Trong suốt năm 2014, năm được nhiều chuyên gia nhận định bất động sản trên đà phục hồi, có dấu hiệu đi lên nhờ những chính sách mới. Cùng điểm lại những chính sách đáng chú ý nhất.

1. Diện tích căn hộ được tính theo thông thủy

Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 03 ngày 20/02/2014 đã thống nhất cách tính diện tích căn hộ theo hình thức thông thủy. Trước đó, cách tính tiện tích chung cư từ tim tường bao, tường ngăn đã gây không ít tranh cãi, bức xúc cho người dân mua chung cư. Thông tư có hiệu lực từ ngày 8/4/2014.

Tiếp đó, ngày 09/05 Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 05 hướng dẫn cụ thể cách tính phí dịch vụ theo diện tích thông thủy, từ đó đã giảm bớt được tranh cãi giữa chủ đầu tư và người dân trong việc tính phí dịch vụ hàng tháng.

2. Từ 16/6 được thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai

Thông tư liên tịch số 01/2014/TTLT-NHNN-BXD-BTP-BTNMT ngày 25/04/2014 giữa Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tư Pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn thủ tục thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai theo quy định tại Nghị định số 71.

Theo đó, trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở đã được doanh nghiệp (DN) kinh doanh bất động sản thế chấp để thực hiện nghĩa vụ dân sự khác thì DN phải thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung thế chấp đã đăng ký (rút bớt tài sản thế chấp) trước khi bán nhà ở trong dự án đó cho tổ chức, cá nhân. Bên thế chấp chỉ được thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai tại một tổ chức tín dụng để vay vốn mua nhà ở trong dự án đầu tư xây dựng cùa DN.

Trường hợp nhà ở hình thành trong tương lai đang được thế chấp theo quy định tại Thông tư này thì không được tiếp tục thế chấp theo hình thức thế chấp quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà ở đó. Hợp đồng thế chấp phải được công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định.

Thông tư cũng quy định rõ, loại nhà ở hình thành trong tương lai được thế chấp để vay vốn gồm căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ (gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề) tại các dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội. Nhà ở hình thành trong tương lai chỉ được thế chấp phải có đủ các điều kiện sau: đã có thiết kế kỹ thuật nhà ở được phê duyệt, đã xây dựng xong phần móng nhà ở, đã xây xong phần móng nhà ở, chưa bị kê biên thi hành án…

3. Từ 2/4, “phạt cho tồn tại” công trình xây dựng sai phép

Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 02/TT-BXD hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 121/2013/NĐ-CP, có hiệu lực thi hành từ ngày 2/4. Đáng chú ý trong đó là quy định các công trình xây dựng không phép, sai phép (nếu đủ điều kiện) sẽ được tồn tại, không phải phá dỡ phần vi phạm sau khi đã nộp phạt bổ sung.

Cụ thể, tổ chức có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung Giấy phép xây dựng được cấp nếu không vi phạm chỉ giới xây dựng, không gây ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500 nghìn - 50 triệu đồng.

Mặt khác, các tổ chức vi phạm có thể bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được bằng 40% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép đối với công trình là nhà ở riêng lẻ và bằng 50% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng, sai thiết kế đô thị được duyệt đối với công trình thuộc dự án đầu tư, hoặc công trình chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế, kỹ thuật xây dựng. ...

4. Cấp sổ đỏ cho chung cư sẽ giảm một nửa thủ tục từ tháng 8

Từ ngày 5/8/2014, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội tổ chức tiếp nhận hồ sơ, thẩm định hồ sơ và làm thủ tục trình Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ) cho người mua nhà và chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố. Như vậy, theo quy định mới này, việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở tại các dự án phát triển nhà ở đã quy về một đầu mối.

5. Thủ tướng đồng ý tăng thời gian vay vốn ưu đãi gói 30.000 tỷ đồng lên 15 năm

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 61/NQ-CP bổ sung Nghị quyết số 02 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu. Tại Nghị quyết mới này, Thủ tướng đã phê duyệt 3 nội dung quan trọng: Một là, sửa đổi thời gian hỗ trợ đối các đối tượng được vay vốn mua, thuê mua, thuê nhà xã hội và nhà ở thương mại cấp có thẩm quyền phê duyệt là 15 năm; hai là, bổ sung thêm đối tượng được vay vốn; ba là, bổ sung thêm một số ngân hàng thương mại cổ phần do Ngân hàng Nhà nước chỉ định được tham gia cho vay ưu đãi.

6. Cho phép bán nhà cho cá nhân nước ngoài được nhập cảnh vào Việt Nam

Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), trong đó Luật Nhà ở (sửa đổi) cho phép bán nhà cho cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam với số lượng không quá 30% số căn hộ trong một tòa chung cư, hoặc không quá 250 nhà/phường.

Luật cũng quy định thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở là kể từ thời điểm bên mua, bên thuê mua đã thanh toán đủ tiền mua, tiền thuê mua và nhận bàn giao nhà ở, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. Trường hợp mua bán nhà giữa chủ dự án đầu tư xây dựng nhà ở với người mua, thì thời điểm chuyển quyền sở hữu được tính từ thời điểm bên mua nhận bàn giao hoặc từ thời điểm bên mua đã thanh toán đủ tiền mua nhà cho chủ đầu tư.

Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) cho phép mua bán nhà ở được hình thành trong tương lai và quy định, trong thời hạn 50 ngày kể từ khi bàn giao nhà, công trình xây dựng cho người mua thì nhà đầu tư phải làm thủ tục để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, trừ trường hợp các bên tự làm thủ tục này.

7. Chậm làm sổ đỏ, chủ đầu tư bị phạt đến 1 tỷ đồng

Theo Nghị định 102/2014/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai được Chính phủ ban hành, chậm làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận cho người mua nhà ở sẽ bị phạt đến 1 tỷ đồng.

Nghị định đưa ra nhiều mức xử phạt chủ đầu tư nếu chậm chậm làm thủ tục từ 3-6 tháng, 6-9 tháng, trên 9-12 tháng, đặc biệt nếu chậm làm thủ tục từ trên 12 tháng trở lên đối với từ 100 hộ gia đình, cá nhân trở lên sẽ bị phạt tiền từ trên 500 triệu đến 1 tỷ đồng.

Nghị định có hiệu lực thi hành từ 25/12/2014.

8. Cho phép phân lô bán nền từ ngày 5/1/2014

Từ ngày 5/1/2014, hộ gia đình, cá nhân được chuyển quyền sử dụng đất trong khu đô thị để tự xây dựng nhà ở. Quy định này được công bố tại Thông tư liên tịch số 20 được Bộ Xây dựng và Bộ Nội vụ ban hành nhằm hướng dẫn một số nội dung của Nghị định 11 về quản lý đầu tư phát triển xây dựng. Theo đó, khu vực (đã đầu tư hạ tầng) được chuyển quyền sử dụng đất cho người dân tự xây nhà có thể là phần đất thuộc nhiều dự án, một dự án hoặc một phần trong dự án.

Các lô đất được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất để người dân tự xây dựng nhà ở không thuộc các vị trí nằm trong địa bàn các quận nội thành của các đô thị loại đặc biệt, khu vực có yêu cầu cao về kiến trúc cảnh quan, khu vực trung tâm và xung quanh các công trình là điểm nhấn kiến trúc trong đô thị. Hộ gia đình, cá nhân được chuyển quyền sử dụng đất để tự xây dựng nhà ở phải thực hiện việc xây dựng nhà theo đúng giấy phép xây dựng, tuân thủ quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị đã được phê duyệt.