Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về việc cơ bản hoàn thành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất trong năm 2013, Hà Nội đang triển khai các giải pháp mang tính đồng bộ, với quyết tâm cao, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của thành phố.

Nhằm cơ bản hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận vào năm 2013 theo Nghị quyết số 30/2012/QH13 của Quốc hội tại kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII, ngày 10-12-2012, UBND thành phố Hà Nội có Quyết định (QĐ) số 5699/QĐ-UBND giao chỉ tiêu kế hoạch cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất năm 2013 cho hộ gia đình, cá nhân là 86.420 trường hợp. Thực hiện QĐ này, Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội tổ chức nhiều buổi giao ban để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và có văn bản hướng dẫn, đôn đốc các quận, huyện, thị xã tập trung chỉ đạo, thực hiện đồng bộ các giải pháp. Tính lũy kế, đến nay, toàn thành phố đã cấp được 1.088.394 GCNQSDĐ ở cho các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất, đạt 96,6% thửa đất đủ điều kiện và kê khai xin cấp giấy. Riêng 5 tháng đầu năm 2013, UBND các quận, huyện, thị xã đã cấp được 30.767 GCN. Đối với tổ chức, toàn thành phố đã cấp GCN được 7.588/19.247 thửa đất cần cấp GCN theo quy định của pháp luật, đạt 39,4% thửa đất đủ điều kiện và kê khai xin cấp giấy; trong đó, 5 tháng đầu năm 2013, cấp được 259 GCN.

Tuy nhiên, việc cấp GCNQSDĐ lần đầu tại các quận, huyện, thị xã vẫn còn nhiều vướng mắc. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 125.000 trường hợp sử dụng đất còn tồn đọng, khó khăn, vướng mắc do tranh chấp, khiếu kiện; lấn chiếm; chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; sử dụng đất không phù hợp với quy hoạch; giao đất trái thẩm quyền; các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai đã bị tòa án có quyết định xử lý hoặc có kháng nghị của các cơ quan bảo vệ pháp luật và chính quyền các cấp nhưng chưa xử lý được…

Việc cấp GCN cho người mua nhà tại một số dự án nhà ở còn nhiều vướng mắc do chủ đầu tư trong quá trình thực hiện dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, vi phạm về quy hoạch, xây dựng sai so với thiết kế đã được duyệt; chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý về đất đai đã xây dựng và bán nhà ở. Đặc biệt, một số trường hợp giấy tờ về quyền sử dụng đất đứng tên công ty mẹ hoặc chủ đầu tư cấp I nhưng việc ký hợp đồng bán nhà lại do công ty con, nhà đầu tư thứ phát thực hiện đã xuất hóa đơn giá trị gia tăng, chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Một số trường hợp chưa xác định đối tượng sử dụng đất để thu và truy thu nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng bất động sản; chủ đầu tư đã xây dựng và bán xong nhà ở cho người mua nhà nhưng chưa nộp xong tiền sử dụng đất cho Nhà nước... cũng làm công tác cấp GCN gặp khó khăn.

Để đẩy nhanh tiến độ cấp GCN, hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch UBND TP Hà Nội giao, Sở Tài nguyên & Môi trường đã tham mưu UBND TP ban hành Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND ngày 24-4-2013 "Quy định về cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất..." thay thế Quyết định 117/2009/QĐ-UBND nhằm tháo gỡ một số khó khăn trong việc thực hiện cấp GCN, như: Quy định rõ việc cấp GCN cho chung cư mini; dồn điền đổi thửa; quy định cụ thể về các trường hợp sử dụng đất được cấp GCN và xác định rõ thời điểm, nguồn gốc sử dụng để áp dụng nghĩa vụ tài chính về đất đai; quy định cụ thể cấp GCN cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân người nước ngoài mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở trên địa bàn thành phố... Đối với các dự án nhà ở chung cư đang có vướng mắc trong việc cấp GCN cho người mua nhà ở do chủ đầu tư gây ra, thành phố sẽ thực hiện các biện pháp kiên quyết buộc chủ đầu tư phải khắc phục ngay sai phạm, đồng thời đình chỉ, không cấp phép cho chủ đầu tư và không giao đất, cho thuê đất mới ở địa phương đối với các đơn vị có vi phạm cho đến khi chủ dự án khắc phục xong sai phạm. Về cơ chế, chính sách, UBND thành phố chỉ đạo các quận, huyện, thị xã thực hiện ngay việc ghi nợ tiền sử dụng đất cho tất cả các hộ gia đình, cá nhân phải nộp nhưng có nhu cầu ghi nợ... Sở Tài nguyên - Môi trường đã có văn bản đề nghị các quận, huyện, thị xã tập trung chỉ đạo phòng tài nguyên & môi trường, phối hợp cùng các phòng, ban xây dựng bộ thủ tục hành chính theo quy định tại Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND.

Trong tháng 5-2013, Sở Tài nguyên & Môi trường đã tổ chức họp, có văn bản xin ý kiến Bộ Tài nguyên & Môi trường, các bộ, ngành liên quan thống nhất nguyên tắc thực hiện một số giải pháp để thực hiện cấp GCN cho các dạng sử dụng đất có nguồn gốc vi phạm pháp luật đất đai, còn tồn đọng…; đồng thời, có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ các giải pháp để cấp GCN cho người mua nhà tại các dự án hiện nay còn vướng mắc.

Trong thời gian tới, Sở Tài nguyên & Môi trường sẽ kiến nghị, xin ý kiến của Bộ Tài nguyên & Môi trường, cùng các bộ, ngành để hướng dẫn chỉ đạo thực hiện cấp GCN cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân người nước ngoài mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở trên địa bàn thành phố đối với các trường hợp khó khăn, vướng mắc trong sử dụng đất… Sở tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra, phối hợp với 29 quận, huyện, thị xã hoàn thành chỉ tiêu công tác cấp GCN năm 2013 cho hộ gia đình, cá nhân, nhằm cơ bản hoàn thành công tác cấp GCN cho các hộ gia đình, cá nhân đã kê khai và đủ điều kiện cấp GCN.