Tại cuộc họp Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã nhận định cần tập trung hướng đến phát triển thị trường nhà ở cho thuê trong thời gian sắp tới. Tuy đây là điểm không mới nhưng phù hợp với nhu cầu về nhà ở hiện nay của dân.

Những năm qua, tại các thành phố đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, phân khúc thị trường bất động sản cho thuê vẫn nhộn nhịp ngay cả những khi toàn thị trường đang tắc nghẽn cục bộ. Báo cáo tổng điều tra dân số và nhà ở cho thấy, hiện còn gần 11.500 hộ dân chưa có nhà ở trên địa bàn cả nước. Trong đó, tại các thành phố lớn, số hộ chưa có nhà ở khoảng hơn 4500 hộ. Phần lớn những hộ dân thực sự có nhu cầu về nhà ở này đều có thu nhập thấp nên khó có khả năng mua sở hữu nhà. Điều đó cho thấy, nhu cầu về nhà ở cho thuê hiện vẫn rất lớn.

Phân khúc nhà ở cho thuê bao gồm nhà cho thuê để ở (sàn nhà ở cá nhân) và cho thuê làm văn phòng kinh doanh (sàn cho thuê thương mại). Trong đó, căn hộ cho thuê để ở hiện đang trở thành trọng tâm của phân khúc nhà cho thuê, đặc biệt là tại thị trường bất động sản TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Từ đầu năm đến nay, có nhiều thời điểm, nhân viên môi giới thuê nhà của các sàn giao dịch bất động sản không đủ để hỗ trợ, hướng dẫn khách xem nhà do nhu cầu quá lớn. Không những vậy, nhân viên của các sàn giao dịch bất động sản còn chủ động chia sẻ nguồn khách hàng cho nhau là việc diễn ra thường xuyên. Theo thông tin từ chủ một sàn giao dịch bất động sản chuyên về sản phẩm cho thuê, từ quý I/2013 đến nay, căn hộ cho thuê để ở chính là sản phẩm có giá trị giao dịch lớn nhất và mang lại nguồn thu chủ yếu cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, nhu cầu nhà ở tại các đô thị lớn đang ngày càng tăng cao, đặc biệt là nhà ở cho thuê, do một lượng lớn lao động nhập cư vào đô thị để tìm việc làm và sinh sống. Cộng với tình hình kinh tế hiện đang còn nhiều khó khăn, thu nhập của đa số người lao động chưa thể đủ để đáp ứng với giá của các sản phẩm bất động sản mua để ở. Trong khi đó, thị trường bất động sản nước ta hiện vẫn đang thiếu các sản phẩm thực sự thích hợp với nhu cầu của người tiêu dùng là nhà giá rẻ và diện tích hợp lý. Đây chính là những nhân tố đẩy phần lớn khách hàng thực sự có nhu cầu nhà ở tại các thành phố lớn tìm đến với các sản phẩm cho thuê để ổn định chỗ ở.

Nhu cầu lớn là vậy, nhưng hiện nay nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản vẫn chưa thực sự quan tâm đến phân khúc thị trường nhà ở cho thuê. Bởi nhiều doanh nghiệp cho rằng, nhu cầu đi thuê nhà ở của người dân chỉ mang tính tạm thời; chỉ có một số doanh nghiệp chán tình trạng bấp bênh như hiện nay của thị trường bất động sản và muốn thu hồi vốn bằng hình thức kinh doanh nhỏ lẻ, thì mới có ý định chuyển hướng đầu tư sang mảng nhà ở cho thuê. Thời gian thu hồi vốn khi đầu tư vào nhà ở cho thuê lại quá dài. Thêm vào đó, chính sách pháp luật của Nhà nước hiện nay chưa thực sự tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển và kinh doanh nhà ở cho thuê. Các ngân hàng thương mại hiện vẫn chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho vay dài hạn và lãi suất vay vẫn còn quá cao. Được biết, các doanh nghiệp hiện đang vay với lãi suất khoảng 12%/năm và thời hạn vay dài nhất cũng chỉ là 15 năm. Điều này làm cho các doanh nghiệp không dám mạnh dạn đầu tư bởi khả năng thu hồi vốn tại phân khúc thị trường nhà ở cho thuê không cao.

Một số chuyên gia nước ngoài hoạt động tư vấn và định giá bất động sản tại Việt Nam nhận định rằng, nhà ở cho thuê sẽ trở thành xu hướng nhận được sự quan tâm chủ yếu của người tiêu dùng trong xu thế phát triển của thị trường bất động sản nước ta. Bởi nhận thức về sở hữu đất của người tiêu dùng sẽ dần thay đổi, thu nhập của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao nên nhu cầu cũng sẽ đa dạng hơn. Đồng thời, nhiều tổ chức quốc tế đến làm việc và cư trú dài hạn sẽ thúc đẩy nhu cầu đối với sản phẩm nhà ở cho thuê (cả sàn thương mại và nhà để ở).

Để có thể hỗ trợ mạnh hơn cho sự phát triển của phân khúc thị trường này, Chính phủ cần có những chính sách hỗ trợ giảm thuế giá trị gia tăng, giảm phí giao dịch đối với nhà cho thuê hay thuê mua; miễn tiền sử dụng đất đối với những doanh nghiệp kinh doanh nhà ở cho thuê. Đồng thời, cải cách, giảm thiểu thủ tục hành chính về chuyển đổi công năng của các sản phẩm bất động sản. Đề ra những chế tài ràng buộc chặt chẽ hơn về trách nhiệm, nghĩa vụ trong hợp đồng giao dịch dân sự giữa chủ cho thuê và khách hàng.