công ty bất động sản trong năm tài chính 2009 là định giá lại tài sản. Đó là việc các công ty đã và đang định giá lại các tài sản cố định, các dự án bất động sản của mình với giá trị lớn hơn, tạo thành nguồn lợi nhuận khổng lồ trong báo cáo tài chính, làm “lóa mắt” giới đầu tư khiến họ đổ xô vào mua các cổ phiếu này. Tuy nhiên, ngoài việc phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp 25% cho khoản tăng thêm này việc định giá lại tài sản trên thực tế chỉ thay đổi trong ghi nhận sổ sách. Nói như một chuyện gia chứng khoán: “Giá trị tài sản trên thực tế không tăng nhưng lại phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp 25%. Nhà đầu tư phải tỉnh táo cân nhắc xem đó là lợi hay hại”.

Thị trường điều chỉnh cũng là thời điểm các quỹ đầu tư, nhà đầu tư tổ chức và giới đầu tư chuyên nghiệp bước vào mùa “xử lý danh mục” với việc loại bớt các cổ phiếu rủi ro. Dự báo trong thời gian tới, chứng khoán sẽ tiếp tục phân hóa sâu sắc. Nhà đầu tư cá nhân vì thế hãy cẩn trọng và tỉnh táo để không rơi vào tình trạng “vào sau hớt bọt sóng” trên thị trường.

DiaOcOnline.vn - Theo Thanh Niên